COMMENTARIUS.

(a) Teneo opinionem meam mediam, etc. Haec ratio sic tenet : Non enim intelligit, quod ratio substantiae sit substare accidentibus ut substantia est genus, quia tunc ut sic, substantia relative diceretur, quod est contra Augustinum, qui praemisit ibi, quod absurdum est, quod substantia relative dicatur. Sed substantia ut est genus, est limitata, et omnis substantia limitata capax est accidentis, et sic potest substare alicui accidenti, Deus vero non.

Nunc ostendo propositum duobus mediis. Primo ex ratione infinitatis. Secundo ex ratione necesse esse. Ex ratione infinitatis arguit dupliciter. Primo sic : Conceptus habens indifferentiam ad aliqua, sive qui ex ratione sua est communis ad aliqua, ad quae non potest conceptus generis esse indifferens, sive com. munis, talis conceptus non potest esse genus. Sed quidquid dicitur communiter de Deo et creatura, est indifferens, sive commune ad finitum et infinitum, loquendo de essentialibus, quia quae dicunt perfectionem in divinis, sunt formaliter infinita, ut infra patebit, quaestione immediate sequenti, vel saltem est commune ad finitum cujusmodi est creatura, et non finitum cujusmodi sunt relationes divinae, quae formaliter non sunt finitae, nec infinitae, ut subtiliter patet a Doctore 5. q. quodl.

(b) Secundam partem minoris, quae est ista : Nullum genus potest esse indifferens ad finitum et infinitum. Probat, quia genus sumitur ab aliqua realitate, quae secundum se est potentialis ad realitatem a qua accipitur differentia: sed nullum infinitum est potentiale ad aliquid, quia tunc haberet rationem partis. Assumptum patet (scilicet quod genus sumatur ab aliqua realitate, quae secundum se est potentialis ad realitatem a qua accipitur differentia) per Aristotelem 8. Met. cap. 5. text. com. 9. Definitio, inquit, est sermo longus, et parum infra : Ergo in substantiis est quaedam substantia, quae possibile est, ut habeat definitionem et sermonem, ut substantia composita, sive fuerit sensibilis sive intelligibilis. Illa autem ex quibus est substantia prima, impossibile est ut habeant haec, cum sermo definitionis significet aliquid de aliquo, et debet esse quaedam quasi materia et quaedam quasi forma. Et ibi Commentator : Illa autem ex quibus est ipsa substantia, et intendit per illa, ex quibus est substantia primo materiam et formam, scilicet quod impossibile est ut forma, aut materia habeat definitionem;definitio enim est sermo in quo disponitur aliquid per aliquod. Et infra : In definitione oportet ut sit aliquid quod significet formam, et aliud significans, quod est quasi materia. Haec ille. Et sic sequitur, quod illud, quod ponitur in aliquo genere, habeat partem et partem.

Apparet etiam per rationem. Hic intendit probare, quod illud quod ponitur in genere per se includat plura quidditative, scilicet genus et differentiam: patet, quia si genus diceret totam quidditatem hominis, tunc solum genus complete definiret, patet, quia illud complete definit quod explicat totam quidditatem definiti, et tunc differentia superflueret.

(c) Hanc rationem aliqualiter pertractando intelligo sic, quod in aliquibus creaturis genus et differentia accipiuntur ab alia et alia re, et in aliquibus ab alia et alia realitate, sicut supra exposui respondendo ad rationes pro opinione Alberti de Saxonia, et per consequens quod ponitur in aliquo genere, de necessitate includit aliquam realitatem, quae est potentialis et perfectibilis ab alia realitate; nullum autem infinitum formaliter est in potentia ad aliud ut perfectibile, ut patet. Sed omnis realitas in Deo dicens perfectionem, quaecumque sit illa, est formaliter infinita, ut patebit infra q. immediate seq. Et sic patet quomodo nec Deus, nec aliquid in Deo est aliquo modo in genere.

(d) Secundo ex eodem medio, scilicet ratione infinitatis probatur, quod Deus non sit in genere, et ratio stat in hoc: Quidquid ponitur genus respectu aliquorum est contrahibile ad illa per differentias; sed ens non est contrahibile ad Deum et creaturam per differentias, ergo ens non potest poni genus, nec apparet aliquid aliud quod possit poni genus respectu Dei et creaturae. Major est nota, ut patet, et minor similiter, quia ens contrahitur per finitum et infinitum: contrahitur enim ad Deum per infinitatem et ad creaturam per finitatem, finitum autem et infinitum sunt tantum modi intrinseci. Modo illud quod ponitur species in aliquo genere, non est tantum conceptus realitatis et modi intrinseci ejusdem realitatis, quia tunc albedo posset esse genus, et gradus intrinseci albedinis possent esse differentiae specificae, quod est falsum et impossibile. (e) Arguo tertio ex secundo medio, etc. Hoc intelligo sic : quod genus tunc includeret differentiam, etc. Si autem genus includat differentiam, tunc non est genus. Patet, quia genus est contrahibile per differentiam ; ergo non includit illam, scilicet formaliter. Si detur secundum membrum, scilicet quod non sit ex se necesse esse, sequitur quod necesse esse esset constitutum ex eo quod non est necesse esse.

Sed Joannes Anglicus dictus Baccon, in suo 1. distinct. 9. sic dicit : Licet non velim asserere, quod Deus non sit in genere, cum non videam rationes, quae communiter hoc probant concludere ; ponitur enim ratio a Scoto d. 8. q. 2. et arguit contra rationes Doctoris, ostendendo quod non concludant. Prima, quae sumitur ex ratione potentialitatis: Quia infinitum non est in potentia ad aliud, dicit quod non concludit, et hoc sic ostendit: Quia quodlibet genus dividitur per duas differentias, quarum una se habet ut privatio, alia ut habitus: et illa, quae se habet per modum privationis, exprimit rem imperfectam ut inanimatam, et aliquando respicit rem perfectiorem ut immortale et incorruptibile: illa vero differentia, quae convenit rei et determinat rem secundum quod res est perfecta, convenit rei secundum quod res est in actu. Sed differentia quae convenit Deo, ut contentus infra habitum Substantiae convenit sibi s cundum, quod res est perfecta, quia differentia privativa, quae est immortale, independens, increatum, et hujusmodi, exprimunt rem ut est imperfecta ; differentia ergo quae convenit Deo ut contento infra habitum Substantiae convenit Deo secundum quod est in actu, sed ut sibi convenit determinari per differentiam, sic ipsum est res generis: ergo si Deus sit in genere Substantiae, Deus erit res generis Substantiae, secundum quod in actu, non secundum quod in potentia. Haec ille.

Sed haec responsio non solvit rationem Doctoris, ut patet intuenti, dicit enim multa quae non credo esse vera. Primo enim posito quod aliqua differentia dicat perfectionem, quaero tunc quid intelligis per hoc, quod dicis quod differentia convenit Deo, secundum quod est in actu ? aut enim intelligis, quod ipsa differentia exprimit ipsum Deum, secundum quod est in actu ; aut intelligis quod ipsa differentia determinat genus ad Deum, secundum quod est in actu; aut intelligis, quod ipsa dicitur convenire Deo, secundum quod est in actu, ex hoc quod constituit ipsum in ultima actualitate. Si secundo modo, hoc non potest esse, quia illud quod ponitur in genere, constituitur in esse per genus et differentiam, ut supra patuit; ergo differentia non praesupponit ipsum Deum in actu. Non primo modo, quia differentia eo modo exprimit definitum, quo sumitur a re vel a realitate definiti. Nam rationale non exprimit totam quidditatem hominis, sed tantum illam realitatem a qua sumitur: et sic differentia, quae convenit Deo, exprimit aliquam realilalem Dei a qua sumitur, et genus quod praedicatur de Deo, exprimet aliam realitatem a qua accipitur ; et sic realitas a qua accipitur genus, erit in potentia suo modo ad realitatem a qua accipitur differentia. Nec tertio modo, quia si talis differentia constituit Deum in esse actuali, quia realitas a qua accipitur, constituit ipsum in ultima actualitate, tunc quaero, aut illa realitas a qua accipitur differentia, dicit totum esse quidditativum Dei, aut tantum aliquam realitatem praesupponentem aliquam a qua accipitur genus. Si primo, ergo genus non intrat quidditatem illius,quod est contra Aristotelem 8. Metaph text. com. 9. Si secundo modo, ergo illa realitas praesupposita erit in potentia ad realitatem a qua accipitur differentia.

Praeterea, cum de ratione generis sit determinari per differentiam ad speciem, et omne determinabile per differentiam est in potentia ad illam, sed eo modo genus est determinabile per differentiam, quo accipitur ab aliqua re vel realitate ; eo enim modo animal est determinabile ad rationale, quo sensitivum in re a quo accipitur ratio animalis, est determinabile sive perfectibile ab intellectivo a quo accipitur rationale ; ergo omne illud, quod per se ponitur in aliquo genere, includit aliquid potentiale et perfectibile a quo accipitur ratio generis, et aliquid actuale et perfectivum a quo accipitur ratio differentiae. Quod etiam dicit, quod aliquae differentiae contrahentes genus se habent per modum privationis, ita quod una se habet ut privatio, etc. Si intelligit, quod tantum sit negatio in subjecto apto nato, illa non potest dici differentia generis, cum omnis differentia generica sit constitutiva entis positivi.

Deinde ipse Joannes Anglicus dicit secundam rationem Doctoris non valere, quae fundatur in hoc, quod ens infinitum non est in genere. Dicit quod hoc non concludit, quia illimitalio non excludit aliquid in genere simpliciter, quia illud non ponit aliquid extra genus simpliciter, quo posito nihilominus res remanet in genere eodem. Sed posita infinitatione et illimitatione in aliquo, propter hoc non excluditur a proprio genere, in quo collocatur cum multis aliis finitis, verbi gratia, si linea poneretur infinita, adhuc esset in eodem genere cum corpore et linea finitis, quod patet, quia reciperet praedicationem quantitatis essentialiter.

Item, quia finitum et infinitum congruunt quantitati. Nec valet dicere, quod licet quantitas infinita esset in genere Quantitatis, non sequitur, quod Deus infinitus erit, etc. quia quantitas illa non diceret entitatem totalem et infinitam, sed praecise quantitatem infinitam ; Deus autem dicit entitatem infinitam totalem omnium generum.

Contra, ideo oportet concedere, quod quantitas infinita non effugit genus Quantitatis, quia recipit essentialem praedicationem quantitatis, tanquam concretum per aliam differentiam quantitatis. Sed quamvis Deus dicat totalem entitatem infinitam, etc. tamen quando dicitur substantia recipit praedicationem essentialem substantiae, et differt specie ab Angelo. Confirmatur : Sapientia conceditur in Deo et relatio, et sic de aliis, sed remota limitatione et imperfectione ; quare ergo ratio generis non potest poni in Deo remota limitatione et imperfectione ? Hujus non potest assignari ratio, nisi quia limitatio et imperfectio sunt ratione generis. Sed hoc est falsum, ut probatum est supra de qualitate ; potest enim quaecumque ratio generis concipi depurata, non considerando tale esse, sicut humanitas potest concipi, quod nihil sit nisi humanitas tantum. Haec ille.

Respondeo breviter, quod si daretur quantitas infinita extensive, illa esset in genere, sed ens infinitum intensive, non est in genere.Unde Scotus distinct.8. quaestu, sic dicit: Licet esset quantitas infinita iuratione quantitatis,cum tamen quantitas non sit perfectio simpliciter, non sequitur quod sit infinitum ens, quia non sequitur quod sit ens, quod non

potest excedi in perfectione. Esset igitur infinita linea in genere Quantitatis, quia esset limitatum ens simpliciter, et excessum simpliciter a perfectiori ente, sed infinitum ens simpliciter non potest esse in genere; et ratio est, quia prima infinitas non tollit omnem potentialitatem quam requirit ratio generis, sed tantum ponit infinitatem secundum quid alicujus imperfectae entitatis, in qua ut illa est, bene potest esse compositio in quocunque gradu illa ponatur, sed secunda necessario tollit omnem potentialitatem. Haec Scotus. Et sic patet responsio ad Joannem Anglicum. Et cum dicit, quod finitum et infinitum sunt passiones quantitatis secundum Philosophum, dico, quod hoc non est secundum intentionem Philosophi. Et de hoc vide Doctorem in sua Mel. lib. 2. et quae ibi prolixe notavi.

Item arguit Gregorius de Arimino contra aliqua dicta Doctoris dicens : Haec opinio falsa est,tam quantum ad illud quod dicit de genere Substantiae, quam ad id quod dicit de accidentibus. Nam sive sint plures formae substantiales in substantia una composita, sive una tantum, falsum est quod genus significet partem, ut volunt, alioquin non plus praedicaretur de specie in quid quam differentia, quod est falsum.

Item si significaret partem, vel sumeretur a parte speciei, verbi gratia, animal ab anima sensitiva, et rationale ab intellectiva (ut dicunt),nihilominus res illa a qua sumitur genus, non esset potentialis ad rem a qua sumitur differentia,nec perfectibilis per eam (ut dicunt),quoniam nulla forma substantialis est perfectibilis per aliam formam substantialem,sed quaelibet (etiam si plures essent simul in eodem ) immediate perficit materiam, sicut patebit in secundo de omni forma materiali.

Secundo, deficit in eo quod dicit de accidentibus. Nam aut volunt, quod realitas generis et realitas differentiae non sit aliqua res simpliciter, sed praecise constituunt unam rem compositam, sicut materia et forma unam substantiam compositam, et tunc non minus in accidentibus res et res, et compositio rei et rei quam in substantia, nisi ad placitum velint componentia accidentis vocare realitates et componentia substantiae res. Vel volunt, quod licet sint diversae realitates, sunt tamen una res simplex per identitatem, ita quod inter ipsas sit distinctio formalis et unitas realis, sive ( quod idem est dictum ) ipsae sint distinctae formalitates, et una res ad sentium datum in quaest. 1. hujus dist.

Et tunc quaero de formalitate una, an sit eadem aliquo modo ex natura rei illi rei communi vel non ? Si non, ergo non est una res cum alia formalitate ; si sic, cum illa formalitas aliquo modo distinguatur ab eo, et per te non est possibile, ut eodem primo aliquid conveniat cum aliquo et distinguatur ab eo, oportebit dare formalitatem in formalitate in infinitum, ut in praeallegatis quaestionibus deducebatur.

Praeterea, isti quidem alibi expresse contradicunt tam conclusioni, quam hic ponunt de compositione formae accidentalis, quam etiam fundamento ejus, scilicet quod in tali forma sit alia realitas et ratio a qua sumitur genus, et alia a qua sumitur differentia. Nam in Reportatis Parisiens. lib. 1 . d. 33. q. 2. volentes ostendere aliqua esse eadem simpliciter, et tamen non adaequate, aiunt sic: Nisi etiam multa essent eadem simpliciter quae non sunt adaequata eidem, sequitur quod forma accidentalis, ut albedo, esset composita realiter. Nam si ratio communioris a qua sumitur ratio generis, esset alia realitas ab illa a qua accipitur ratio differentiae specificae albedinis, tunc albedo esset composita ex duabus realitatibus, quod negatur communiter. Sunt ergo una realitas haec duo in albedine, et tamen neutrum adaequate est realitas albedinis per se, quoniam tunc unum vel alterum superflueret. Haec ipse. Quomodo autem in his verbis dicant contradictoria utriusque, quod proposui non oportet declarare, sed solum legere sufficit.

Ad rationes ejus dicendum. Ad primam quidem, primo quod illa auctoritas non est universaliter ad propositum suum, cum definitio (ut de ipsa ibidem loquitur Philosophus) per eumdem ibidem sit tantum substantiae compositae. Et per consequens per illam auctoritatem non probaretur aliqua compositio in accidentibus, neque in simplicibus substantiis.

Secundo dico, quod non est existimandum, quod genus positum in definitionibus substantiarum compositarum significet materiam, ut partem aliquam substantiae (ut isti putant), quia genus praedicatur in quid et in recto nomine principali. Et ideo dicendum, quod genus non significat tantum partem, sed totum ; nec Philosophus dicit oppositum ubi allegatur, sed ait, 8.Met. text. comm. 15. Quia hoc quidem definitionis oportet esse ut materiam, id vero ut formam. Et hoc est verum, quoniam licet genus non sit materia, nec solam materiam significet, est tamen ut materia, id est, simile materiae ; assimilatio autem stat in hoc quod sicut materiae advenit forma, et sicut ex utraque sit aliquid in actu secundum speciem, sic in definitionibus generi additur differentia, et sic completur definitio, quae significat rem in actu et distincte secundum propriam speciem. Nec est proprie intelligendum quod genus sit pars speciei, nam constat quod genus non est pars speciei plusquam e converso, sed sunt intentiones diversae, quarum neutra alteri est intrinseca. Item, genus non est pars rei quam significat species, sicut nulla intentio est pars rei extra. Et cum dicitur, quod Philosophus 5. Metaph. c. de parte, text. com. 30. Genus est pars speciei, et Commentator com. 30. ibi ait: Genus est pars formarum speciei, forma enim speciei dividitur in genus et differentiam, dicit, quod Philosophus sic est intelligendus,sicut ibidem Commentator exponit, scilicet quod genus est pars speciei, id est, definitionis speciei, quae definitio aliquando vocatur ab eo forma, sicut per eumdem 1. Metaph. com. 45. Et hoc modo accipit hoc nomen formae ubi allegatur, unde ait, quod et illa ex quibus componuntur defitiones significantes quidditates cujuslibet rei, dicuntur partes definiti et definitionis, quod non est intelligendum, quod partes definitionis sint partes definiti, nisi quia sunt partes definitionis, quae idem significant quod definitum.

Ad rationem autem, quae inducitur contra hoc, scilicet, quod si genus significet totam quidditatem rei, solum genus complete definiret, neganda est consequentia: nam ad definiendum non sufficit qualitercumque significare essentiam definiti. Unde 1. Physic. text. comment. 5. dicitur quod definitio dividit in singula, genus autem etsi significet totam substantiam compositam, non tamen exprimit explicite quamlibet ejus partem essentialem.

Item quod adducitur, quod genus et differentia non definirent, quia non significarent primo idem quidditati illius rei, falsum est; nam licet genus significet totum, quod significat definitio, non tamen eodem modo, quia ipsum implicite, definitio vero significat explicite et distincte.

Ad aliud de nugatione dicendum, quod in definitione non est nugatio, quamvis differentia aliquid explicite significet,quod per genus significatur implicite, quia neutrum ponitur in definitione alterius : et ideo si ponantur rationes pro nominibus, non dicetur idem nomen bis, quod tamen requiritur in nugatione. Haec Gregorius.

Respondetur ad primum, quando dicit quod genus non significet partem, dico, quod facio magnam differentiam, cum dico aliquid significare partem et per modum partis, et aliquid significare partem per modum totius, quae differentia prolixe declaratur a Scoto in suis Universalibus in illa quaestione : An ista sit vera, homo est animal ? Dico tunc, quod genus significat partem, sed non per modum partis, quia tunc non posset praedicari in recto de specie, sed bene per modum totius, et sic conceditur ista : homo est animal. Hoc idem dico de differentia, quae tantum significat partem speciei, sed non per modum partis, sed per modum totius.

Ad aliud, quando quaeritur an anima sumatur ab anima sensitiva, et rationale ab intellectiva ? Dico, quod sic. Et cum infert quod anima sensitiva non est in potentia ad rem a qua accipitur differentia, quia omnes formae substantiales in composito sunt immediate in materia, et una non perficit aliam, ut ipsi dicunt, dico primo, quod genus sumitur ab aliqua parte materiali. Ad quod intelligendum praemitto aliqua. Primo quod in homine, licet sint plures formae substantiales, ut patebit a Doctore in 4. in materia de Eucharistia, non tamen actu ponitur ibi anima sensitiva, nec vegetativa, quia anima intellectiva continet eas virtualiter. Secundo praemitto, quod generans intendens effectum, puta individuum perfectum alicujus speciei, ut quando homo generat hominem, illud individuum, cujus generatio procedit ab imperfecto ad perfectum, acquiritur secundum aliud et aliud esse, ita quod, ut est sub forma seminis, habet tale esse, et postea sub forma sanguinis habet aliud esse, et post sub forma carnis aliud, et sub forma embryonis aliud, et post sub forma organisationis aliud, et post sub forma animae vegetativae aliud, et post sub forma animae sensitivae aliud, et post sub forma animae intellectivae, tunc habet aliud ultimatum esse ; et quoadusque est in continua generatione nunquam ponitur sub aliqua specie specialissima, sed ut tantum habet completum esse, ut patebit a Doctore in 4. ubi supra. Ut ergo est sub forma seminis, tunc est in potentia ad formam sanguinis, non quod semen informetur forma sanguinis, sed materia, quae erat sub forma seminis immediate informatur forma sanguinis, et corrumpitur forma seminis ; et similiter ut est sub forma sanguinis est in potentia ad formam carnis, et sic illa materia informatur forma carnis, et corrumpitur in ea forma sanguinis, et sic deinceps, sustinendo quod non possint esse plures formae in composito, semper a materia vel a parte materiali, ut est sub tali forma, acciperetur tale genus, et sub alia tale genus ; ab ultima tamen forma sumeretur ratio differentiae constituens in ultimo esse specifico. Si vero teneantur plures formae in composito, puta quod in homine esset anima intellectiva et anima sensitiva, tunc ab anima sensitiva acciperetur animal, et ab intellectiva rationale.

Et cum dicitur, quod anima sensitiva non est perfectibilis ab intellectiva, dico sufficit, quod sensitivum sit perfectibile ab intellectivo, licet anima sensitiva non sit ratio formalis recipiendi, et sic a tali sensitivo acciperetur ratio generis. Et cum dicit quod Scotistae asserunt, omnes formas substantiales immediate perficere materiam, hoc est manifeste falsum, quia anima intellectiva immediate perficit corpus organicum ut organicum, et similiter anima sensitiva.

Ad aliud de accidentibus dico, quod in eadem albedine simplici, id est, non composita ex re et re, possunt esse plures realitates formaliter distinctae, a quarum una accipitur ratio generis, et ab alia ratio differentiae. Et cum quaerit, an una formalitas sit eadem aliquo modo ex natura rei illi rei communi, id est, an formalitas a qua accipitur ratio differentiae, sit eadem ex natura rei formalitati a qua accipitur ratio generis ? Dico, quod accipiendo identitatem ex natura rei pro vera identitate reali ut opponitur vere distinctioni reali, est eadem ex natura rei, id est, quod utraque sunt una res realiter. Et cum infertur, si sic, tunc cum illa formalitas aliquo modo distinguatur ab eo, et per me, non est possibile ut eodem primo aliquid conveniat cum aliquo et distinguatur ab eo, oportebit dare formalitatem in formalitate in infinitum. Dico, quod hoc non sequitur, quia per realitatem a qua sumitur ratio generis vere convenit cum aliis speciebus, et per realitatema qua accipitur ratio differentiae differt ab aliis speciebus. sicut si ratio generis et ratio differentiae acciperentur ab alia et alia forma, per formam a qua acciperetur ratio generis, conveniret, et per formam a qua acciperetur ratio differentiae, differret. Sic in proposito ; sicut etiam patet a Doctore supra dist.3. quaest. 3. quod anima intellectiva, quamvis sit forma simplex, realiter tamen includit aliquid, sive aliquam realitatem perquam convenit cum aliis animabus intellectivis, et aliam realitatem includit per quam vere differt ab illis, sic in proposito. Et sic patet quomodo non est procedere in infinitum in istis formalitatibus sive realitatibus.

Ad illud quod dicunt de contradictione, quia in Reportans Parisiens. etc. ista littera in Reportatis debet sane intelligi. Vult enim ibi Doctor quod aliqua sunt eadem alicui simpliciter, non tamen identitate adaequata sive convertibili ; sicut definitio et definitum sunt idem simpliciter adaequate, licet homo et animal sint idem simpliciter, non tamen adaequate, quia non convertibiliter ; homo enim est idem formaliter animali, et non e contra, ut supra patuit a Doctore dist. 2. part. 2. q. 1. sic realitas albedinis a qua accipitur ratio generis, et realitas a qua accipitur ratio differentiae, sunt idem simpliciter ipsi albedini, non tamen adaequate, et si sunt eadem realiter albedini, inter se sunt eadem realiter, et sic sunt eadem simpliciter. Dicit ergo, quod si realitas a qua accipitur ratio generis, esset alia ab illa a qua accipitur ratio differentiae, tunc albedo esset composita ex duabus realitatibus. Hoc verum dicit, quia Doctor accipit ibi alietatem pro distinctione reali, id est, quod si istae duae realitates in albedine essent realiter distinctae, tunc albedo esset vere composita ; quia ergo non sunt realiter distinctae, imo simpliciter idem realiter, licet sint formaliter distinctae, ideo albedo non potest dici vere composita. Et sic patet quod hae duae realitates sunt una realitas realiter et essentialiter, et tamen non sunt una realitas formaliter. Et sic patet quomodo Doctor non sibi contradicit, si verba et intentio Doctoris sane intelligantur.

Nunc ostendendum est qualiter responsiones datae a Gregorio ad rationes Scoti non evacuant illas. Ad primam ergo responsionem, quando dicit quod si Philosophus 8. Metaph. text. comm. 15. (cum dicit oportet definitionem esse rationem longam, ita quod oportet illud

esse materiam, illud vero formam, etc.) sic intelligatur ut verba sonant, tunc tantum loqueretur de definitione substantiae compositae ex materia et forma,et sic non probaretur aliqua compositio in accidentibus, neque in simplicibus substantiis.

Dico quod responsio non valet, quia eo modo quo res est composita, eo modo definitio exprimit partes componentes. Si est vere composita ex materia et forma, tunc definitio exprimit illas partes. Si vero est composita ex realitate et realitate, eodem modo exprimit illas ; et sic semper genus quod ponitur in definitione, significat materiam, et differentia formam.

Et si dicatur, quod omnes partes definitionis sunt formae, ut patet a Commentatore cora. 45. dico, quod dicuntur formae in praedicando, sive inquantum sunt praedicata ; praedicatum enim habet modum formae, et subjectum modum materiae. De hoc vide Scotum in suis Universalibus, in illa quaestione an ista sit vera : homo est animal. Et quod dicit, quod genus et differentia, ut ponuntur in definitione, non significant partes, etc. si ipse intelligat quod genus et differentia, ut accipiuntur pro secundis intentionibus ponantur in definitione, puta hominis, hoc est manifeste falsum, quia sicut definitum est aliquid ex natura rei, ita definitio quae convertitur cum definito, erit aliquid ex natura rei. Et sicut hic homo realiter componitur ex hoc corpore et ex hac anima, ita homo in communi, praeter omne opus intellectus, dicitur componi ex corpore et anima in communi, et de hoc vide Doctorem in 3. d. 22. Si vero accipit genus et differentiam, ut sunt partes definitionis pro primis intentionibus, patet ex supradictis, quod genus significat materiam sive partem, licet non per modum partis, sed per modum totius. Et ex his patet, quomodo responsiones sequentes ad rationem Doctoris nec evacuant, nec solvunt illas.

Contra istam opinionem arguit Occham in 1 . d. 8. et arguit contra aliqua dicta Doctoris. Et primo contra hoc quod dicit: In omni specie sunt duae realitates, a quarum una accipitur genus et ab alia differentia. Hoc est simpliciter falsum, quia aliquod individuum est simplex simpliciter ; ergo non includit tales duas realitates. Confirmatur, quia sicut probatum est prius, in creaturis nulla est distinctio a parte rei, nisi sit distinctio rerum, sed secundum istos, multa sunt individua, quae non includunt distinctas res ; ergo multo fortius nec species includit diversas res, et per consequens nec includit tales diversas realitates.

Praeterea, sicut species se habet ad individua secundum istos, ita genus ad species ; sed individuum non includit tales realitates duas, ergo, etc. Minor probatur, quia quaero de illis realitatibus propriis diversorum individuorum, aut sunt ejusdem rationis, aut non? Non potest dici quod sic, quia tunc ab eis posset abstrahi aliquis conceptus communis univocus, quod negant isti. Si sunt alterius rationis, ergo individua non sunt ejusdem rationis, sed alterius rationis: ergo non erunt individua ejusdem speciei.

Si dicatur, quod quamvis istae differentiae sint alterius rationis, non tamen individua constituta essent alterius rationis, quia constituta minus differunt quam constituentia.

Contra, quando aliqua tota nata sunt denominari a nominibus partium, illa quae conveniunt partibus conveniunt totis: sed tunc est ita, quod individua distinguuntur per differentias individuales, ergo illae denominationes, quae conveniunt ipsis differentiis individualibus, convenient ipsis individuis: ergo sicut ipsae differentiae sunt alterius rationis, ita individua erunt alterius rationis.

Praeterea, qua ratione dicitur non obstante, quod differentiae individuorum sint alterius rationis, tamen ipsa individua non sunt alterius rationis, eadem ratione et facilitate dicetur, quod quamvis differentiae specificae sint alterius rationis, non tamen ipsae species constitutae erunt alterius rationis, quia sicut natura specifica non distinguitur, nisi per differentias individuales, ita ipsa natura generis non distinguitur, nec dividitur, nisi per differentias specificas secundum eos.

Si dicatur quod non est simile, quia illa differentia individualis non est quidditativa, sicut differentia specifica est.

Contra, hoc non est nisi vocabulis uti ad placitum, cum ita sit de essentia individui differentia individualis, sicut de natura speciei est differentia specifica ; nec magis sit intrinseca ipsi speciei differentia specifica quam differentia individualis ipsi individuo.

Praeterea, quod dicit quod illa natura specifica est potentialis et perfectibilis ab illo actuali, hoc non est verum, quia nulla res est in potentia ad seipsam ; ergo si A et B non distinguantur realiter, A non est in potentia ad B, nec e converso.

Si dicatur, quod sufficit distinctio formalis, hoc non sufficit, quia eadem ratione dicam, quod essentia divina est in potentia et perfectibilis per relationem, e converso propter distinctionem formalem inter essentiam et relationem. Confirmatur, quia quando aliqua sunt realiter, unum non est imperfectius alio, quia idem non potest esse perfectius seipso; ergo cum in proposito potentiale et actuale sint unum realiter ex hoc quod unum est potentiale respectu alterius, non potest argui quod potentiale sit imperfectius actuali; ergo si illud actuale esset infinitum ex hoc quod aliud esset potentiale, non posset argui minor perfectio in potentiali, nec per consequens aliqua imperfectio: ergo sine omni imperfectione propter essentiam infinitam posset stare in Deo aliquid potentiale respectu alterius, dummodo unum distinguatur formaliter ab alio; ergo cum infinitate divinae essentiae stat potentialitas alicujus in Deo sine omni imperfectione; sed ubi est potentia et actus, ibi est aliqua compositio, ergo cum infinitate divinae essentiae sine omni imperfectione stat compositio, quod est absurdum.

Praeterea, auctoritas Philosophi est ad oppositum, quia sicut patet ex processu Philosophi, oportet definitionem esse orationem longam, ita quod una pars significet materiam, et alia formam: qualiter autem hoc sit intelligendum, post patebit.

Praeterea, secunda ratio non concludit. Primo, quia per illam rationem (cum individua non distinguantur tantum per gradus intrinsecos, sed per differentias simpliciter alterius et alterius rationis, et tanta sit compositio in individuo, quanta requiritur ad compositum speciei), sequeretur, quod illae differentiae essent specificae, et omnia individua distinguerentur specie.

Si dicatur, quod illae differentiae non sint quidditativae, et ideo non constituunt species quantumcumque sint alterius rationis, contra hoc est frequenter argutum, quia eadem facilitate dicetur, quod differentiae hominis et asini non sunt quidditativa?, et ideo homo et asinus non sunt alterius rationis.

Praeterea arguitur sic : Conceptus speciei non est tantum conceptus realitatis et modi intrinseci, quia tunc albedo posset esse genus, et gradus intrinseci albedinis possunt esse differentiae specificae. Eodem modo arguo ego sic: Conceptus speciei non est tantum conceptus realitatis et differentiae contrahentis et componentis cum illa realitate, quia tunc albedo posset esse genus et differentiae contrahentes et componentes, cum ea possent esse differentiae specificae; ergo sicut dicis propter hoc quod modi intrinseci non constituunt conceptum ita compositum, sicut est conceptus speciei, ita habes dicere quod differentiae, quae distinguuntur formaliter ab illa realitate, non constituunt conceptum ita compositum, sicut est conceptus speciei ; ergo ad constitutionem speciei requiritur differentia realis inter differentiam et realitatem a qua sumitur genus, quod tamen ipse negat.

Praeterea, quaero de aliis modis intrinsecis, aut aliquo modo distinguuntur, vel non sunt omnibus modis idem ex natura rei cum illis, quorum sunt modi, aut non? Si aliquo modo distinguuntur, vel non sunt idem omnibus modis ; ergo erit ita aliquid reale univocum Deo et creaturae, sicut creaturis inter se, quod tamen ipsi negant. Consequentia patet, quia ubicumque est aliquid reale contractum per aliqua realia, qualitercumque illa contrahenda distinguantur a contracto, ibi est aliquid reale univocum ; hoc patet, quia non potest aliqua ratio assignari, quare est aliquid reale univocum, vel est unum et idem non variatum nec multiplicatum in univocatis, et tale nullum est etiam secundumistos. Vel dicitur reale univocum quia est contractum per aliqua realia,et multiplicatum et variatum per ea,et tunc qua ratione unum tale est reale,et reliquum ; ergo si commone Deo et creaturis sit contractum per quoscumque modos reales, istud commune erit aliquid reale,sicut aliud commune reale. Confirmatur, quia quantumcumque sit minor distinctio inter naturam specificam et differentias individuales, quam inter naturam generis et differentias specificas, tamen tanta univocatio est speciei ad sua individua, quanta est generis ad suas species. Imo eo ipso est major univocatio, et magis realis ad individua quam ad species ; ergo si commune univocum Deo et creaturae sit realiter contractum per modos intrinsecos reales, qui minus distinguuntur a contracto, quam differentiae specificae distinguantur a natura generis, sequitur quod aeque vel magis erit aliquid reale univocum Deo et creaturae, quam diversis speciebus ejusdem generis.

Praeterea, secundum eum, albedo est aliquid reale univocum diversis albedinibus, non obstante, quod contrahatur per diversos modos intrinsecos ; ergo eadem ratione, si aliquid commune Deo et creaturis contrahatur per diversos modos intrinsecos reales, Deo et creaturae erit aliquid univocum reale.

Praeterea, quaero de illo contracto per modum intrinsecum, aut est aliquid reale, aut tantum ens rationis? Non potest dici quod sit ens rationis, quia nullum ens rationis contrahitur per ens reale ; ergo oportet quod sit ens reale, tunc arguo sic: Nullum contractum est de se illud ad quod contrahitur, quia omne tale est commune ; ergo tale contractum per modum intrinsecum divinae essentiae est commune et est reale; ergo aliquid reale est commune univocum Deo et creaturae. Si autem dicatur, quod ille modus intrinsecus nullo modo distinguatur ex natura rei ab illo cujus est modus ; ergo infinitas non plus est modus divinae essentiae quam e converso, et per consequens non plus modus est contrahens quam divina essentia et ita non ibi erit contrahens et contractum, cujus oppositum ipse dicit.

Praeterea, ratio non concludit, quia supponit unum falsum, scilicet quod intentio generis est aliquid intrinsecum speciei constitutivum ipsius, cujus oppositum probatum est prius. Haec Gulielmus Occham.

Respondeo ad rationes Occham. Ad primam negatur quod aliquod individuum positum in recta linea praedicamentali sit simpliciter simplex ; omne enim tale de necessitate includit plures conceptus essentiales, in quos resolvitur, ut patere potest a Doctore supra distinct. 3. et distinct. 5. et in 2. dist. 3.

Ad confirmationem conceditur, quod multa individua, etiam praedicamentalia sunt, quae non includunt distinctas res, ut qualitates individuales, et breviter omnia individua accidentalia, quia nullum accidens est compositum ex diversis rebus, ut patet a Doctore in Metaphysica sua, et praesenti lib. dist. 2. in. 2. et in 4. Et cum infertur, ergo in tali individuo non sunt plures realitates, a quarum una accipitur ratio generis et ab alia ratio differentiae, negatur hoc illatum. Et cum dicit, quod in creaturis nulla est distinctio a parte rei nisi distinctio rerum, dico quod hoc est manifeste falsum, nec probationes, quas supra facit distinctione 2. probant propositum suum, ut patet intuenti illas rationes, nec oportet hic immorari.

Ad aliud, quando quaerit de realitatibus propriis individuorum, scilicet de ipsis haecceitatibus, puta de haecceiiate Francisci et Joannis, an illae realitates sint ejusdem rationis, an alterius rationis? Dico, quod esse ejusdem rationis vel alterius, potest dupliciter accipi ; vel quod sint ejusdem rationis quidditativae vel alterius rationis quidditativae. Et sic dico, quod nec ejusdem nec alterius, quia si ejusdem, tunc haberent quo convenirent quidditative et quo differrent ; nec etiam alterius, quia quae differunt quidditative dicunt quid, sicut quae differunt formaliter dicunt formalitatem: modo hujusmodi entitates proprie non dicunt quidditatem, ut patet. Vel quod sint alterius rationis, id est. primo diversae, et sic conceditur quod sunt hoc modo alterius rationis, quia.primo diversae. Et cum infertur: ergo individua constituta per eas sunt hoc modo alterius rationis, negatur, quia Franciscus et Joannes conveniunt quidditative in homine et in aliis superioribus, et per consequens non sunt primo diversa, ut patere potest ex 5. Metaph. text. non habente comm. qui text. incipit: Eadem vero dicuntur haec quidem secundum accidens, etc. hoc idem patet 10. Metaph. text. comm. 12. Et cum probat quod talia individua erunt alterius rationis per hoc quod denominantur distingui per illas realitates proprias, dico, quod hoc sequeretur si non includerent aliam entitatem quidditativam ; Franciscus enim ratione humanitatis est ejusdem rationis quidditative cum Joanne ratione humanitatis Joannis, et sic non sequitur quod sint alterius rationis, et hoc patet a Doctore infra dist. 13. et 26. et supra patuit dist. 1. Dicimus enim quod Pater et Filius in divinis sunt simpliciter ejusdem rationis ratione essentiae inclusae, licet paternitas et filiatio sint primo diversa, ut patuit in Iocis supra allegatis, sic in proposito. Et concedo, quod denominantur distingui per illas realitates proprias, sed ex hoc non sequitur quod tanta distinctione, illa individua distinguantur, quanta illae realitates individuorum.

Et quando addit, quod eadem ratione posset dici, quod duae species essent ejusdem rationis, quamvis differentiae constituentes sint alterius ationis; dico prrimo, quod non est simile, quia esse alterius rationis essentialis, et quidditati ve non potest esse, nisi per differentias constituentes in esse essentiali et quidditativo; et quaecumque sunt principia essendi eo modo quo sunt principia essendi, eodem modo sunt principia distinguendi, et econtra, ut supra patuit in Prolog. q. ult. quia ergo realitates individuales non constituunt individua in esse quidditativo, ut patet, ideo non sunt principia distinguendi quidditative et essentialiter.

Dico secundo, quod sicut individua non distinguuntur tanta distinctione, quanta eorum differentiae individuales, sic et species non distinguuntur tanta distinctione, quanta differentiae specificae: patet, quia differentiae specificae non conveniunt quidditative in aliquo genere, licet quidditative conveniant in ente, ut supra patuit a Doctore d. 3. q. 2. sed duae species conveniunt in genere quidditative. Et cum dicit, quod ita talis realitas est de essentia individui, sicut et differentia est de essentia speciei ; si intelligat, quod constituat individuum in aliquo esse essentiali et quidditativo, falsum est, quia tunc esset differentia essentialis, et sic individuum esset contrahibile per aliam realitatem individualem, et tunc de illa alia quaeritur, aut dicit quidditatem, aut non ; si sic, ergo processus in infinitum ; si non, ergo nec prima realitas, cum non sit major ratio de una quam de alia. De hoc vide Doctorem in 2. d. 3. Si vero intelligit, quod sit de essentia, id est, de constitutione individui, conceditur quod talis realitas vere constituit individuum, non tamen in esse quidditativo, sed tantum in esse individuali, et sic patet quomodo non est uti vocabulis ad placitum.

Ad aliud contra Doctorem (qui dicit, quod natura specifica est perfectibilis a realitate individuali, ut patet in 1. d. 8. q. 2.et d. 26.) cum dicit: nulla res est in potentia ad seipsam ; ergo si A et B non distinguuntur realiter, A non est in potentia ad B.

Dico primo, quod Doctor vult quod talis natura, quae ex natura rei est prior realitate individuali, sit vere determinabilis et contrahibilis per illam ; et quia illa dicit entitatem positivam, ideo perficit illam et determinat, et actuat. Et quando dicit, quod non distinguitur realiter, dico quod natura ut prior tali realitate, est indifferens ad omnem haecceitatem, ut patet a Doctore in 2. d. 3. et ut sic, dicitur realiter distingui, licet ut facta talis natura (puta natura humana) propria ipsi Francisco non distinguatur realiter ab ipso, sed transeat in realem identitatem ipsius, ut patet a Doctore ubi supra: et ideo Doctor in isto 1. d. 5. q. 2. dicit, quod essentia divina ex se et ex sua ratione formali est haec, et in ultima actualitate, non sic natura creata.

Secundo dico, quod quando Doctor dicit, quod est perfectibilis, hoc magis debet intelligi sic, quod sit actuabilis et determinabilis, sive contrahibilis quam perfectibilis, quia proprie perfici est essentialiter vel accidentaliter perfici, sed a tali realitate, nec essentialiter perficitur, cum non sit de essentia illius, nec accidentaliter, cum non sit accidens ejus.

Dico tertio, quod ideo potest dici perfectibilis a tali proprietate, quia natura est vere actuabilis, cum ex se non sit in ultima actualite, ut probat Doctor in 2. d. 3. q 1. et si talis proprietas realiter distingueretur, vere ab illa perficeretur ; ergo cum modo non distinguatur realiter, sequitur quod saltem secundum rationem perficiatur, quia qualis est ordo inter aliqua, ubi realiter distinguuntur, talis est, ubi tantum ratione distinguuntur, ut patet a Doctore supra q. 3. Prol. et in quodl. et alibi saepe. Si ergo talis proprietas distingueretur realiter, esset vere perfectibilis ab illa ; ergo ubi modo aliqualiter distinguitur suo modo est perfectibilis ab illa, saltem secundum rationem. Sed hoc non sequitur de essentia divina, quia ipsa ex natura sua est haec, et in ultima actualitate, nec potest quovis modo intelligi prior et ut determinabilis. Et ideo non adduco contra Occham illam responsionem, quod sufficit quod distinguatur formaliter, quia si haec esset sola ratio, argumentum quod dicit de essentia divina,et paternitate concluderet.

Ad alia, quae dicit contra secundam rationem Doctoris sumptam ex ratione infinitatis (in qua dicit, quod conceptus speciei non tantum est conceptus realitatis et modi intrinseci ejusdem realitatis, sed est conceptus realitatis et alicujus differentiae specificae ; cum ergo ens contrahatur ad Deum et creaturam tantum per modos intrinsecos, scilicet per finitum et infinitum, sequitur quod non erit eis genus, nec per consequens Deus erit in genere.) Cum dicit primo quod cum individua non tantum distinguantur per gradus intrinsecos, sed per differentias simpliciter alterius et alterius rationis, sequeretur quod illae differentiae essent specificae, et sic individua distinguerentur specie ; dico, quod ex illa ratione Doctoris hoc non sequitur. Et concedo, quod individua non tantum differunt per gradus intrinsecos, sed per aliquid aliud, scilicet per suas proprietates individuales: sed postea nego, quod hujusmodi proprietates sint differentiae simpliciter alterius et alterius rationis, et hoc loquendo de differentiis essentialibus et quidditativis, ut supra patuit ; sunt enim differentiae tantum individuales et constituentes tantum in esse individuali et non in esse quidditativo, ut ipse arguit,

quia bene tunc concederetur quod essent differentiae specificae.

Ad aliud contra eamdem rationem, dico quod non est simile de realitate et modo intrinseco, et realitate, et differentia contrahente et componente cum tali realitate, quia si conceptus speciei esset tantum conceptus realitatis et modi intrinseci, tunc albedo esset genus ; patet, quia si gradus intrinsecus pertinet ad quidditatem specificam, ergo albedo ut quatuor erit species, quia includit realitatem albedinis, et gradum intrinsecum contrahentem, etc. et similiter albedo ut sex, et albedo ut octo, et sic de aliis ; albedo enim potest intendi et remitti secundum gradus intrinsecos. Si vero conceptus speciei, puta albedo, dicat conceptum compositum ex realitate coloris et realitate differentiae, tunc albedo non poterit esse genus, quia non possunt reperiri differentiae essentiales contrahentes albedinem ad gradum specificum, quia ut sic, tantum nata est contrahi per differentias individuales, quae (ut dixi) nullo modo sunt differentiae quidditativae, sed tantum individuales, nec aliae differentiae reperiuntur sub specie specialissima. Non sic de gradibus intrinsecis, quia manifestum est quod albedo potest contrahi ad albedinem ut quatuor, ut sex, ut octo, et si illi gradus pertinerent ad conceptum specificum, sub albedine possent esse plures species, et sic patet quomodo gradus intrinseci non constituunt conceptum, ita compositum, sicut est conceptus speciei, quod tamen sequeretur, si pertinerent ad conceptum speciei.

Ad aliud contra eamdem rationem cum quaerit de aliis modis intrinsecis, dico quid modi intrinseci aliquo modo distinguuntur ab illis quorum sunt modi, non tamen realiter, nec formaliter (nisi forte formaliter negativa, non autem positive) ut infra patebit, respondendo ad argumenta principalia. Cum infertur, quod si aliquo modo distinguuntur, quod erit aliquid reale commune univocum Deo et creaturae, sicut creaturis inter se, dico quod hoc non sequitur. Et cum probatur, quia ubi est aliquid reale contractum per contrahenlia realia, aliquo distincta a contracto, illud contractum est vere univocum. Concedo ad bonum sensum, sed negatur, quod aliquid hujusmodi contrahatur, quia non datur aliqua realitas communis Deo et creaturae, ut supra patuit d. 2. p. 1. q. 1. exponendo illud argumentum de necesse esse; non enim est commune Deo et creaturae nisi conceptus, quia tantum in communi conceptu conveniunt, et non in aliqua realitate communi, ut patet praesenti quaest, et prolixe exposui infra d. 25. respondendo ad quasdam rationes Occham contra Scotum.

Ad confirmationem concedo, quod est major univocatio speciei ad individua quam generis ad species, quia species est tota quidditas individuorum, non sic genus. Tum etiam, quia in specie est proprie comparatio, ut patet per Philosophum 7. Physic. text. comm. 24. et 29. ubi vult quod in specie atoma sit proprie comparatio, non autem in genere, quia genus non habet talem unitatem. Et cum infert, ergo si commune Deo et creaturae sit realiter contractum per aliqua realia, etc. dico, quod si imaginatur aliquod commune reale prius natura ipso Deo contrahibile, etc. hoc non potest imaginari secundum mentem Scoti, nec etiam potest hoc haberi ex verbis ipsius. Si vero imaginetur aliquid prius, supple a quo non convertitur subsistendi consequentia, conceditur quod datur aliquod commune Deo, illud tamen commune Deo non potest dici de essentia Dei, cum sit tantum conceptus communis. Species vero et genus non tantum dicunt conceptum communem, sed etiam aliquam realitalem priorem et de essentia suorum inferiorum, sed hoc negatur de communi Deo et creaturae. Et per hoc patet ad aliud de albedine, etc.

(d) Ad aliud quando quaerit de illo contracto, aut est aliquid reale, aut aliquid rationis, dico quod reale potest multipliciter intelligi, vel reale prius et constitutivum in esse reali ; et hoc non, ut supra patuit, aut conceptus realis et posterior Deo, licet communior. Hoc modo potest concedi, vel quod ut comparatur ad creaturam, sit aliquid reale prius ipsa et constitutivum ipsius, ut vero comparatur ad Deum sit simpliciter posterius, prius tamen secundum communitatem et praedicationem. Hoc etiam modo conceditur tale contractum esse quid reale. Ex his patet responsio ad rationes Occham.

(f) Sed tunc est dubium qualia sunt illa praedicata. Quod dicit Doctor, quod ens prius dividitur in ens finitum et infinitum, non debet intelligi de simpliciter prima divisione entis, quia secundum ipsum in q. 3. vel quodl. ens dividitur prima sua divisione in ens quantum et non quantum. Sed sic debet intelligi, quod ens antequam descendat ad decem Praedicamenta, prius dividitur in ens finitum et infinitum, et ens finitum tantum dividitur in decem Praedicamenta, ut patet per Aristotelem 5. Metaph. quia ergo ens praedicatur de decem Generibus, et de his quae sunt formaliter in Deo, quae sunt infinita formaliter, ideo non potest censeri genus, cum omne genus et omne genericum sit formaliter finitum intensive.

Sed oritur difficultas : An ens prout praedicatur de decem generibus et de relationibus in divinis, dicatur genus? cum illae non sint formaliter infinitae, sicut nec genera, ut patet a Doctore q. 5. quodl. Dico, quod non est genus, quia ens ut hujusmodi, est magis indifferens quam ens, quod dividitur immediate in ens finitum et infinitum, patet, quia ens reale prius dividitur in ens quantum et non quantum ; et accipit ibi ens quantum pro ente habente aliquam perfectionem vel pro ente necessario includente aliquam imperfectionem, ut exposui in quodlib. quaest. 3. et non quantum pro ente non dicente formaliter, nec perfectionem, neque imperfectionem, cujusmodi sunt relationes divinae, nam si paternitas diceret perfectionem, aliqua perfectio esset in Patre, quae non esset in Filio, similiter nec imperfectionem, quia nulla imperfectio est in divinis.

(g) Sed tunc est aliud dubium, etc. Respondeo, etc.

Est tamen aliquod dubium : Quia dicit Doctor quod de ratione generalissimi non est habere sub se plures species. Hoc debet intelligi non simpliciter et absolute, nam ipse in sui Universalibus vult, quod sufficit ad rationem generis posse conservari in unica specie. Et ultra, quia genus definitur ex hoc quod praedicatur de pluribus differentibus specie: de hoc vide ibi diffuse, nam ipse ibi multas difficultates solvit.