IN PSALMOS

 Prooemium

 N.

 Pars 1

 N.1

 N.2

 N.3

 Pars 2

 N.1

 N.2

 N.3

 N.4

 N.5

 N.6

 N.7

 N.8

 N.9

 N.10

 Pars 3

 N.1

 N.2

 N.3

 N.4

 N.5

 Pars 4

 N.1

 N.2

 N.3

 N.4

 N.5

 N.6

 N.7

 Pars 5

 N.1

 N.2

 N.3

 N.4

 N.5

 N.6

 N.7

 N.8

 N.9

 Pars 6

 N.1

 N.2

 N.3

 N.4

 N.5

 N.6

 N.7

 Pars 7

 N.1

 N.2

 N.3

 N.4

 N.5

 N.6

 N.7

 N.8

 N.9

 N.10

 Pars 8

 N.1

 N.2

 N.3

 N.4

 N.5

 Pars 9

 N.1

 N.2

 N.3

 N.4

 N.5

 N.6

 N.7

 N.8

 N.9

 N.10

 N.11

 N.12

 N.13

 N.14

 N.15

 N.16

 N.17

 N.18

 N.19

 N.20

 N.21

 N.22

 N.23

 N.24

 N.25

 Pars 10

 N.1

 N.2

 N.3

 N.4

 Pars 11

 N.1

 N.2

 N.3

 N.4

 Pars 12

 N.1

 N.2

 N.3

 N.4

 N.5

 Pars 13

 N.1

 N.2

 N.3

 N.4

 N.5

 N.6

 N.7

 Pars 14

 N.1

 N.2

 N.3

 N.4

 N.5

 Pars 15

 N.1

 N.2

 N.3

 N.4

 N.5

 N.6

 N.7

 Pars 16

 N.1

 N.2

 N.3

 N.4

 N.5

 N.6

 Pars 17

 N.1

 N.2

 N.3

 N.4

 N.5

 N.6

 N.7

 N.8

 N.9

 N.10

 N.11

 N.12

 N.13

 N.14

 N.15

 N.16

 N.17

 N.18

 N.19

 N.20

 N.21

 N.22

 N.23

 N.24

 N.25

 N.26

 N.27

 N.28

 Pars 18

 N.1

 N.2

 N.3

 N.4

 N.5

 N.6

 N.7

 N.8

 N.9

 Pars 19

 N.1

 N.2

 N.3

 N.4

 N.5

 N.6

 N.7

 Pars 20

 N.1

 N.2

 N.3

 N.4

 N.5

 N.6

 N.7

 N.8

 N.9

 N.10

 Pars 21

 N.1

 N.2

 N.3

 N.4

 N.5

 N.6

 N.7

 N.8

 N.9

 N.10

 N.11

 N.12

 N.13

 N.14

 N.15

 N.16

 N.17

 N.18

 N.19

 N.20

 N.21

 N.22

 N.23

 N.24

 N.25

 N.26

 N.27

 Pars 22

 N.1

 N.2

 Pars 23

 N.1

 N.2

 N.3

 N.4

 N.5

 Pars 24

 N.1

 N.2

 N.3

 N.4

 N.5

 N.6

 N.7

 N.8

 N.9

 N.10

 N.11

 N.12

 N.13

 N.14

 N.15

 Pars 25

 N.1

 N.2

 N.3

 N.4

 N.5

 N.6

 N.7

 Pars 26

 N.1

 N.2

 N.3

 N.4

 N.5

 N.6

 N.7

 N.8

 N.9

 N.10

 N.11

 N.12

 N.13

 N.14

 Pars 27

 N.1

 N.2

 N.3

 N.4

 N.5

 N.6

 N.7

 N.8

 N.9

 Pars 28

 N.1

 N.2

 N.3

 N.4

 N.5

 N.6

 N.7

 N.8

 Pars 29

 N.1

 N.2

 N.3

 N.4

 N.5

 N.6

 N.7

 N.8

 N.9

 Pars 30

 N.1

 N.2

 N.3

 N.4

 N.5

 N.6

 N.7

 N.8

 N.9

 N.10

 N.11

 N.12

 N.13

 N.14

 N.15

 N.16

 N.17

 N.18

 N.19

 N.20

 N.21

 N.22

 Pars 31

 N.1

 N.2

 N.3

 N.4

 N.5

 N.6

 N.7

 N.8

 N.9

 N.10

 N.11

 Pars 32

 N.1

 N.2

 N.3

 N.4

 N.5

 N.6

 N.7

 N.8

 N.9

 N.10

 N.11

 N.12

 N.13

 N.14

 N.15

 N.16

 N.17

 Pars 33

 N.1

 N.2

 N.3

 N.4

 N.5

 N.6

 N.7

 N.8

 N.9

 N.10

 N.11

 N.12

 N.13

 N.14

 N.15

 N.16

 N.17

 N.18

 N.19

 N.20

 N.21

 Pars 34

 N.1

 N.2

 N.3

 N.4

 N.5

 N.6

 N.7

 N.8

 N.9

 N.10

 N.11

 N.12

 N.13

 N.14

 N.15

 N.16

 N.17

 N.18

 Pars 35

 N.1

 N.2

 N.3

 N.4

 N.5

 N.6

 N.7

 Pars 36

 N.1

 N.2

 N.3

 N.4

 N.5

 N.6

 N.7

 N.8

 N.9

 N.10

 N.11

 N.12

 N.13

 N.14

 N.15

 N.16

 N.17

 N.18

 N.19

 N.20

 N.21

 N.22

 N.23

 N.24

 N.25

 Pars 37

 N.1

 N.2

 N.3

 N.4

 N.5

 N.6

 N.7

 N.8

 N.9

 N.10

 N.11

 N.12

 Pars 38

 N.1

 N.2

 N.3

 N.4

 N.5

 N.6

 N.7

 N.8

 Pars 39

 N.1

 N.2

 N.3

 N.4

 N.5

 N.6

 N.7

 N.8

 Pars 40

 N.1

 N.2

 N.3

 N.4

 N.5

 N.6

 N.7

 N.8

 N.9

 Pars 41

 N.1

 N.2

 N.3

 N.4

 N.5

 N.6

 Pars 42

 N.1

 N.2

 Pars 43

 N.1

 N.2

 N.3

 N.4

 N.5

 N.6

 N.7

 N.8

 N.9

 N.10

 N.11

 Pars 44

 N.1

 N.2

 N.3

 N.4

 N.5

 N.6

 N.7

 N.8

 N.9

 N.10

 N.11

 Pars 45

 N.1

 N.2

 N.3

 N.4

 N.5

 N.6

 N.7

 N.8

 Pars 46

 N.1

 N.2

 N.3

 N.4

 Pars 47

 N.1

 N.2

 N.3

 N.4

 N.5

 N.6

 Pars 48

 N.1

 N.2

 N.3

 N.4

 N.5

 N.6

 N.7

 N.8

 N.9

 N.10

 Pars 49

 N.1

 N.2

 N.3

 N.4

 N.5

 N.6

 N.7

 N.8

 N.9

 N.10

 N.11

 Pars 50

 N.1

 N.2

 N.3

 N.4

 N.5

 N.6

 N.7

 N.8

 N.9

 Pars 51

 N.1

 N.2

 N.3

 N.4

 N.5

 Pars 52

 N.1

 N.2

 N.3

 N.4

 N.5

 N.6

 N.7

 N.8

 Pars 53

 N.1

 N.2

 N.3

 N.4

 N.5

 Pars 54

 N.1

 N.2

 N.3

 N.4

 N.5

 N.6

 N.7

 N.8

 N.9

 N.10

 N.11

 N.12

 N.13

 N.14

N.7

Ab omnibus. Supra Psalmista posuit fiduciam habitam de deo, cum dixit, et nunc quae est expectatio mea etc.: hic autem proponit deo suam petitionem: et circa hoc tria facit. Primo petit a deo remotionem culpae. Secundo petit remotionem poenae. Tertio assignat rationem conjunctionis harum petitionum. Secundo, ibi, amove. Tertio, ibi, propter iniquitatem. Circa primum duo facit. Primo petit petitionem. Secundo allegat meritum exauditionis, ibi, opprobrium. Dicit ergo, ab omnibus iniquitatibus meis etc.. Ubi sciendum est, quod haec petitio commendabilis est propter rem petitam, quae necessaria est, scilicet liberari a peccato. Job 11: si iniquitatem quae in manu tua est, abstuleris a te, et non permanserit in tabernaculo tuo, in justitia tunc levare poteris faciem absque macula. Secundo, quia petit non meritis propriis, sed petit sibi dari a deo. Isa. 43: ego sum qui deleo iniquitates tuas propter me. Tertio, quia petit ab omnibus liberari; quia impium est a deo petere veniam de peccatis, a quo tota liberatio non speratur. Joan. 7: totum hominem sanum feci in sabbato: unde dicit, ab omnibus iniquitatibus meis eripe me, quasi, non peto liberari ab uno solo peccato, sed ab omnibus. Ezech. 36: mundabimini ab omnibus inquinamentis vestris.

Ps. 24: dimitte omnia peccata mea. Meritum sumitur ex parte patientis. Tob. 3: omnia peccata hominum in tribulatione dimittis. Et ideo primo ostendit quod sustinet; secundo ostendit patientiam quam habuit; tertio assignat causam. Dicit ergo, opprobrium insipienti dedisti me: quod potest dupliciter intelligi. Uno modo, ut opprobrium sit poena sibi inflicta a deo: quia sicut proprium praemium virtuosi est honor, ita poena peccati est opprobrium. Mal. 2: scandalizastis plurimos in lege. Alio modo, quod deus causaverit eam, idest patientiam, non opprobrium; sed causam opprobrii ex hoc, quod jam incipitur contemnere terrena, quod stulti et insipientes reputant opprobrium propter patientiam quam ago. Patientiam quam habuit, ostendit cum dicit, obmutui. Signum patientiae est, quod homo, cum verba opprobrii inferuntur ei, non reddit malum pro malo, sicut christus, 1 Pet. 2, cum malediceretur non maledicebat.

Et ideo dicit, obmutui et non aperui os meum. Et potest ad duo referri. Uno modo, ut cum dicit, non aperui, designet continuationem patientiae: quia licet aliquis ad horam videatur patiens et taceat, postea impatiens factus loquitur valde.

Isa. 53: tamquam ovis ad occisionem ducetur, et tamquam agnus coram tondente se obmutescet, et non aperiet os suum. Ps. 37: ego autem tamquam surdus non audiebam, et sicut mutus non aperiens os suum: quasi dicat: habui patientiam. Vel, obmutui, ab opprobriis contra proximum, et non aperui os meum, contra deum. Causa est, quoniam tu fecisti. Et potest referri ad hoc quod dicitur, opprobrium. Causa quod sustineat patienter injurias, est quando cogitat quod divino judicio fit sibi hoc. Hoc fecit David cum dixit 2 Reg. 16: dimitte eum ut maledicat. Prov. 3: disciplinam domini, fili mi non dimittas, ne deficias cum ab eo corripieris. Vel potest referri ad hoc quod dicit, obmutui quoniam tu fecisti, scilicet patientiam.

Secunda petitio sua est de amotione poenae.

Et primo ponit petitionem; secundo rationem petitionis.

Dicit, amove a me plagas tuas, idest flagella tua: et potest dupliciter exponi. Vel de corporalibus flagellis: et haec sunt exteriora, sicut flagella ceteraeque adversitates, quibus homo ponitur pro peccatis suis a deo. Jerem. 30: plaga inimici percussi te. Ergo haec flagella amove a me. Item sunt plagae spirituales, idest interiores, sicut remorsus conscientiae. Ps. 49: arguam te, et statuam contra faciem tuam. Et has petit removeri.

Secundum autem Origenem, causa hujus petitionis est a fortitudine. Flagellatio exterior multum utilis est inquantum patienter sustinetur; sed quando non fertur patienter, sed deficit et desperat se, sunt nocivae. 2 Cor. 2: consolemini eum ne abundantiori tristitia absorbeatur. Et ideo timens hoc, petit removeri plagas, quia defecit a fortitudine, idest a violentia percussionis. Isa. 8: in forti manu erudivit me. 1 Reg. 5: fiebat manus domini gravissima. Deficit homo tripliciter in flagellis. Unus modus est communis bonis et malis; qui est corporalis. Psal. 89: et in ira tua defecimus.

Alius est impatientiae; et hic est malorum.

Job 4: nunc venit super te plaga et defecisti.

Alius modus est bonorum, quo quis deficit a se, et tendit in deum. Ps. 118: defecit in salutare tuum anima mea. Et quolibet istorum modorum potest intelligi quod dicitur hic; quasi dicat: ideo peto quod amoveas a me flagella tua, quia sum correptus quoad tertium modum defectionis: quia, ego defeci a fortitudine manus tuae in increpationibus. Vel quia despero, quoad secundum modum. Vel quia non possum sustinere, quoad primum modum. Nec est vis si dicatur, secundum aliam litteram, in increpationibus ego defeci etc..

Propter iniquitatem corripuisti hominem. Haec est ratio quare proponit duplicem petitionem: quia primo removetur causa, et postea removetur effectus.

Culpa est causa plagarum: et ideo dicit, quod homo flagellatur propter peccata. Unde dicit, tu corripuisti, idest flagellasti hominem, propter iniquitatem, idest propter peccata sua. Et ideo primo petit removeri peccata, quia poenae futurae sunt ad damnationem, sed poenae hujus vitae ad purgationem, quantum est de se, et sunt ad correptionem. Psal. 31: multa flagella peccatoris. Et tabescere fecisti sicut araneam animam ejus. Hic ponitur modus sive terminus correctionis, tabescere, idest desiccare.

Potest ergo exponi corporaliter, quando refertur ad tribulationem corporalem; quia humiditas et pinguedo corporalis desiccatur, et sic vita tabescit. Job 33: tabescet caro ejus. Item ibidem: consumpta est caro ejus a suppliciis. Alio modo, ut referatur ad animam. In homine spiritualiter est duplex pinguedo. Una mala per delectationes corporales. Deut. 32: impinguatus est, dereliquit deum factorem suum: et ab hac pinguedine desiccare bonum est; et hoc est quod dicit, tabescere fecisti, idest desiccasti, animam meam sicut araneam, ab amore carnalium rerum: quia aranea est animal calidum, et non est pingue, quia facit subtilissima fila; ita anima separata a carnalibus delectationibus, inhaeret per affectum rebus invisibilibus, et facit operationes et affectiones invisibiles. 2 Cor. 4: non contemplantibus nobis quae videntur etc.. Vel, tabescere, idest desiccare a pinguedine devotionis, sicut dicit Psal. 62: sicut adipe et pinguedine repleatur anima mea: et haec est mala desiccatio. Hoc fit, quia anima efficitur indevota, et inhaeret peccatis, et caret pinguedine devotionis sicut aranea. Item tela araneae est fragilis, ita cogitationes peccatorum sunt vanae.

Isa. 59: telas araneae, idest inutilia et vana, texerunt, idest fecerunt. Item aranea tantum emittit de filis illis, quod moritur; ita homines moriuntur spiritualiter propter peccata quae faciunt.

Jac. 1: peccatum cum consummatum fuerit, generat mortem. Et legitur sic. Animam ejus existentem, sicut araneam, fecisti tabescere, idest desiccare bona siccitate. Verumtamen vane conturbatur omnis homo. Hic est defectus correptionis; quia licet faciat sic tabescere, tamen multi manent in malitia sua, vel redeunt ad malum. Et quod aliqui non conturbantur vane, hoc non est inquantum sunt homines, sed inquantum sunt elevati a deo a rebus terrenis ad considerationem caelestium.