PSALMUS I. Felicitas justorum, et impiorum miseria.
Dicit ergo: His malis caret,nec hoc tantum sed in lege Domini voluntas ejus.
Psalmus II. Christi imperium panis conatibus homines expugnabunt.
PSALMUS III. David fugiens Absalom a Deo salutem sperat.
PSALMUS IV. David hortatur ad pacem et omnia bona speranda.
PSALMUS V. Contra malignum, auxilium divinum implorat justus.
PSALMUS VI. Oratio poenitentis Dei misericordiam implorantis.
PSALMUS VIII. In operibus suis mirabilis Dominus.
PSALMUS IX. Celebratur potentia Dei qui impios disperdit et pauperes tuetur.
Dicit ergo : Sic adulabuntur impii
PSALMUS XI. Oratio pro imploranda Dei ope contra impios.
PSALMUS XII. Deprecatio animae fidelis in tribulatione.
Dicit ergo: Sic fecisti, sed tandem
Dicit ergo : Sic retribuet mihi et justitiam, et puritatem: et hoc justum,
PSALMUS XVIII. Deum praedicant creaturae et divina. Peccatorum condonatio postulatur.
PSALMUS XIX. Oratio pro principe ad bellum proficiscente.
PSALMUS XX. Christi post depictos inimicos gratiarum actio.
PSALMUS XXI. Christus moriturus obsecrat ut sibi adsit Deus, et eum laudat.
Dicit ergo : Sic rogo : nec mirum :
Dicit ergo : Sic mea dimitte delicta, nec hoc tantum peto, imo, respice ini - micos meos,
PSALMUS XXVI. David sitam profitetur fiduciam in Deo, et ejus implorat auxilium.
PSALMUS XXVIII. Vocantur filii Dei ad adorandum Dominum, cujus vox describitur.
PSALMUS XXIX. Gratiarum actio pro liberatione a morte et tribulatione.
PSALMUS XXX. Precatio Christi et fidelium se Deo in moerore commitentium.
PSALMUS XXXIII. Benedicit Dominum qui est justorum lumen et tutela, et impiorum aversor.
PSALMUS XXXIV. Inimicis excidium, sibi salutem precatur.
Dicit ergo : Confundantur, pro peccatis praeteritis : et revereantur,
PSALMUS XXXV. Impiorum malitia justitia Dei: iustorum gloria.
PSALMUS XXXVI. Bonorum et malorum dispares sunt spes et exitus.
Dicit ergo : 0 infirme, Noli aemulari, indignari scilicet, et offendi, in malignantibus,
PSALMUS XXXVIII. Agit de vanitate et brevitate vitae. Deum orat ut peccatum remittat, et sibi adsit.
PSALMUS XLI. Homo exsul et conturbatus anhelat ad meliorem vitam,
PSALMUS XLII. Spem in Domino reponit a quo judicari exoptat.
PSALMUS XLVI. Deus omnis terroe Dominus
PSALMUS XLVII. Magnus et laudabilis Dominus qui fundavit Sion.
PSALMUS XLVIII. Nihil prosunt opes contra infernum.
Dicit ergo : Audite haec, quae di- cturus sum, omnes gentes
PSALMUS L Poenitentis animae amara contritio.
PSALMUS LI. Frustra in divitiis sperant impii: salus est sperantibus in Domino.
Dicit ergo : Sic gaudebunt justi super afflictum iniquum, et dicent ridendo :
PSALMUS LII. Impiorum insipientia, numerus et paena.
Dicit ergo : Tales sunt mali, sed
Jacta super Dominum curam tuam.
Dicit ergo: Sic psallam, quia es Deus meus
Dicit ergo : Sic vana salus hominis, sed nos. faciemus vir Iidem,
PSALMUS LX. Exsul petit reditum, longam vitam, et ampliationem regni Christi.
Dicit ergo : Sic exclamari, et tu exaudisti me, et hoc in petra, Christo.
PSALMUS LXII. Exsul se in Dei laudibus consolatur : praedicit hostium ruinam.
PSALMUS LXIII. Implorat Dei opem contra inimicos : peribunt, et laetabitur justus.
Dicit ergo : Tanta mala patior, propter quod salvum fac : et etiam quia
Dicit ergo : Bene solvi quae non ra- pueram, quia o Deus Pater, tuscis,
Dicit ergo : Quae praemisi, sustinui ab omnibus simpliciter, et etiam extra-
Dicit ergo : Haec mala mihi intulerunt, ego vero e contrario, orationem meam, ad te,
Dicit ergo : Sic laudabo, et placebit talis laus Deo super vitulum novellum, .
PSALMUS LXIX. Oratio ad opem Dei petendam in magnis periculis.
PSALMUS LXX. Opem Dei implorat adversus persecutores : promittit se Deo gratias acturum.
Dicit ergo : Non est similis tibi : quia quantas ostendisti, etc.
PSALMUS LXXI. Christi regnum justum, pacificum et felix precatur.
Dicit ergo : Sic sit nomen ejus benedi- ctum, et dictum est, quia ante solem
PSALMUS LXXII. Impii felices in hac vita peribunt: Domino adhaerere bonum est.
Dicit ergo : Sic invidus, instabilis fui, terrena inordinate dilexi, et nescivi,
Dicit ergo : Sic rogo ut memor sis, quia ecce inimicus, Judaeorum scilicet populus, ((improperavit
Dicit ergo : Quoniam sic est ut praemisi, propter hoc vovete, et post votum, reddite Deo vestro.
PSALMUS LXXVII. Judaeos excitat memorando beneficia et flagella Dei.
Dicit ergo : Sic dedit volatilia ad capiendum apta : et post manducaverunt, et saturati sunt, nimis,
Dicit ergo : Sic eos in rebus suis affinxit, et post misit in eos iram,
Dicit ergo : Sic est destructa vinea Judaeae, sed, o Deus virtutum, quae
PSALMUS LXXXI. Domini deorum terrae judex judices improbos arguit.
PSALMUS LXXXII. Exponit hostium improperia, et illis exsilium imprecatur.
Dicit ergo : Sic rogo, ut placatus sis avertendo malum, et culpae et paenae :
Dicit ergo : Sic nullus similis, quia Deus est qui glorificatur in consilio, sanctorum suorum :
PSALMUS XCVII. Hortatio ad congratulandum Christo venturo.
Dicit ergo : Dixi, quod psallatis, et ecce modum addo quo psallere debetis.
Dicit ergo : Sic custodiebant testimo-
PSALMUS CII. Omnes creaturas invitat ad recolenda Dei beneficia.
Dicit ergo : Benedic, anima mea, Domino. Tob. xiii, 19 : Anima mea, benedic Dominum, quoniam,
PSALMUS CIV. Hortatur ad cultum Del, memorans ejus beneficia.
Dicit ergo : Sic fuit memor testamenti, promissionis scilicet, quod testamentum disposuit ad Abraham
Dicit ergo : Haec promissa fecit, et etiam dixit. Expone, ut prius.
PSALMUS CV. Deus ob suam bonitatem laudandus : Judaeorum ingratitudo.
Dicit ergo : Haec beneficia illis contulit, et in tantum aperta, quod ipsi crediderunt, verbis ejus.
Dicit ergo : Sic confitemini confessione peccati, et praecipue laudis,
PSALMUS CVII. Dicit cor suum ad Dei cultum paratum, et ideo victoriam sperat.
PSALMUS CVIII. Opem Dei implorat, et proditori dignas paenas praedicit.
PSALMUS CX. Laudat Deum ob beneficia, et incitat ad ejus timorem.
PSALMUS CXII. Laudandus Deus super omnia excelsus et exaltans humiles.
PSALMUS CXIV. Gratiarum actio pro liberatione a periculis.
PSALMUS CXVI. Ad laudandum Deum provocatio.
PSALMUS CXVIII. Multis modis ostendit beatam pilam in legis observatione esse positam.
PSALMUS CXIX. Vitae miserias luget, ab his liberari efflagitat.
PSALMUS CXX. Securus qui se Deo committit.
PSALMUS CXXII. Actus fiduciae in Deum tempore tribulationis.
PSALMUS CXXVI. Vani hominum labores quibus non opitulatur Dominus.
PSALMUS CXXVIII. Funestus impiorum exitus.
PSALMUS CXXIX. Oratio pro precando fiducialiter peccatorum petita.
PSALMUS CXXX. Humilitatis sincera professio.
PSALMUS CXXXIII. Hortatio ad benedicendum Domino.
Dicit ergo : Sic percussit magnos reges, et fortes, . Sehon scilicet, regem Amorrhaeorum,
PSALMUS CXXXVIII. Sciens Deum nihil latere, suam in eum fiduciam profitetur.
Dicit ergo : Sic omnia cognovisti, et prima: et hoc patet, supple, quia, tu, non alius, formasti me,
PSALMUS CXXXIX. Orat pro sua salute : hostibus imprecatur.
PSALMUS CXL. Petii regi a Domino tempore persecutionis.
Dicit ergo : Domine, clamavi, tam diu est, non modo clamo primo, ad te, Clamo, Ad te,
PSALMUS CXLI. Circumdatus a Saule orat pro sua salute.
PSALMUS CXLIII Gratias agit pro victoria: petit hostium exitium.
PSALMUS CXLV. Solus beatus qui soli Deo fidit.
Dicit ergo : Tanta est ejus potentia, talis veritas et justitia, et etiam o Sion,
PSALMUS CXLVI. Hortatio ad laudandum Deum ob ejus beneficia.
PSALMUS CXLVII. Ecclesiam invitat ad laudandum Deum qui eam bonis cumulavit.
PSALMUS CXLVIII. Invitat omnes creaturas ad laudandum Deum.
PSALMUS CXLIX. Gratiarum actio pro insigni victoria.
PSALMUS CL. In omnibus et ubique Deum celebrandum profitetur.
Dicit ergo : " Gratis, " hoc est, sine causa. Cassiodorus: " Illud gratis dicitur, " quod non alicujus rei compensatione tri -" buitur. " " Oratis, " quia nihil eis nocui. Mich. VI, 3 : Popule meus, quid feci tibi, aut quid molestus fui tibi ? responde mihi. Et notatur in hoc mira Judaeorum malitia. Non enim conducti erant sicut Judas, vel ut custodes .
"Absconderunt mihi, " putantes me latere. Psal. XCIII, 7 : Non videbit Dominus, nec intelliget Deus Jacob. In hoc fraudulentia. Proverb. x, 18 : Absconderunt odium, non manifestaverunt, labia mendacia. " Interitum laquei sui, " id est, insidias et consilia, ut interirem. Prov. I, 11 : Veni nobiscum, insidiemur sanguini, abscondamus tendiculas contra insontem frustra. In hoc crudelitas summa, velle innocentissimum interficere. Thren. IV, 3 : Filia populi mei crudelis, quasi struthio in deserto. Prov. XII, 10 : Viscera impiorum crudelia : sed Eccli. xxvii, 29: Qui laqueum alii ponit, peribit in illo.
" Supervacue exprobraverunt. " Ecce secundum. Quasi diceret : Sic in opere, sed etiam ore " exprobraverunt animam meam. "Isa. lxv, 7: Exprobraverunt mihi, et remetiar opus eorumprimum in sinu eorum. Exprobraverunt autem animam meam, ipsam dicentes ignorantem et peccatricem. Joan. IX, 16 : Non est hic homo a Deo, qui sabbatum non custodit. Et hoc, " supervacue, " id est, inutiliter, et pro nihilo quantum ad illud quod ipsi intendebant. In hoc stultitia, Prov. xv, 21: Stultitia gaudium stulto.
Potest et exponi de diabolo, qui gratis abscondit sanctis laqueos, et exprobrat et irridet eos, quando potest illos capere. I ad Tim. III, 7: Ut non inopprobrium incidat et in laqueum diaboli. Abscondunt laqueum gulae in deliciis, laqueum avaritiae in divitiis, I ad Tim. VI, 9 : Qui volunt divites fieri, incidunt in tentatio-nem et in laqueum, diaboli. Superbiae in honoribus, II ad Tim. II, 26 : Ut resipiscant a laqueis diaboli, a quo captivi tenentur ad ipsius voluntatem.
" Veniat illi laqueus. " Hic subjungitur paena triplex. Insperatus adventus vastantium. Secundo, captio ipsorum ab illis, ibi, " Et captio. " Tertio, interfectio sic captorum, ibi, " Et in laqueo. "
Legitur autem multipliciter. Primo, de malo culpae. Ait enim : Sic contra me peccaverunt: sed, " veniat illi, " populo, vel illis hominibus, " laqueus " peccati, " quem ignorat, " id est, ex insperato. Eccli. XXVII, 30 : Facienti nequissimum consilium, super ipsum devolvetur. " Et captio quam abscondit, " id est, peccatum quod mihi tetendit, volens me capere in illo. Matth. xxii, 16 : Magister, scimus quiaverax es, et viamDei, etc. " Apprehendat eum," sicut scriptum est, Prov. v, 22 : Iniquitates suae capiunt impium, et funibus peccatorum suorum quisque constringitur.
" Et in laqueum cadat. " Iterat culpam, " in ipsum, " scilicet qui tetendit: haec est enim natura peccati ut prius noceat auctori suo. Augustinus hic in Glossa : " Malitia tua ut alteri non noceat, " fieri potest : ut tibi non noceat, fieri " non potest. Certum est ergo, quod tibi " nocebit, quod alii, incertum. Ergo sibi " certum infert malum, certum nocu-" mentum, quod ut alii inferat incertus. " Magna stultitia. Propter hoc, Proverb, XXIV, 8 : Qui cogitat mala facere, stultus vocabitur. Vel de malo poenae secundum quod divisum est, sic : " Veniat illi laqueus " captivitatis, " quem ignorat, " id est, ex insperato, ut non credat posse. Isa. xlvii, 8 : Quae dicis in corde tuo : Ego sum, et non est praeter me amplius : non sedebo vidua, et ignorabo sterilitatem. Venient tibi duo haec in die una, secundum quod Dominus deflebat, Luc. xix, 42 : Quia si cognovisses et tu,...nunc autem abscondita sunt ab oculis tuis.
" Et captio quam, " id est, qualem, " abscondit mihi, apprehendat eum, " ut sicut me credidit capere ex insperato, et ille populus capiatur a Tito et Vespasiano : et sic factum est. Thren. IV, 12 : Non crediderunt reges terrae, et universi habitatores orbis, quoniam ingrederetur hostis et inimicus per portas Jerusalem. Et Jerem. IV, 20 : Repente vastata sunt tabernacula mea, subito pelles meae. ii Et in laqueum " mortis, " cadat, " scilicet " in ipsum " quem mihi paravit. Psal. XVII, 6, de laqueo : Praeoccupaverunt me laquei mortis. Hoc magis proprie legitur in bono in Glossa. Appellat enim laqueum veritatem et cognitionem. Eccli. VI, 25 : Injice pedem tuum in compedes illius. Et infra, v. 31 : Vincula illius, alligatura sanitatis. Hic est laqueus quem nesciunt mali, Proverb. XXIX, 7 : Impius ignorat scientiam. Vult quod iste laqueus illi superveniat, ipsum capiat, et teneat, et captum cadere faciat per humilitatem paenitentiae.
" Anima autem mea. " Hic secundum primae partis totius hujus Psalmi, in quo intelligens se exauditum, promittit gratiarum actiones : et dicuntur quatuor. Primo, exsultatio. Secundo, exsultationis ratio, ibi, " Et delectabitur. " Tertio, laudatio, ibi, " Omnia ossa. " Quarto, laudationis ratio, ibi, " Eripiens inopem. " Vel potest esse vox capitis Ecclesiae, vel corporis.
Primo modo : Sic mala illi evenient sicut petii, et ob hoc " anima mea exsultabit in Domino, " non in divitiis, vel honoribus, vel deliciis, quia nihil Deo dulcius, Psal. xxx, 20 : Quam magna multitudo dulcedinis tuae, Domine, quam abscondisti, etc. Deo nihil durabilius, Augustinus in Glossa : " Quo nihil suavius " est, nec deficit qui omnia fecit. " Psal. CI, 27 et 28 : Mutabis eos, et mutabuntur: tu autem idem ipse es. Deo nihil sufficientius, Augustinus : " In ipso habebis omnia. " Sap. VII, 11: Venerunt mihi om-
nia bonapariter cum illa. Joan. XIV, 8 : Domine, ostende nobis Patrem, et sufficit nobis.
" Et delectabitur. " Ecce secundum. Quasi diceret: Vere exsultabit, et hoc quia " delectabitur super salutari suo, " hoc est, quia ipse salutaris suus liberans a limbo, et restituens corpori proprio, secundum illud Psal. xv, 10 : Non derelinques animam meam ininferno: nec dabis Sanctum tuum videre corruptionem . Vel sic : " Anima mea, dicit justus, exsultabit in Domino. " Quippe anima spiritus est, et Deus similiter: simile autem in suo exsultat simili. Joan. IV, 24 : Spiritus est Deus. " Et delectabitur in salutari suo, " Christo scilicet, de quo Isa. lii, 10 : Videbunt omnes fines terrae salutare Dei nostri. Delectabitur autem in Deo anima, et exsultabit in salutari aliquantulum quod est in carne, nec facit nisi gustare, Psal. xxxiii, 9 : Gustate, et videte. Et alibi, Psal. lxxvi, 4 : Memor fui Dei, et delectatus sum, et uberius cum est exuta a corpore. Isa. lviii, 14 : Tunc delectaberis super Domino Deo tuo, et sustollam te super altitudines terrae. Sed perfecte cum resumpto corpore unita fuerit in resurrectione, quia modo est aliquid desiderii sui ad corpus quo caret. Job, xxii, 26 : Tunc super Omnipotentem deliciis afflues, et elevabis ad Deum faciem tuam. Prov. xiii, 19 : Desiderium, si compleatur, delectat animam.
" Omnia ossa mea. " Hic tertium in quo subjungitur de laude, et legitur in persona Christi: Sic anima mea exsultabit, et delectabitur, " et omnia ossa mea, " scilicet Apostoli mei Spiritu sancto roborati, et fortes facti ut ossa. Luc. XXIV, 49 : Sedete in civitate, quoadusque induamini virtute ex alto. " Dicent, " te laudando: " Domine, quis similis tui ? " Quasi diceret: Nullus. Psal.
lxxxviii, 9: Domine Deus virtutum, quis similis tibi ?
Vel sic: " Omnia ossa mea, " dicit justus, id est, tota mentis meae fortitudo, " dicent : Quis similis tibi ? " Quasi diceret : Nullus deorum, nullum idolum. Psal. lxxxv, 8: Non est similis tui in diis, Domine, et non est secundum opera tua. Tu solus hominem condidisti, Genes. I, 26: Faciamus hominem ad imaginem, et similitudinem nostram. Tu conditum liberasti, et eripuisti de potestate diaboli, Ad Coloss. I, 13: Qui eripuit nos de potestate tenebrarum. Tu solus infernum spoliasti, Ad Coloss. ii, 15: Exspolians principatus et potestates. Solus mortem destruxisti resurgendo, Sap. XVI, 13 : Domine, qui vitae et mortis habes potestatem.
Ossa ergo appellantur homines, et mali qui carent humore omnis gratiae Dei. Sic illa ossa, Ezech, xxxvii, 4 : Ossa arida, audite verbum Domini. Omnes justi generaliter, qui candent candore gratiae. Isa. LVIII, 11: Ossa tua liberabit, Glossa : " Justos ab igne aeterno. " Apostoli specialiter, qui totam sustentant Ecclesiam infirmorum, sicut ossa carnem. Thren. I, 13: De excelso misit ignem in ossibus meis, et erudivit me. Virtutes etiam. Supra, in Psal. xxxiii, 21: Custodit Dominus omnia ossa eorum. Operationes etiam ossa dicuntur. Primo, quae sunt generationes honorum, quia fortia. Psal. lii, 6 : Dissipavit Dominus ossa eorum, qui hominibus placent, hoc est, opera bona quantum ad genus operis. Exempla sanctorum, et formata charitate. Genes, L, 24 : Asportate ossa mea vobiscum. Sicut in corpore remanent ossa, sic de viris justis opera bona, et exempla bona quae nobiscum sunt deferenda.
"Eripiens inopem. " Hic subjungitur ratio laudis quae tangitur duplex. Prima, ereptio a violenter detinente. Secunda, a nequiter opprimente, ibi, " Egenum et pauperem. "