N.1

Haec est quinta deca primae quinquagenae; et sic ordinatur ad implorandum auxilium contra praesentia mala. Et haec est figura temporalium malorum, quae acciderunt David, qui passus est persecutionem ab Absalone; et contra hoc fuit prima deca. Item a Saule; et contra hoc secunda deca. Item a toto populo; et contra hoc tertia deca.

Item a multis aemulis; et contra hoc quarta deca. (Psal. 34): judica, domine, nocentes me. Restat quinta deca, in qua loquitur specialiter de his quae pertinent ad regnum. Et petit in ista deca contra impugnatores regni auxilium divinum. Et ut ad mysterium referatur, petit justus homo contra illos qui regnum ecclesiae impugnant. Dividitur ergo deca ista in duas partes. Primo format petitionem pro statu regni; secundo, quia regnum videtur esse turbatum per peccatum, ideo petit veniam pro peccato, ibi (Ps. 50), miserere mei, deus. Circa primum duo facit. Primo proponit petitionem contra hostes regni; secundo exauditus gratias agit de gloria regni, ibi (Psal. 44), eructavit.

Et quia omnis petitio provenit ex desiderio, ideo circa primum duo facit. Primo proponit suum desiderium: secundo addit orationem, ibi (Ps. 43), deus auribus. Circa primum duo facit. Primo ostendit desiderium quod habet ad deum; secundo petit desiderii impletionem, ibi (Psal. 42), judica me, titulus: in finem intellectus filii Core. Hoc est expositum in titulo praecedentis Psalmi; tamen alia littera habet: in finem intellectu; idest, attribuitur iste Psalmus filiis Core, intellectu, idest per intellectum ducens nos in finem. Core interpretatur calvaria. Unde illi dicuntur filii Core qui patiuntur irrisionem propter crucem. Unde 4 Reg. 4, pueri irridebant eliseo: ascende calve, ascende calve; et maledixit eis eliseus, et ursi comederunt illos.

Illi ascendunt de bethel qui ad fidem christi convertuntur de Juda, quae olim domus dei vocabatur.

Et hi deridentur a pueris, idest Judaeis puerili sensu utentibus, quia adhuc sub pedagogo sunt, et improperant crucem christi: et isti duo ursi devoraverunt eos, scilicet titus et vespasianus. Dividitur ergo Psalmus in duas partes. In prima enim ponit suum desiderium. In secunda ponit tristitiam incitantem desiderium, ibi, fuerunt mihi. Circa primum tria facit. Primo proponit desiderium sub similitudine. Secundo rationem similitudinis assignat, ibi, sitivit. Tertio exponit rem desideratam, ibi, quando veniam. Similitudinem sumit ex cervo, qui specialiter habet hanc proprietatem, quod pede conterit serpentem: et quando vult mutari, comedit serpentem: et sic aestuat prae veneno, et tunc currit ad aquam, et sic renovatur. Sicut cervus in generali desiderat aquas, ita fidelis desiderat deum; tamen in speciali adaptatur catechumenis et viris perfectis. Catechumenus enim est sicut cervus, qui sentit in se veneni ardorem, quod est ex suggestione serpentis introductum: Gen. 3. Ex quo veneno secutum est peccatum originale. Rom. 5: per unum hominem in hunc mundum peccatum intravit. Et hoc venenum est reatus concupiscentiae, et reatus primi peccati. Et ideo debet desiderare fontem baptismi. Zach. 13: erit fons patens domui Jacob in ablutionem peccatorum.

Ezech. 36: effundam super vos aquam mundam.

Vir autem perfectus est sicut cervus in petra stabilitus.

Ps. 17: qui perfecit pedes meos tanquam cervorum. Sitivit anima mea. Hic jam comedit, idest destruxit peccatum. Eccl. 21: quasi a facie colubri, fuge peccatum. Et ideo nihil habet in mundo quod concupiscat; et ideo desiderat venire ad fontem vitae. Et ideo, quia istis convenit haec similitudo, scilicet catechumenis et viris perfectis, ideo cantatur Psalmus iste in officio baptismi in sabbato sancto et Pentecostes quando fit solemne baptisma, quantum ad catechumenos.

Item cantatur cum exequiis mortuorum, quia convenit viris perfectis accedere ad fontem vitae aeternae.

Ita desiderat anima mea ad te deus. Hic adaptat similitudinem. Anima mea desiderat interiori affectu. Isa. 26: anima mea desideravit te in nocte. Thren. 3: pars mea dominus, dixit anima mea. Sed numquid in deo est fons aquarum? ita; unde dicit, sitivit anima mea ad deum fontem vivum. Fons dicitur, qui scaturit et producit aquas vivas, et qui jugiter et indeficienter emittit aquas. Omnis aqua gratiarum ab illo fonte emanat, scilicet a deo patre. Jer. 2: dereliquerunt fontem aquae vivae. Item emanat a filio, etiam inquantum deus. Psal. 35: apud te est fons vitae. Fons sapientiae verbum dei est, Eccl. 1.

Item a spiritu sancto. Joan. 4: fiat in eo fons aquae salientis in vitam aeternam. Et joan. 7: hoc autem dixit de spiritu quem accepturi erant credentes in eum. Ergo quia ipse est fons, anima mea sitivit ad eum. Sitis designat desiderium cum anxietate. Ita iste designat se pati anxietatem, non solum ex dilatione rei desideratae, sed propter mala quae hic affligunt. Matth. 5: beati qui esuriunt et sitiunt justitiam, quoniam ipsi saturabuntur.

Sed de hoc fonte desiderat hoc, scilicet, quando veniam.

Haec verba desiderantis sunt, et exprimunt desiderium catechumeni ad baptismum; et sic est sensus: quando veniam ad sacrum christi baptisma? mat. 21, venite ad me etc.. Psal. 33: venite filii etc..

Hoc, ut dicit Augustinus, convenit catechumenis quia a principio catechumeni, quousque adulti non fuissent, non admittebantur ad sacra mysteria, sed usque ad evangelium poterant interesse; unde dicit, quando veniam et apparebo. Ad litteram, cum aliis, ante faciem domini, idest ad sacramenta christi.

Item convenit viris perfectis: et est sensus, quando veniam et apparebo, idest ut videam te facie ad faciem, quia modo sum procul a te, quia video te per fidem? sed quando videbo te per speciem, tunc ero prope. Phil. 1: desiderium habens dissolvi, et esse cum christo. Et non dicit, apparebit mihi dominus, sed apparebo ante faciem domini: quia ex hoc quod videbo faciem domini, reddar conspicuus omnibus multo magis quam Moyses qui vidit eum in vita ista. 1 joan. 3: nondum apparuit quid erimus; scimus quoniam cum apparuerit, similes ei erimus. Rom. 8: non sunt condignae passiones hujus temporis etc..

Quasi dicat. Interero societati videntium deum: et ex hoc conspicuus et gloriosus ero. Sed ab hac visione excluditur hypocrita. Job 13: non veniet in conspectu ejus omnis hypocrita.