N.2

Speciosus forma prae filiis hominum. Praemisso prooemio secundum unum sensum, vel christi divinitatem secundum alium sensum; hic ponitur commendatio christi secundum humanitatem.

Et quia dixit, dico ego opera mea regi, commendat christum secundum similitudinem regis, scilicet David, a quatuor: scilicet a gratiositate, a bellica virtute, a judiciaria potestate, et a deliciarum multitudine.

Secunda pars, ibi, accingere. Tertia, ibi, sedes, quarta, ibi, mirrha. Circa primum duo facit.

Primo describit gratiositatem regis. Secundo causam vel effectum, ibi, propterea. Nota quod duo sensus vigent in homine principaliter, scilicet visus et auditus: unde per haec duo aliquis gratiosus apparet; per pulchritudinem visui, per gratiosum verbum auditui. Unde haec duo praecipue fuerunt in christo: unde can. 2: ostende mihi faciem tuam, sonet vox tua in auribus meis: vox enim tua dulcis et facies tua decora. Ipse enim pulcher fuit et eloquens in his quae decuit suam eloquentiam. Quantum ad primum dicit, speciosus forma. Et nota in christo quadruplicem pulchritudinem.

Unam secundum formam divinam. Phil. 2: qui cum in forma dei esset. Et secundum hanc fuit speciosus prae filiis hominum: nam omnes tantum habent gratiam secundum redundantiam et participationem; sed iste per se et plene: Col. 2: in eo habitat omnis plenitudo divinitatis corporaliter: Heb. 1: cum sit splendor gloriae et figura substantiae ejus: Sap. 7: candor est lucis aeternae et speculum sine macula dei majestatis.

Alia est pulchritudo justitiae et veritatis: jer. 31: benedicat tibi dominus pulchritudo justitiae: joan. 1: plenum gratiae et veritatis.

Alia est pulchritudo conversationis honestae: et de hac 1 Pet. Ult.: forma facti gregis.

Et hac forma fuit speciosus prae filiis hominum, quia sua conversatio fuit magis honesta et virtuosa quam alicujus: 1 Pet. 2: peccatum non fecit, nec inventus est dolus in ore ejus.

Augustinus in originali: nobis cernentibus ubique speciosus: pulcher in manibus parentum, pulcher in miraculis, pulcher in flagellis, pulcher deponens animam, pulcher in patibulo, pulcher in ligno, pulcher in caelo. Quarta est pulchritudo corporis: et haec etiam christo infuit.

Cant. 1: ecce tu pulcher es dilecte mi.

Sed numquid secundum hanc pulchritudinem fuit speciosus prae filiis hominum? videtur quod non: quia isa. 53, dicitur: vidimus et non erat in eo species neque decor. Item per rationem probatur quod christus voluit paupertatem habere, et non uti divitiis, ut doceat eas contemnendas. Sed sicut ista sunt contemnenda, ita pulchritudo corporalis: Prov. Ult.: fallax gratia et vana est pulchritudo.

Respondeo. Dicendum, quod pulchritudo, sanitas, et hujusmodi, dicuntur quodammodo per respectum ad aliquid: quia aliqua contemperatio humorum facit sanitatem in puero, quae non facit in sene: aliqua est enim sanitas leoni, quae est mors homini. Unde sanitas est proportio humorum in comparatione ad talem naturam. Et similiter pulchritudo consistit in proportione membrorum et colorum. Et ideo alia est pulchritudo unius, alia alterius: et sic hanc pulchritudinem christus, secundum quod competebat ad statum et reverentiam suae conditionis, habuit. Non est ergo intelligendum, quod christus habuerit capillos flavos, vel fuerit rubeus, quia hoc non decuisset eum; sed illam pulchritudinem corporalem habuit summe, quae pertinebat ad statum et reverentiam et gratiositatem in aspectu: ita quod quoddam divinum radiabat in vultu ejus, quod omnes eum reverebantur, ut Augustinus dicit. Ad primum dicendum prophetam velle exprimere contemptum christi in passione, in qua deformata fuit sui corporis forma prae multitudine afflictionum. Ad aliud dicendum, eas divitias et pulchritudines contemnendas, quibus male utamur.

Gratiosus etiam fuit in verbo; unde dicit, diffusa est gratia in labiis tuis: Eccl. 6: lingua eucharis in bono homine abundabit. Et gratiosum verbum ejus. Tripliciter propter ea quae aliquis dicit, reputatur verbum ejus gratiosum: quando scilicet dicit ea quae placent et sunt utilia; sic verbum christi fuit gratiosum, quia levia imponebat et quietem promisit: Matth. 11: venite ad me omnes qui laboratis et onerati estis, et ego reficiam vos: joan. 6: domine, ad quem ibimus.

Verba vitae aeternae habes. Item aliquis habet gratiosum verbum propter ordinatum modum proferendi, et ferventem; et sic habuit ordinatum et ferventem modum christus in proferendo: Psal. 118: ignitum eloquium tuum. Item aliquis dicitur habere gratiosum verbum propter efficaciam ad persuadendum: sic etiam habuit christus: Matth. 7: erat docens in templo sicut potestatem habens. Et ideo dicit Luc. 21, quod omnis populus manicabat ad eum, idest mane veniebat ad eum, in templo audire eum. Et jo. 7: nunquam sic locutus est homo. Propterea benedixit te, deus, in aeternum. Hic ponitur vel causa, vel effectus. Sicut dictum est, benedicere dei signat effectum bonitatis, vel ejus collationem beneficii.

Deus itaque homini christo duplex beneficium contulit. Gloriae sive regni: et hoc est praemium meritorum christi: Phil. 2: propter quod et deus exaltavit illum. Et sic ly propterea denotat causam meritoriam: quasi dicat: quia tu es speciosus in forma, gratiosus in doctrina, propterea benedixit te, deus, in aeternum, benedictione spiritualis regni: Gen. 22: in semine tuo benedicentur omnes gentes. Aliud est beneficium gratiae: et sic est sensus: propterea benedixit te deus in aeternum, ut tu esses speciosus, et esset diffusa gratia in labiis tuis.