IN LIBRUM TERTIUM SENTENTIARUM
Tertius articulus (a) est difficilior,
part, quaest. 3a. art. i. Vide D. Bonavent. hic, art. 3. q. 2. et Richard. art. 2. quaest. 3.
Ad primam (b) quaestionem patet ex prima quaest, et ult. primae dist. quaest.
Contra (e) conclusionem hujus opinionis arguitur multipliciter.
QUAESTIO I. Utrum ista sit vera:
Contra, si intelligatur extraneitas tantum in habendo peccatum, ergo
QUAESTIO III. Utrum Christus inceperit esse ?
Contra, ista natura potuit assumi ad summam unionem quantum ad esse ergo quantum ad operari. operari
Pitigianis hic art. 1. refutantes quas Thomistae dant solutiones.
Istam quaestionem solvit Damascenus c. 60. in seq. dist.
Ad quaestionem illam respondet Henricus quodl. 12. quaest.
videtur secundum eum dicendum Christum tunc fuisse hominem.
Contra istam opinionem, et primo contra opinantem, nam in 2. 2. quaest, I art. in secunda secundae
Alia est opinio Gandavensis quodl. 8. q. et propter quid.
cujus amans est participatio. Arguit contra singulos modos suo ordine singillatim.
De tertio (u) dico, sicut dictum est dist. 17. primi libri, esse acceptum Deo, in primo ubi supra,
Ad duo argumenta pro primo membro in articulo de objecto formali charitatis. Ad primum dico,
QUAESTIO UNICA. Utrum virtutes morales sint connexae ?
(Textus Magistri Sententiarum).
De charitate quantum ad divinam dilectionem. Praemissis adjiciendum est de dilectione Dei, qua ipse diligit nos, quae non est alia, quam illa qua diligimus eum. Dilectio autem Dei divina usia est ; eademque dilectione Pater et Filius et Spiritus sanctus se diligunt et nos, ut supra disseruimus. Cumque ejus dilectio sit immutabilis et aeterna, alium tamen magis, alium minus diligit. Unde Augustinus : " Incomprehensibilis est dilectio atque immutabilis, qua Deus in unoquoque nostrum amat quod fecit, sicut et odit quod fecimus. Miro igitur et divino modo, etiam quando odit, diligit nos ; et hoc quidem in omnibus intelligi potest. Quis ergo digne possit eloqui, quantum diligat membra Unigeniti sui, et quanto amplius Unigenitum ipsum ? De ipso etiam dictum est: Nihil odisti eorum quae fecisti. " Ex his percipitur, quod Deus omnes creaturas suas diligat, quia scriptum est: Nihil odisti eorum quae fecisti ; et item : Vidit Deus cuncta quae fecerat, et erant valde bona. Si omnia quae fecit, bona sunt, et omne bonum diligit ; omnia igitur diligit, quae fecit ; et inter ea magis diligit rationales creaturas, et de illis eas amplius, quae sunt membra
Unigeniti sui, et multo magis ipsum Unigenitum.
Ex qua intelligentia dicitur magis vel minus diligere haec vel illa.
Cum autem dilectio Dei immutabilis sit, et ideo non intenditur vel remittitur, si quaeritur, quae sit ratio dicti, cum dicitur magis vel minus diligere hoc quam illud, et cum dicitur Deus omnia diligere ; dicimus dilectionem Dei, sicut pacem exsuperare omnem sensum humanum, ut ad tantae altitudinis intelligentiam vix aliquatenus aspiret. Potest tamen sane intelligi, ea ratione dici: omnia diligi a Deo, quae fecit, quia omnia placent ei, omnia approbat, inquantum opera ejus sunt, nec tunc, vel prius, vel amplius placuerunt ei, cum facta sunt, sed et antequam fierent, imo ab aeterno omnia placuerunt ei, non minus, quam postquam esse coeperunt. Quod vero rationales creaturas, id est, homines vel Angelos, alios magis, alios minus diligere dicitur, non inutabilitatem charitatis ejus significat, sed 1 quod alios ad majora bona, alios ad minora dilexit, alios ad meliores usus, alios ad minus bonos. Omnia enim bona nostra ex ejus dilectione nobis proveniunt. Electorum ergo alios magis, alios minus dilexit an aeterno, et diligit etiam nunc, quia aliis majora, aliis minora ex dilectione sua praeparavit bona, aliisque maiora, et aliis minora bona confert in tempore. Unde magis vel minus dicitur hos vel illos diligere.
Quod duobus modis inspicienda est dilectio Dei.
Consideratur enim duobus modis dilectio Dei, secundum essentiam et secundum efficientiam. Non recipit magis vel minus secundum essentiam, sed tantum secundum efficientiam, ut magis dilecti dicantur, quibus ex dilectione ab aeterno majus bonum praeparavit et in tempore tribuit, et minus dilecti, quibus . non tantum. Inde etiam est, quod aliqui, quando convertuntur et justificantur, dicuntur tunc incipere diligi a Deo, non quod Deus nova dilectione quemquam possit diligere, imo sempiterna dilectione dilexit ante mundi constitutionem quoscumque diligit ; sed tunc dicuntur incipere diligi ab eo, cum aeternae Dei dilectionis sortiuntur effectum, scilicet gratiam vel gloriam. Unde Augustinus : " Absit, ut Deus temporaliter aliquem diligat quasi nova dilectione, quae in ipso ante non erat, apud quem nec praeterita transierunt, et futura jam facta sunt. Itaque omnes Sanctos suos ante mundi constitutionem dilexit, sicut praedestinavit. Sed cum convertuntur et inveniunt illum, tunc incipere ab eo diligi dicuntur, ut eo modo dicatur, quo potest humano affectu capi quod dicitur. Sic etiam cum iratus malis dicitur et placidus bonis, illi mutantur, et non ipse. Ut lux infirmis oculis aspera, firmis lenis est, ipsorum scilicet mutatione, non sua; ita cum aliquis per justificationem incipit esse amicus Dei, ipse mutatur, non Deus. "
Si quis magis vel minus diligatur a Deo uno tempore quam alio ?
Si vero quaeritur de aliquo, utrum magis diligatur a Deo uno tempore quam alio ? distinguenda est dictionis intelligentia. Si enim referatur ad dilectionis effectum, concessibile est ; si vero ad dilectionis essentiam, infitiabile est.
Si Deus ab aeterno dilexit reprobos.
De reprobis vero, qui praeparati non sunt ad vitam, sed ad mortem, si quaeritur, utrum debeat concedi, quod Deus ab aeterno dilexit eos ; dicimus, de electis solis simpliciter hoc esse concedendum, quod Deus ab aeterno eos dilexit, quos ad justitiam et coronam praeparavit. De non electis yero simpliciter est concedendum, quod odio habuit, id est, reprobavit, sicut legitur: Jacob dilexi, Esau odio habui; sed non est simpliciter dicendum, quod dilexit, ne praedestinati intelligantur, sed cum adjectione: dilexit eos inquantum opus ejus futuri erant, id est, quos et quales facturus eos erat.
(Finis textus Magistri)