NEAPOLITANA 485

Disceptatio Synoptica

V O T U M T H E O L O G I . Potentia ad coitum carnale est sub- stantialis conditio matrimonii. Essentiale enim est in omni- bus contractibus possibilitas mutua contrahentium adimplendi pacta sancita. Quando impossibile est materia contractus, ipse contractus impossibilis est. In matrimonio copula car- nalis non est de essentia contractus coniugalis, quia habetur etiam matrimonium ratum, sed potentia coeundi carnaliter et semen fecundans effundere est de essentia contractus coniugalis ; ac proinde pars potens iure suo potitur, et sol- vitur in sua potestate alteri nubendi, et impotens provi- deat sibi.

Supposito igitur quod Eduardus sit impotens, matri- monium ab Eduardo initum cum Adelia nullum est repu- tandum ex capite impotentiae. Et quidem impotentia vel est in frigiditate vel in nimio calore. Prima species impotentiae manifestatur in debilitate virium ; ita vir non potest eri- gere suum membrum, nec illum introducere in vaginam, nec semen effundere. Altera manifestatur in effusione spontanea seminis extra vas, quin erigatur membrum et introduci possit in vaginam mulieris. Ambo phaenomena huiusmodi impe- diunt generationem. Debitum sane solvitur penetrando in vaginam mulieris et insimul in ea semen emittendo. Hinc si unus ex his duobus actibus deest, copula carnalis perfecta et completa non habetur. Unde si erectio non verificatur, vel semen extra vas emittitur, nec generatio haberi potest, et per consequens debitum vir non solvit et finis essentialis non attingitur. Legitur enim in iure De frigidis et male- ficiatis § Statim: « Si autem statim in ipsa novitate post mensem aut duos ad Episcopum vel eius missum procla- maverit dicens : volo mater esse, volo filios procreare, et ideo maritum accepi. Sed vir, quem accepi frigidae naturae est et non potest illa facere, propter quae illum accepi ; si probari potest per rectum iudicium separari potest is, et illa, si vult, nubat ». •