Albert the Great, Commentarii In Psalmos

Dicit ergo : Sic observabit: et si non potest eum allicere, vel ei nocere, tunc " stridebit super eum dentibus suis, " tamquam furens et saeviens bestia. Psal. CXI, 10 : Peccator videbit et irascetur, dentibus suis fremet et tabescet. Ut occidat si non potest subvertere. Prov. I, 11: Abscondamus tendiculas contra insontem. Si interficere non potest, degluttiat totum virum: unde ibidem, v 12: Deglutiamus eum sicut infernus viventem. Sic stridebant super Stephanum Judaei .

" Dominus autem irridebit. " Ecce secunda paena. Quasi diceret: Sic stridebit: " Dominus autem irridebit, " id est, irrisibilem faciet et ab aliis: " irridebit, " frustrato conatu ejus. Psal. II, 4 : Qui habitat in caelis, irridebit eos, etc. Prov. I, 26 : Ego autem in interitu vestro gaudebo, et subsannabo. Et bene " irridebit : " quia sicut dicit Augustinus super Joannem : " Deus de peccatore flagellum " facit ad corripiendum justum. " Unde bonus proficit, inde malus deficit. Et idem : " Corpus tuum premit adversitas, " illius animum putrefacit iniquitas : " quidquid in te proficit, in illum redit: " ejus persecutio te facit purgatum, illum " reum. "Irridetur ergo a Deo, irridetur a daemonibus. Habac. I, 10: Tyranni ridiculi ejus erunt. Item, ab hominibus, Psal. LI, 8 : Videbunt justi et timebunt, et super eum ridebunt, etc.

Et vere irridebit: " Quoniam prospicit " Dominus, " quod veniet dies ejus, " Do- mini scilicet, in quo judicet in illis: et, ipsos latet dies illa. Proverb. IV, 19 : Via impiorum tenebrosa : nesciunt ubi corruant. Isa. lxiii, 4 : Dies ultionis in corde meo, annus redemptionis meae venit. Et vocatur dies Domini propter praesentiam veri solis, et ejus ortum tunc bonis et malis manifestum. Sap. v, 6 : Sol intelligentiae non est ortus nobis, in vita praesenti, sed tunc orietur. Isa. xl, 5 : Videbit omnis caro quod os Domini locutum est. Item, per notitiam potestatis : tunc enim innotescet potestas Domini quae modo occulta est. Job. xxii, 17 : Quasi nihil posset facere Omnipotens, aestimabant eum. Item, propter solemnitatem, tunc enim maxime coletur et laudabitur Dominus a tota triumphante Ecclesia. Psal. XXXIV, 18: Confitebor ibi in Ecclesia magna. Osee, IX, 5 : Quid facietis in die solemni, in die festivitatis Domini ?

" Gladium evaginaverunt. " Hic contra malitiam oris : et dicuntur tria. Primo, sermonis praeparatio eorum tamquam armorum. Secundo, sermonis abusio, ibi, " Ut decipiant. " Tertio, abutentium justa punitio, ibi, " Gladius eorum. "

In prima duo. Primo, praeparatio sermonis manifesti. Secundo, occulti, ibi, " Intenderunt. "

Ait ergo : Tales sunt in corde, et nituntur justum subvertere. Si non possint, tunc " gladium evaginaverunt peccatores, " idest, manifesta mala protulerunt. Cassiodorus: " Gladius peccatorum est ((quilibet dolus appetens laesionem.)) Hunc habent peccatores in corde, tamquam in vagina: sed hunc evaginant per verba manifesta et facta. Matth. xv, 19 : De corde exeunt cogitationes malae, homicidia,... furta, etc. Sed sic non proficiunt.

" Intenderunt arcum suum, " ut la- tenter sagittent incautum. Psal. x, 3: Quoniam ecce paratores intenderunt arcum, paraverunt, etc. Jerem. IX, 3 : Extenderunt linguam suam quasi arcum mendacii. Psal. lxiii, 4 : Intenderunt arcum rem amaram. Osee, vii, 16 : Facti sunt quasi arcus dolosus. Gladius hic peccatorum potest dici peccatum, Eccli. XXI, 4 : Quasi romphaea bis acuta omnis iniquitas. Hunc gladium peccator fabricat quando malum in corde cogitat. Sed perficit cum facere consentit. Eccli. XI, 35: Attende tibi a pestifero, fabricat enim mala. Genes. IV, 22: Tubalcain malleator, et faber in omni opere aeris et ferri. Sed hunc gladium evaginat, quando peccatum suum aliis jactat, vel loquitur ut idem suadeat. Psal. lviii, 8 : Gladius in labiis eorum, quoniam quis audivit ? Talia enim audire multis placet, et propter hoc illa referunt indifferenter. Sed idem perficit et incutit, quando alios admonitione sua, et exemplo ad culpam trahit. Job, XXIV, 14 : Mane primo consurgit homicida, et interficit egenum, et pauperem. Tali debet dici illud Joan. xviii, 11 : Mitte gladium tuum in vaginam.

" Ut decipiant pauperem. " Hic tangitur verborum abusio, et primo occultorum. Secundo, manifestorum, ibi, " Ut trucident. "

Ait ergo : Intenderun tarcum " ut dejiciant pauperem " justum, qui credit se sibi non sufficere, " et inopem, " qui caret ope, aliunde nisi a Deo. II ad Corinth. III, 5 : Non quod sufficientes simus cogitare aliquid a nobis, quasi ex nobis, sed sufficientia nostra ex Deo est. Non sicut illi de quibus Apocalyp. iii, 17 : Dicis quia dives sum, et nullius egeo. Sed secundum consilium Eccli. XI, 2b : Ne dicas: Quid est mihi opus ? Vel, " gladium evaginaverunt, " supple, " ut trucident rectos corde, " Martyres scilicet. Ad Hebr. XI, 37 : Secti sunt, tentati sunt, in occisione gladii mortui sunt, etc. In hoc quod dicit, " Trucident, " tangit Martyrum paenam. In hoc quod dicit, " Rectos corde, "tangit paenae causam : quae duo sufficiunt ad martyrium, sicut dictum fuit supra, super Psal. xxxv: " Martyrem non facit paena, sed causa." Inopes autem et pauperes maxime a divitibus opprimuntur. Et est prima ratio, quia pauper amatoribus mundi est odibilis, secundum illud Proverb. XIV, 20: Etiam proximo suo pauper odiosus erit. Et Eccli. XIII, 24 : Exsecratio divitis pauper. Item, quia ad tuendum se incautior, Luc. XVI, 8 : Filii hujus saeculi prudentiores filiis lucis in generatione sua sunt. Et ideo contingit eis illud Isa. v, 13 : Propterea captivus ductus est populus meus, quia non habuit scientiam, id est, mundanam. Item, quia ad defendendum se impotentior, et quilibet opprimit eum: nullus adjuvat, sed divitem multi. Eccli. xiii, 26 : Diviti decepto multi recuperatores. Et infra, v. 27: Humilis deceptus est, insuper et arguitur: loculus est sensato, et non est datus eis locus. Eccli. xiii, 4 : Dives injuste egit et fremet : pauper autem laesus tacebit.

" Gladius eorum. " Hic tertium, abutendum punitio justa, et haec duplex, Prima, quia spiritualiter trucidatur. Secunda, quia a proposito suo fraudatur, ibi, " Et arcus eorum."