MEMBRUM V. Quid est cognoscere
ARTICULUS I. De medio quod est vestigium.
PARTICULA I. An vestigium Creatoris sit in creatura ?
ARTICULUS II. De medio quod est imago.
MEMBRUM III. Quanta sit simplicitas Dei ?
ARTICULUS I. Quid sit aeternitas ?
PARTICULA I. ''Quid sit aeternitas nomine ?
ARTICULUS II. Quid sit aeternum ?
MEMBRUM II. De aeviternitate sive aevo.
MEMBRUM III. De tribus passionibus propriis veritatis.
PARTICULA I. An omnis veritas sit aeterna ?
MEMBRUM IV. De oppositione veri et falsi.
ARTICULUS II. De communi intentione boni.
ARTICULUS III. De singulis differentiis bonorum.
ARTICULUS II Quis sit actus proprius summi boni ?
ARTICULUS I. Utrum omni bono opponatur malum ?
MEMBRUM I. Utrum in divinis sit generatio ?
MEMBRUM IV. Cujus sit procedere ?
MEMBRUM I. Quid sit in divinis esse Filium ?
ARTICULUS I. ''De multiplicitate verbi .
MEMBRUM I. De intentione principii.
MEMBRUM II. De ordine naturae in divinis ?
ARTICULUS I. Utrum ordo sit in divinis ?
MEMBRUM II. De definitione hujus nominis,
MEMBRUM IV. De comparatione personae ad essentiam .
ARTICULUS I. An Deus sit causa rerum formalis
MEMBRUM II. Utrum Deus sciat per medium vel non ?
MEMBRUM II. Utrum praescientia sit causa rerum
MEMBRUM IV. Utrum praescientia Dei falli possit
MEMBRUM I. Quid sit praedestinatio ?
MEMBRUM I. Quid sit reprobatio
MEMBRUM IV. Quibus modis sit providentia ?
ARTICULUS III. Quis sit providentiae proprius effectus ?
ARTICULUS V. De modis providentiae.
ARTICULUS II. Quid sit fatum ?
ARTICULUS I. Utrum Angelus impleat locum ?
TRACTATUS XIX. DE POTENTIA DEI.
MEMBRUM II. De causalitate divinae voluntatis ?
PARTICULA I. Utrum mala fiant voluntate Dei
TRACTATUS I. DE PRIMO PRINCIPIO.
ARTICULUS III. Unde in creaturis veniat mutabilitas ?
PARTICULA I. Quare creaturae dicantur
MEMBRUM I. De errore Platonis.
PARTICULA II. Utrum una materia sit omnium ?
PARTICULA III. Utrum materia sit aeterna
QUAESTIO XII. Ubi Angeli creati sunt ?
MEMBRUM I. De ratione naturaliter insita.
MEMBRUM II. Utrum memoria conveniat Angelis ?
PARTICULA I. Utrum Angeli intelligant per species ?
MEMBRUM IV. De voluntate in Angelis.
MEMBRUM. V. A quo causetur ista libertas in Angelo ?
MEMBRUM I. Quid appetierit malus Angelus ?
PARTICULA I. Utrum sensus sint in daemone?
ARTICULUS III. Utrum synderesis sit in daemone ?
MEMBRUM II. Quis sit actus superioris in inferiorem ?
MEMBRUM III. Qui sint modi tentandi, et quot ?
MEMBRUM II. De veris miraculis absolute.
ARTICULUS I. Quid sit miraculum
ARTICULUS III. Quid sit miraculosum ?
MEMBRUM II. Per quid fiant miracula ?
MEMBRUM IV. Ad quid mittantur Angeli ?
MEMBRUM I. Utrum Angeli loquantur
MEMBRUM II. Quo sermone Angeli loquantur ?
MEMBRUM II. De effectu custodiae Angelorum .
ARTICULUS I. Cujus naturae sit ista divisio
ARTICULUS III. De ordine dividentium et divisi .
PARTICULA III ET QUAESITUM SECUNDUM.
MEMBRUM III. De tertia hierarchia.
ET QUAESITUM SECUNDUM, De proprietatibus Archangelorum ?
ARTICULUS I. De hoc quod dies tribus modis accipitur.
ARTICULUS I. Quid dicitur firmamentum
MEMBRUM II. Utrum omnia ad hominem ordinentur ?
MEMBRUM II. Utrum Adam ex accepto stare potuit
MEMBRUM III. Quid sit superior portio rationis ?
MEMBRUM IV. Quid sit inferior portio rationis ?
MEMBRUM II. De actibus liberi arbitrii.
MEMBRUM III. Quid sit gratia definitione
ARTICULUS I. Quid sit synderesis ?
MEMBRUM III. Qualiter gratia differat a virtute
MEMBRUM I. Qualiter gratia augetur ?
MEMBRUM I. Quid sit virtus in genere ?
MEMBRUM II. Quid sit peccatum originale ?
MEMBRUM III. Quid sit peccatum originale definitione ?
ARTICULUS II. De causa originalis peccati.
ARTICULUS III. De modo traductionis originalis peccati.
MEMBRUM I. Quid sit concupiscentia sive fomes ?
MEMBRUM III. Quid sit peccatum
MEMBRUM I. Quid sit mortale peccatum ?
ARTICULUS I. Utrum inanis gloriae sit peccatum ?
ARTICULUS IV. In quo differat inanis gloria a superbia?
MEMBRUM II. De filiabus invidiae ?
MEMBRUM II. De filiabus acediae, quot et quae sint ?
MEMBRUM II. De filiabus avaritiae.
MEMBRUM II. De filiabus gulae.
MEMBRUM I. Quid sit personarum acceptio ?
Qualiter Angelus assumat corpus, utrum scilicet sit in corpore assumpto ut perfectio in perfectibili, vel ut motor in mobili ?
Tertio quaeritur, Qualiter Angeli assumant corpora ?
Et quaeritur hic, Utrum Angelus sit in corpore assumpto ut perfectio in perfectibili, vel ut motor in mobili ?
1. Si enim est ut perfectio in perfectibili: cum ex perfectibili et perfectione naturaliter fiat unum, ex Angelo et corpore assumpto naturaliter fieret unum, quod falsum est.
2, Adhuc, Quotiescumque spiritualis substantia corporali unitur ut perfectio perfectibili, spiritualis substantia vivificat corporalem. Si ergo Angelus assumat corpus ut perfectio perfectibile, corpus assumptum vivificatur ab Angelo, quod absurdum est.
3. Si dicatur, quod assumat ut motor mobile. Contra: Secundum hoc assumit omne corpus quod movet. Sed in libro VIII super Genesim ad litteram, dicit Augustinus quod " Angeli omnia corpora possunt movere . " Ergo omnia corpora possunt assumere, quod falsum est.
4. Adhuc, Zachariae, i, 13, dicitur: Respondit Dominus Angelo qui loquebatur in me. Ergo Angelus movebat Zachariam et membra ejus. Et si assumit omne corpus quod movet vel in quo operatur: tunc sequitur, quod assumpsit Zachariam, quod absurdum, est.
Ulterius quaeritur, A quo vel quomodo fiat corpus quod assumitur ab Angelo ? hoc enim corpus organizatum est. Quaeritur ergo, Quis organizat corpus ?
Et videtur, quod non Angelus:
1. Organizatio enim cum ultima perfectio sit corporis animati, videtur quod ad Deum pertineat: ultimum enim et optimum in unoquoque Deo est attribuendum.
2. Adhuc, Augustinus in libro IX super Genesim ad litteram, dicit, quod " in formatione corporis Hevae Angeli praeparaverunt materiam, extrahendo scilicet de Adam costam, sed Deus perfecit corpus, distinguendo in organa . " A simili ergo videtur, quod in corporibus suis praeparatores tantum sint, et Dominus adhibeat organizationem,
3. Adhuc, Anima in generatione hominis non facit organizationem in corpore, sed organizato jam infunditur, sicut dicitur, II Machab, vii, 22 et 23: Nescio qualiter in utero meo apparuistis: neque enim ego spiritum ei animam donavi vobis et vitam, et singulorum membra non ego ipsa compegi: sedenim mundi Creator, qui formavit hominis nativitatem, quique omnium invenit originem, et spiritum vobis iterum cum misericordia reddet et vitam, sicut nunc vosmetipsos despicitis propter leges ejus. Ergo videtur, quod nec Angelus organizet corpus assumptum ab ipso.
4. Adhuc, Videtur quod organizatum corpus non competat Angelo. Dicit enim Commentator super secundum de Anima, quod multitudo organorum in corpore est propter multitudinem potentiarum in anima, quae non nisi organis operari possunt: sed talis multitudo potentiarum non est in Angelo: ergo non competit sibi assumptio corporis organizati.
5. Adhuc, Cum fictio contraria sit veritati, ut dicit Gregorius, et Angelus quando mittitur, veritatis nuntius sit, videtur quod in operibus ejus non debet esse fictio: ergo oculus ejus vere est oculus, et pes vere pes, et lingua vere lingua,, et auris vere auris, et manus vere manus: sed oculus vere oculus, et vere auris, et sic de aliis organis sensuum immutantur passibilibus qualitatibus corporum.: ergo Angelus immutatur et recipit a corporibus passiones et passibiles qualitates corporum inferentes vel illatas: quod valde absurdum est, et contra beatum Dionysium, qui dicit, quod Angeli cognoscunt haec singularia nihil recipientes ab ipsis.
6. Adhuc, Sicut in praehabitis dictum est, frustra fit mediante corpore quod sine corpore fieri potest. Sed sonare, locutiones formare, accedere homines, movere corpora, et defendere a periculis, etc, hujusmodi potest Angelus facere sine organis et sine corpore. Frustra ergo ad opus suum corpus organizatur.
Solutio. Dicendum, quod Angelus assumit ex aethere sive ex puriore parte aeris corpus, quod ipse virtute divina spissat, solidat, et organizat ad singulas
operationes organorum singulorum: et conjungitur ei et unitur quasi ut motor mobili. Probavit enim Aristoteles in VII Physicorum, quod mobile determinatae figurae et solidae substantiae et incorruptibilis non movetur in actu nisi a motore conjuncto sibi. Assumptio ergo corporis est conjunctio sive unio talis Angeli cum corpore, ita quod Angelus cum corpore intrinsecus sit ut quasi. unum fiat de Angelo motore et corpore moto, in omnibus operationibus quae fiunt ad manifestationem divinam, vel ad manifestationem Angeli. Dico autem ad manifestationem divinam,, propter hoc quod aliquando Angelus apparet in persona Dei: et tunc operatio ejus ordinatur ad manifestationem divinam. Aliquando apparet in persona propria: et tunc operationes ejus ordinantur ad manifestationem angelicam. Et dico quasi unum, non unum: quia non fit unum ex Angelo et corpore assumpto vere et secundum naturam. Corpus enim assumptum est sibi quasi habitus congruus in quo homini manifestatur. Unde Beda dicit in libro de Natura rerum, quod " in ministerium missi induunt corpora, et ministerio expleto deponunt, "
Ad primum ergo dicendum, quod Angelus non est in corpore ut perfectio in perfectibili, sed ut motor in mobili tantum, in potestate voluntatis habens mobile et motum mobilis et omnes operationes organorum corporis assumpti, distinctus tamen ab ipso in essentia et esse: idcirco ex ipso et mobili non fit. unum per naturam, sicut ex nauta et navi non fit unum, licet nauta ut motor conjunctus sit navi.
Ad aliud dicendum, quod hoc procedit: et ideo non conjungitur corpori ut perfectio perfectibili. ... Ad aliud dicendum, quod est motor extrinsecus, et est motor intrinsecus, et est mobile motum ad conformitatem hominis, et motum simpliciter quocumque motu. Angeli omnia corpora possunt movere quocumque motu ut motores extrinseci: quia non est eis determinatum a Deo quod corpus moveant, et quod non moveant. Sed cum superior sit creatura spiritualis ad corporalem, et in omni ordine naturae superior natura sit ut movens, et inferior ut mota, dicit Augustinus, quod Angeli possunt movere corpora: sed ad talem motum corporibus non indigent. Sed motor intrinsecus distinctus secundum esse ab ipso mobili, in motu qui est ad manifestationem divinam, vel angelicam factus secundum conformitatem ad hominem non indifferenter se habet ad omne corpus: quia quodam corpore potest perficere hoc, et quodam non: et ideo quoddam assumit, et non omne.
Ad aliud dicendum, quod Angelus loquebatur in Zacharia per medium: inspirabat enim sive illuminabat, quod melius est, animam Zachariae de his de quibus loquendum erat: et anima Zachariae movebat linguam et corpus. Et ideo Angelus nec Zachariam nec corpus ejus assumpsit: quia in corpore assumpto immediatus motor est Angelus, et per seipsum operatur in organis ejus.
Ad id quod ulterius quaeritur, probabiliter dici potest, quod in corporibus talibus substantia ipsius corporis praeparatur ab Angelo: distinctio vero et figuratio in organis fit etiam ab Angelo, sed virtute divina: sicut etiam locatio in loco corporali Angeli non potest esse virtute corporis: quia corpus non potest contingere Angelum, sed virtute Dei, qui proprius locus est Angelorum, ut dicit Beda: " Locus Angelorum Deus est, intra quem currunt quocumque mittuntur . " Dei enim solius est continere Angelum, a quo et ipse Angelus habet virtutem contentivam qua continet corpus assumptum, ne defluat, nec dissolvatur.
Ad aliud patet solutio per ante dicta. Conceditur enim secundum Augusti-
num, quod praeparatores sunt Angeli, licet non creatores essentiae et esse rerum: essentias enim et esse rebus solus Deus dat.
Ad aliud dicendum, quod non est simile. Anima enim non potest facere organa in corpore: quia ipsa ante organizatum corpus non est: et cum non est, nec virtute propria, nec virtute divina operari potest. Angelus autem ante assumptum corpus est: et ideo assumendo corpus potest organizare virtute divina, ut dictum est: quod non potest anima, quae organizato jam infunditur corpori, et infundendo creatur.
Ad aliud dicendum, quod illa objectio non probat, nisi quod Angelus non indiget organis quantum ad seipsum: et hoc verum est: indiget tamen organis propter hominem circa quem ministrat, cui convenienter significari non possunt manifestationes divinae et angelicae, nisi in corpore quod est conforme corpori humano.
Ad aliud dicendum, quod non est ibi fictio, sed veritas. Sed veritas est duplex. Verum enim organum secundum naturam est, quod vere agit et patitur ad naturalis indigentiae suppletionem: et sic dicitur oculus verus, qui vere nuntiat conveniens animali per lumen et colorem: et auris vera, quae conveniens nuntiat per signum: et naris vera, quae nuntiat conveniens per odoris susceptionem et passionem: et gustus verus, qui passione nervi gustatim diffusi in lingua et faucibus, tactu cibi judicium saporis est: et tactus verus, qui sensibilibus et tangibilibus qualitatibus immutatur. Et haec est veritas rei: et hac veritate non sunt vera organa assumpti corporis ab Angelo. Sed est veritas signi, qua significatur res ut res est: et sic auris sub figura auris significat potestatem audien- di, hoc est, percipiendi sensibilia sensus auditus: et oculus significat potestatem visivam, et pes virtutem processivam, et
manus virtutem operativam, et unumquodque istorum verum est quando directe significat potestatem et veritatem virtutis quae in ipso operatur. Sic enim dicimus Deum habere oculos, aures, etc. Et sic assumptum corpus habet vera organa, hoc est, tales potestates Angelo inesse spiritualiter et non materialiter demonstrantia. Nec est fictum quod vere demonstrat talem potestatem inesse: quamvis Angelus sine his eosdem actus possit operari, quia, sicut dicit Boetius, quidquid potest potentia inferior, potest potentia superior eminentius et excellentius. Unde quod anima facit per organum, Angelus sine organo potest operari.
Ad ultimum dicendum, quod illa objectio procederet, si propter se dicerentur Angeli assumere corpora: sed hoc non est verum: assumunt enim propter conformitatem ad homines, et sine eis non adeo competenter possent instruere et custodire homines: et ideo non sunt frustra, sed ad magnam utilitatem hominis a divina providentia praeordinata, et ab Angelis assumpta.,