Albert the Great, Summa Theologiae

Et videtur, quod sic: quod enim universitati valet, et facienti valet, et patienti valet, expedit fieri: mala fieri universitati valet, et facienti valet, etc.: ergo mala expedit fieri.

Probatio primi: Quod, in universo bona magis placere facit et laudabiliora existere, hoc valet universitati: universitati mala quae fiunt in universo, bona magis placere faciunt et laudabiliora: ergo mala quae fiunt, valent universati: et hoc est verbum Augustini.

Probatio secundi:

1. Ex quocumque bona proveniunt facienti, valet facienti: ex malo quod facit aliquis, bonum provenit facienti: ergo valet illi. Prima per se patet. Probatio secundae. Augustinus in libro de Correptione et gratia: " Usque adeo Deus omnia cooperatur in bonum his qui secundum propositum vocati sunt sancti , ut si qui eorum deviant et exorbitant, etiam hoc ipsum eis faciat proficere in bonum: quia humiliores redeunt atque doctiores, ut Petrus . "

2. Adhuc, Augustinus in eodem, " Audeo dicere superbis utile esse incidere in aliquod apertum peccatum, ut jam sibi displiceant qui sibi placendo ceciderunt: salubrius enim displicuit sibi Petrus quando flevit, quam sibi placuit quando praesumpsit. "

3. Adhuc, Damascenus in libro II de Fide orthodoxa : " Conceditur quis in nefariam incidere operationem, ut elatus viribus propriis, in adulterium casus humilietur . " Cum ergo aliquis humiliatur, utile fit ei: et malo quod facit, humiliatur: ergo malum quod facit, utile est ei.

Probatio tertii:

1. Quidquid patienti valet ad demenda peccata, vel ad exercendam probandamque virtutem sive justitiam, vel demonstrandam hujus vitae miseriam, expedit, et est utile patienti. Mala quae inferuntur alicui, valent ad ista quae dicta sunt. Ergo mala quae fiunt, expediunt facienti. Prima per se patet, Probatio secundae: Augustinus in libro XIII de Trinitate: " Mala quae ab iniquis fideles pie perferunt, ipsis utique prosunt, vel ad demenda peccata, vel ad exercendam probandamque virtutem sive justitiam, vel ad demonstrandam hujus vitae miseriam . "

2. Adhuc, Origenes super illud Numerorum, xxii, 8: Venit Deus ad Balaam : " Notandum divina sapientia omnia disposita esse, ita ut nihil sit otiosum malum vel bonum: malitiam tamen non fecit: quam ab aliis inventam cum prohibere posset, non prohibet: utitur enim ea ad causas necessarias: per ipsos enim malos in quibus est malitia, probat eos qui ad gloriam tendunt. Si enim perimeretur malitia, non esset qui contradiceret virtutibus: virtus autem si contrarium non haberet, non claresceret. "

In contrarium hujus est, quod

I. Sicut dicit Augustinus in Enchiridion : " Malum non est nisi quod nocet . " Sed quidquid nocet, fieri non expedit. Ergo fieri malum non expedit.

2. Adhuc, Augustinus in libro LXXXIII Quaestionum : " Malum est corruptio speciei, modi, et ordinis. " Sed corruptionem boni fieri non expedit. Ergo malum fieri non expedit. Ergo malum fieri non expedit.

Solutio. Dicendum, quod praehabitum est, quod malum fieri absolute nec bonum est, nec utile, nec expediens se- cundum se, sed malum et inutile et nocens: secundum quid autem, hoc est, alicui et ad aliquid, non causaliter, sed occasionaliter ex ordinatione providentiae mala fieri est bonum et utile et expediens et universitati et facienti et patienti.

Et ita procedunt objectiones ad tria prima adductae. Et hoc est quod dicit Magister solvens hanc quaestionem in illo cap. Si quis igitur. Et sic patet qualiter universitati, patienti, et facienti valet per bonum elicitum ex malis, et non secundum se.

Et sic loquuntur auctoritates inductae Augustini, Origenis, et Damasceni.

Ad id quod objicitur in contrarium, dicendum quod malum non nocet bono universali, quod est bonum ordinis, sed nocet bono particulari in eo qui fecit malum: quia corrumpit bonum naturae, quod est ordinabile ad bonum gratiae, ut in praehabitis dictum est, in tractatu scilicet de bono et malo, quaestione, An malum universaliter sit corruptio boni? et quaestione de ordinabilitate mali .

Ad aliud dicendum, quod malum non est corruptio modi, speciei, et ordinis boni universalis, sed particularis, ut dictum est. Et propter illud, dicitur, quod expedit mala fieri. Et est simile, Matthaei, xviii, 7: Necesse est ut veniant scandala. Et, I ad Corinth. xi, 19: Oportet et haereses esse, ut et hi qui probati sunt, manifesti fiant in vobis. Hoc enim non dicitur ideo, quod oportet scandala et haereses esse simpliciter: hoc enim simpliciter malum est et nocivum: sed dicitur propter bona quae eliciuntur ex eis ex ordine providentia divinae.

ARTICULI TERTII.