Albert the Great, Commentarii In Psalmos

Dicit ergo : Dixi, quod ipse faciet, " et educet quasi lumen justitiam, " de occulto ad manifestum ducet "justitiam tuam, " fidem scilicet qua justificatus est. Ad Roman. III, 28 : Arbitramur justificari hominem per fidem. Modo enim occultatur in corde et latet, secundum quod dicitur, I ad Corinth. II, 11 : Quis scit quae sunt hominis ? Sed Deus ipse manifestabit : I ad Corinth. IV, 5 : Illuminabit abscondita tenebrarum, et manifestabit consilia cordium. Sic quod est in adspectu bonum, omnibus manifestabit.

" Et judicium tuum, " discretionem scilicet, qua magis eligis sequi Christum quem non vides, quam illa quae vides, " tamquam meridiem, " educet in operto omnibus, quia ista vita tota tenebrosa.

Augustinus : "In hoc saeculo quasi nox " est. Psal. cxlii, 3 : Collocavit me in obscuris, quasi, etc. Exod. x, 22 et 23: Factae sunt tenebrae horribiles in universa terra aegypti, hoc est, in hoc mundo, tribus diebus et tribus noctibus, scilicet ante legem, sub lege, et in tempore gratiae : et nemo vidit fratrem suum, scilicet interius cognoscendo, sed tantum ex quadam conjectura exterius. I ad Corinth. xiii, 12 : Videmus nunc per speculum in aenigmate: tunc autem, etc. Job, XI, 17 : Quasi meridianus fulgor consurget tibi ad vesperum. Quod ut possis,

" Subditus esto Domino, " bona opera humiliter faciendo, et praecepta adimplendo, quia II Machab. IX, 12 : Justum est subditum esse Deo, et mortalem non paria Deo sentire.

" Et ora eum, " ore et corde, donec det promissa. Luc. xviii, 1 : Dicebat et parabolam ad illos, quoniam opportet semper orare et non deficere. Jacob. v, 16 : Multum valet deprecatio justi assidua. Cassiodorus : " Ecce humanae vitae " regula, bene agere, et orare. " Primum quoad activam, secundum quoad contemplativam. Etnota, quod humilis debet esse oratio. Eccli. xxxv, 21 : Oratio humiliantis se nubes penetrabit. Si enim superba sit, prae gravedine ascendere non potest, sed descendet. Gregorius : " Oratu tio bona et laudabilis cum elatione non " elevat, sed gravat. "

" Noli aemulari. " Hic tertium, in quo praedicta memoriae commendat. Primo, ut non indignetur de eorum prosperitate qui mali sunt. Secundo, describitur eorum malitia, ibi, " Et in homine faciente injustitias. "

Ait enim : " Noli aemulari, " et indignari, " ineo qui prosperatur in via sua, " non Dei, quam recusat. Job, XXI, 14 : Dixerunt Deo : Recede a nobis, et scientiam viarum tuarum nolumus. Sed ejus via est lata, quae ducit ad mortem.

" In homine faciente injustitias, " quod sequitur ex abundantia et prosperitate. Eccli. XI, 10 : Si dives fueris, non eris immunis a delicto. Mich. VI, 12 : Divites ejus repleti sunt iniquitate. Vel, " noli aemulari, " id est, prosperitas malorum non te moveat, ut muteris : quia illa utitur diabolus ad fallendos bonos. Psal. x, 8 : Sedet in insidiis cum divitibus in occultis. " Neque in homine facente injustitias, " hoc est, injustitias quas faciunt pauperibus, numquam facias, neque illis consentias, ut de te dici possit illud II Reg. XIV, 17 : Sicut Angelus Dei, sic est Dominus meus Rex, ut nec benedictione, nec maledictione moveatur. Eccli. v, 12 : Esto firmus in via Domini, ut nec manu peccatoris, hoc est, daemonis sinistra, scilicet adversitatibus, nec dextera, scilicet prosperitatibus movearis, tamquam ille in quo Deus veraciter est. Psal. xlv, 6 : Deus in medio ejus non commovebitur.

Et nota, quod dicit, " faciente injustitias, " non injustitiam : quia omnis peccans per mortale peccatum, injustitiam facit triplicem. Primo, enim peccat contra Deum, cum aufert quod creavit et redemit. Deuter. XXXII, 18 : Deum qui te genuit, dereliquisti, et oblitus es Domini creatoris tui. I ad Corinth VI, 20 : Empti enim estis pretio magno. Contra seipsum, cui aufert Dominum. Isa. lix, 2 : Iniquitates vestrae diviserunt inter vos et Deum vestrum. Contra proximum, cui aufert orationum suarum suffragium. Thren. III, 44: Opposuisti nubem tibi, ne transeat oratio.

" Desine ab ira. " Hic secundum: postquam enim docuit qualiter se debeat habere infirmus visa malorum prosperitate, ostendit secundo qualiter habere se debet in perpessa ab illis adversitate : tunc enim ira vitanda est. Duo ergo dicuntur. Primo admonitio, ut caveat ab ira cum a malis sustinet adversa. Se- cundo, ratio quare debet cavere, ibi, " Quoniam qui malignantur. "

In prima monet tria. Primo, vitare iram simpliciter. Secundo, iram diuturnam et immoderatam, ibi, " Et derelinque furorem, " Tertio, iram in effectu, scilicet vindictam, ibi, " Noli aemulari. "

Legitur autem dupliciter.

Primo, secundum quod ex sola prosperitatis visione creantur ista, sic : Sic monui: et tu ergo videns malum prosperari in temporalibus, " desine ab ira, " scilicet momentanea, " et derelinque furorem, " iram scilicet vehementem et diuturnam. Quasi diceret: Nec modicum, nec multum movearis de illorum prosperitate, quod valde difficile est : David enim ipse, cujus est haec doctrina, de se dicit,Psal. lxxii, 2 et 3 : Mei autem pene moti sunt pedes, quantum ad iram momentaneam : pene effusi sunt gressus mei, quantum ad perseverantem : quia zelavi super iniquos. " Noli aemulari ut maligneris, " quantum ad ipsorum impetitionem. Cassiodorus : " Ut nequitias facias. "

Secundo modo, et secundum divisionem dictam sic : Si tibi nocent florentes mali, " desine ab ira, " ut supra, " et derelinque furorem, " ut supra. Quasi etiam diceret: Si parum vel multum tibi necesse est ut vituperes, tamen sustine patienter. II ad Corinth. VI, 4 : In omnibus exhibeamus nosmetipsos sicut Dei ministros in multa patientia. " Noli aemulari ut maligneris, " malum contra ipsum perpetrando, vel contra alium. Prov. III, 31: Ne aemuleris hominem injustum, nec imiteris vias ejus.

Nota, quod ut non irascaris de malorum prosperitate, primo attendere debes tuam dignitatem. Deus enim habet Filium naturalem sibi dilectissimum, Matth. III, 17 : Hic est Filius meus dilectus, in quo mihi bene complacui: et servum vilissi- mum, scilicet peccatorem. Sed Filius ille in hac vita non prosperatus est. Augustinus : " Vide Christum multa passum, " numquam prosperatum." Proverb. xv, 15 : Omnes dies hominis pauperis, id est, Christi, mali. Servo autem vilissimo dat multa bona, Jerem. XII, 1: Via impiorum prosperatur. Job, XII, 6 : Abundant tabernacula praedonum. Fac ergo te socium Filii, non servi. Non debes irasci, I ad Corinth. i, 9 : Vocati estis in societatem Filii ejus, Domini nostri Jesu Christi. Attende secundo tuam remunerationem, II ad Corinth. i, 7 : Scientes, quoniam sicut socii passionum estis, sic eritis et consolationis, Luc. xxii, 28 : Vos estis qui permansistis mecum in tribulationibus meis: et ego dispono vobis,sicut disposuit mihi Pater meus, regnum. Item, attende magnitudinem offensionis. Gravissimum enim peccatum est blasphemare. Matth. XII, 31, spiritus blasphemiae non remittitur . Sed irasci de malorum prosperitate, est quasi blasphemare. Unde super illud Habac. I, 16 : Quare... taces devorante impio justiorem se ? Hieronymus : " Vide quam temeraria vox " est, et quasi quodam modo blasphe-" mantis."

" Quoniam qui malignantur. " Hic ponit rationes probantes, quare debet sustinere, non irasci. Et primo, a divina ultione. Secundo, a bonorum remuneratione, ibi, " Sustinentes autem Dominum. " Tertio, a persecutionis brevitate, ibi, " Et adhuc pusillum. " Quarto, a remunerationis magnitudine, ibi, " Mansueti autem. "