Albert the Great, Commentarii In Psalmos

Dicit ergo : Haec rogavi quae magna sunt: et quia de magnis solet oriri superbia, rogo ne " veniat mihi pes superbiae, "id est, affectio superba. Affectio enim pes est : per ipsam enim est accessus ad Deum, et recessus : sed per superbiae affectionem longe itur, per affectionem humilitatis propinquatur.

" Et manus, " id est, tentatio impulsiva, " peccatoris, " hoc est, diaboli, " non moveat me, " secundum illud Psal. XII, 5 : Qui tribulant me, exsultabunt, si motus fuero. Haec duo tangit in alio Psalmo, scilicet in Psalmo xviii, 13 : Ab occultis meis munda me, Domine, etc Et nota ordinem : Ille qui superbit, cito movetur ad manum peccatoris. Augustinus : " Serva quod "intus est, et non timebis foris. "

Et nota, quod dicit " pes " in singulari, non pedes, quia citius cadit qui uno pede innititur, quam qui duobus. Jerem. L, 32 : Cadet superbus, et corruet. Et nota, quod bene orat contra superbiam : hoc enim malum caeteris est gravius. Augustinus super Psal. XVIII : " Vere " superbia non est majus peccatum, et " ipsa maximum. " Quid enim majus, quam apostatare a Deo ? Quasi dicat : Nihil. Job, XXXI, 27 et 28 : Si... osculatus sum manum meam ore meo : quae est iniquitas maxima. Item, caeteris odibilius, Eccli, x, 7 : Odibilis coram Deo et hominibus est superbia. Item, cunctis incurabilius. Augustinus de Libero arbitrio : " Superbia est, qua uno vitio " omnis respuitur medicina. " Jerem. xv, 18 : Quare factus est dolor meus perpetuus, et plaga mea desperabilis? Et respondet: Et renuit curari. Nec solum non curatur, sed etiam augmentatur. Psal. lxxiii, 23 : Superbia eorum qui te oderunt, ascendit semper.

Nota etiam, quod manus diaboli impellit in tentatione,Psal. cxvii, 13: Impulsus euersus sum, ut caderem, et Dominus suscepit me. Movet in consensu et opere : de qua commotione, Jer. IV, 24 : Vidi montes, et ecce movebantur. Montes sunt in Ecclesia magni. Ligat in consuetudine. Proverb. v, 22 : Funibus peccatorum suorum quisque constringitur. Augustinus in libro Confessionum : " Vio-" lenlia consuetudinis animus etiam in-" vitus trahitur, et tenetur. " Praecipitat in morte. Jerem. xxii, 7 : Succident electas cedros tuas, et praecipitabunt in ignem. Nec petit iste contra primum, sed contra secundum : tentari enim non est malum, sed moveri.

" Ibi ceciderunt. " Hic ratio petitionis duplex, scilicet ne contingat cadere in culpam. Seoundo, ne ulterius in paenam, ibi, " Expulsi sunt. "

Et legitur dupliciter. Vel de primis peccantibus, ut Adam et diabolo, vel de eorum sequentibus. Primo modo : Sic rogo ut mihi caveas a superbia, et recte rogo hoc, quia ibi " Deciderunt, " tamquam de alto daemones de caelo, homo de terrestri paradiso. II Petr. ii, 4 : Deus peccantibus Angelis non pepercit, sed rudentibus inferni detractos in tartarum tradidit cruciandos in judicium reservari : hoc quantum ad diabolum. Et quantumadhominem subdit, v. 5 : Et originali mundo non pepercit, etc. Originalis mundus fuit in Adam. Job, xx, 6 : Si ascenderit usque ad caelum superbia ejus, et caput ejus nubes tetigerit.

" Qui operantur iniquitatem. " Non dicit: Qui operati sunt, quia adhuc non cessant operari. De daemonibus enim dicitur, Psal. lxxiii, 23 : Superbia eorum qui te oderunt, ascendit semper. De hominibus, I Joan. I, 8 : Si dixerimus quoniam peccatum non habemus, etc. Prov. XXIV, 16 : Septies in die cadet justus, et resurget.

" Expulsi sunt, " in paenam de loco suo. " Nec potuerunt stare, " completa omnino expulsione, non tantum quin caderent, sed et nunc quin peccent. Job, IX, 4 : Quis restitit ei, et pacem habuit ? Et infra, v. 13 : Deus cujus irae nemo resistere potest. Secundo modo legitur de Philosophis, sic : " Non veniat mihi pes superbiae, etc., " quia ibi, hoc scilicet pede uno sustentati. Psal. VI, 9 : Discedite a me, omnes qui operamini iniquitatem, non quod habeant Dei ignorantiam, scilicet Philosophi. Ad Rom. I, 21 : Cum cognovissent Deum, non sicut Deum glorificaverunt, aut gratias egerunt : sed evanuerunt in cogitationibus suis. " Ceciderunt, " in ignorantiam miseram idololatriae. Ad Rom. I, 23 : Mutaverunt gloriam incorruptibilis Dei, in similitudinem imaginis corruptibilis hominis, etc.

" Expulsi sunt. " Pro facto habetur, id est, expellentur : quoniam audient illam vocem : Discedite , maledicti, etc. " Nec potuerunt, " id est non poterunt, " stare. " Cassiodorus : " Non illis licebit " Domini jussa differre, sed statim prae-" cipitabuntur ab Angelis, ubi parata " est illis flamma gehennalis.)) Nahum, I, 6 : Ante faciem indignationis ejus quis stabit ? aut quis resistet ei ? ''Psal. lxxv,

8 : Tu terribilis es, et quis resistet tibi, etc.

Et nota in istis quatuor versibus, continuum quasi casum operantium iniquitatem. Primum est pedis infirmitas, scilicet inflatura superbiae in affectu. I ad Corinth v, 2 : Et vos inflati estis : et non magis lucium habuistis. Secundum, potestas manus impellentis, scilicet potestas diaboli, qui quantum potest, impellit. Job, xli, 24 : Non est potestas super terram quae comparetur ei. V el potestas manus impellentis, superior potestas : Praelatus enim peccans, multum movet subditos ad peccandum. Eccli. x, 2 : Secundum judicem populi, sic et ministri ejus : et qualis rector est civitatis, tales et habitantes in ea. Tertium, oculorum tenebrositas. Sophon. I, 17 : Ambulabunt ut caeci, quia Domino peccaverunt. Quartum, imbecillitas libertatis, scilicet pronitas vitae nostrae ad malum. Genes. VIII, 21 : Sensus et cogitatio hominis in malum prona sunt ab adolescentia sua. Thren. IV, 18 : Lubricaverunt vestigia nostra in itinere omnium platearum nostrarum, a quibus nos custodiat, qui est benedictus in saecula saeculorum. Amen.