N.1

Supra Psalmista ostendit desiderium suum ad deum; hic autem procedit ad orandum, contra afflictionem totius populi. Titulus. In finem Psalmus filii Core ad intellectum. Filii Core sunt filii passionis christi; et hi sunt proprie martyres quia christum imitantur. 1 Petr. 2: christus passus est pro nobis etc.. Et ideo convenit proprie martyribus. Verum est quod a deo dantur omnia bona, temporalia et spiritualia. Temporalia sunt minora bona, spiritualia autem sunt majora. Pater parvis filiis dat parva, magna vero dat perfectis.

Et sic deus facit; nam quando homines erant in statu parvulorum, dedit eis parva, idest temporalia, sicut patet in veteri testamento. Gal. 3: erant sicut parvuli sub paedagogo, idest sub observantiis legis. Isa. 1: si volueritis et audieritis me, bona terrae comedetis; sed jam perfectis in novo testamento non promittuntur temporalia, sed durae afflictiones; et hoc sub spe spiritualium.

Luc. 6: beati eritis cum vos oderint homines etc.. Et sic est intentio prius retrahere homines novi testamenti ab appetitu terrenae prosperitatis promissae in veteri testamento. Dividitur ergo Psalmus iste in tres partes. Primo agitur de prosperitate praeterita. Secundo de adversitate praesenti, ibi, nunc autem repulisti. Tertio petitur auxilium contra eas, ibi, exurge. Circa primum duo facit: primo enumerat beneficia antiquis collata; secundo ostendit se habere spem majorum, ibi, tu es ipse. Circa primum tria facit: primo praemittit auditum beneficiorum; secundo temporis, ibi, opus quod; tertio ponit ipsum beneficium, ibi, manus tua. Circa primum primo proponit modum audiendi; secundo a quibus audierunt. Praemittit autem invocationem divini nominis, cum dicit, deus.

Et hic Psalmus iste procedit per modum orationis, quae est ascensus mentis in deum: vel quia in isto Psalmo agit de prosperis et adversis. In adversis homo respectum habet ad deum, sicut ad defensorem.

Psal. 109: ad dominum cum tribularer etc..

In prosperis cum gaudio invocat deum. Eccl. 26: sicut sitiens cum gaudio ingreditur ad fontem.

Audivimus. Auditus necessarius est ad sapientiam.

Eccl. 6: si dilexeris audire, sapiens eris, et etiam est necessarius sapienti. Proverb. 1: audiens sapiens sapientior erit. Similiter cuilibet est necessarius; quia nullus est sufficiens ad excogitanda omnia quae ad sapientiam pertinent; et ideo nullus ita sapiens est quin instruatur ab alio: quia si audit bona, juvatur recipiendo; si audit mala, juvatur cognoscendo meliora. Auribus nostris.

Auribus suis audit, qui audit auribus subjectis rationi.

Unde homo dicitur, inquantum habet rationem.

Quando aures sunt subjectae rationi, sunt humanae; quando non subjiciuntur rationi, sunt brutales. Luc. 8: qui habet aures audiendi, audiat, idest consideret. Patres nostri annuntiaverunt nobis. Hic ostendit quod audivit ab illis qui voluerunt docere veritatem, quia patres sunt.

Deut. 32: interroga patres tuos etc.. Item qui potuerunt docere veritatem, quia antiqui. Job 12: in antiquis est sapientia. Opus quod operatus es in diebus eorum. Hic ponit tempus in quo ista audivit. Quaedam beneficia sunt antiqua quae ipsi viderunt: unde dicit, et in diebus antiquis. Manus tua. Hic ponit ipsum beneficium. Secundo ponit beneficii ordinem, et beneficii causam. In beneficio consideramus opus, et fructum operis. Opus divinae virtutis est, quia expulit ante eos gentes; unde dicit, manus tua, idest potentia tua. Nam per membra in deo signatur actio quam exercemus per ipsa. Gentes disperdidit, idest habitantes in terra promissionis destruxit etiam corporaliter. Ps. 58: disperge illos in virtute tua. Fructus est quia ipsi successerunt eis. Job 34: conteret multos et innumerabiles, et stare faciet alios pro eis. Propterea dicit, et plantasti eos. Exod. 15: introduces eos et plantabis etc.. Quod plantatur, radicatur ut faciat fructum. Isa. 5: expectavi ut faceret uvas, et fecit labruscas. Afflixisti populos.

Hic est modus et ordo beneficii: quia non statim fuit destructa, quia terra fuisset inculta, et bestiae multiplicatae; et ideo paulatim eos consumpsit; unde dicit, afflixisti populos, et per bella, et per bestias, et scrabrones. Josue 24: misi ante vos scrabrones.

Sap. 12: misisti antecessores exercitus tui vespas.

Et repulisti eos, ita paulatim eos affligens. Ps. 77: ejecit a facie eorum gentes. Non enim in gladio suo possederunt terram. Hic ponitur causa beneficii.

Et primo excludit causam opinatam; secundo ponit veram causam. Causa opinata posset esse fortitudo populi, quod expulissent eos; et ideo removens hoc dicit, non in gladio suo etc.. Duplex est fortitudo hominis: una est ex experientia armorum: et hanc excludit, non in gladio suo possederunt terram. Judith 7: filii Israel non confidunt etc..

Et sequitur ibidem: vicerunt non cum gladio. Alia est virtus naturalis; et hanc excludit dicens, et brachium eorum non salvavit eos, idest potestas eorum. Ps. 32: non salvatur rex per multam virtutem.

Deut. 32: ne dicerent: manus nostra excelsa, et non dominus fecit haec omnia.

Causa vero est, quia a deo factum est; unde dicit, sed dextera tua etc.. Et ponit quatuor: tria ad executionem, quartum ad effectum pertinet. Si rex vult juvare aliquem, tria facit ei. Primo dat ei favorem; secundo impendit auxilium operis. Tertio dat consilium in dirigendo. Sic fecit eis deus. Primo enim fuit eis favorabilis, et dedit eis prosperitatem: et haec signatur in dextera, per quam signatur prosperitas. Exod. 15: manus dextera tua magnificata est. Item dedit eis auxilium: et hoc signatur in brachio.

Luc. 2: fecit potentiam in brachio suo. Tertio direxit eos, ibi, et illuminatio vultus tui, idest directe procedens a providentia tua. Quartum pertinet ad effectum. Quoniam complacuisti in eis; quasi dicat: quare fecit nobis ista? numquid propter merita nostra? non. Deut. 9: ne dicas in corde tuo cum deleverit eos dominus deus tuus in conspectu tuo: propter justitiam meam introduxit me dominus ut possiderem terram hanc.

Sed hoc fuit propter gratiam dei. Quoniam complacuisti etc.; idest placitum tibi fuit, o deus, in eis.

Matth. 11, quoniam sic placitum fuit ante te.