MEMBRUM V. Quid est cognoscere
ARTICULUS I. De medio quod est vestigium.
PARTICULA I. An vestigium Creatoris sit in creatura ?
ARTICULUS II. De medio quod est imago.
MEMBRUM III. Quanta sit simplicitas Dei ?
ARTICULUS I. Quid sit aeternitas ?
PARTICULA I. ''Quid sit aeternitas nomine ?
ARTICULUS II. Quid sit aeternum ?
MEMBRUM II. De aeviternitate sive aevo.
MEMBRUM III. De tribus passionibus propriis veritatis.
PARTICULA I. An omnis veritas sit aeterna ?
MEMBRUM IV. De oppositione veri et falsi.
ARTICULUS II. De communi intentione boni.
ARTICULUS III. De singulis differentiis bonorum.
ARTICULUS II Quis sit actus proprius summi boni ?
ARTICULUS I. Utrum omni bono opponatur malum ?
MEMBRUM I. Utrum in divinis sit generatio ?
MEMBRUM IV. Cujus sit procedere ?
MEMBRUM I. Quid sit in divinis esse Filium ?
ARTICULUS I. ''De multiplicitate verbi .
MEMBRUM I. De intentione principii.
MEMBRUM II. De ordine naturae in divinis ?
ARTICULUS I. Utrum ordo sit in divinis ?
MEMBRUM II. De definitione hujus nominis,
MEMBRUM IV. De comparatione personae ad essentiam .
ARTICULUS I. An Deus sit causa rerum formalis
MEMBRUM II. Utrum Deus sciat per medium vel non ?
MEMBRUM II. Utrum praescientia sit causa rerum
MEMBRUM IV. Utrum praescientia Dei falli possit
MEMBRUM I. Quid sit praedestinatio ?
MEMBRUM I. Quid sit reprobatio
MEMBRUM IV. Quibus modis sit providentia ?
ARTICULUS III. Quis sit providentiae proprius effectus ?
ARTICULUS V. De modis providentiae.
ARTICULUS II. Quid sit fatum ?
ARTICULUS I. Utrum Angelus impleat locum ?
TRACTATUS XIX. DE POTENTIA DEI.
MEMBRUM II. De causalitate divinae voluntatis ?
PARTICULA I. Utrum mala fiant voluntate Dei
TRACTATUS I. DE PRIMO PRINCIPIO.
ARTICULUS III. Unde in creaturis veniat mutabilitas ?
PARTICULA I. Quare creaturae dicantur
MEMBRUM I. De errore Platonis.
PARTICULA II. Utrum una materia sit omnium ?
PARTICULA III. Utrum materia sit aeterna
QUAESTIO XII. Ubi Angeli creati sunt ?
MEMBRUM I. De ratione naturaliter insita.
MEMBRUM II. Utrum memoria conveniat Angelis ?
PARTICULA I. Utrum Angeli intelligant per species ?
MEMBRUM IV. De voluntate in Angelis.
MEMBRUM. V. A quo causetur ista libertas in Angelo ?
MEMBRUM I. Quid appetierit malus Angelus ?
PARTICULA I. Utrum sensus sint in daemone?
ARTICULUS III. Utrum synderesis sit in daemone ?
MEMBRUM II. Quis sit actus superioris in inferiorem ?
MEMBRUM III. Qui sint modi tentandi, et quot ?
MEMBRUM II. De veris miraculis absolute.
ARTICULUS I. Quid sit miraculum
ARTICULUS III. Quid sit miraculosum ?
MEMBRUM II. Per quid fiant miracula ?
MEMBRUM IV. Ad quid mittantur Angeli ?
MEMBRUM I. Utrum Angeli loquantur
MEMBRUM II. Quo sermone Angeli loquantur ?
MEMBRUM II. De effectu custodiae Angelorum .
ARTICULUS I. Cujus naturae sit ista divisio
ARTICULUS III. De ordine dividentium et divisi .
PARTICULA III ET QUAESITUM SECUNDUM.
MEMBRUM III. De tertia hierarchia.
ET QUAESITUM SECUNDUM, De proprietatibus Archangelorum ?
ARTICULUS I. De hoc quod dies tribus modis accipitur.
ARTICULUS I. Quid dicitur firmamentum
MEMBRUM II. Utrum omnia ad hominem ordinentur ?
MEMBRUM II. Utrum Adam ex accepto stare potuit
MEMBRUM III. Quid sit superior portio rationis ?
MEMBRUM IV. Quid sit inferior portio rationis ?
MEMBRUM II. De actibus liberi arbitrii.
MEMBRUM III. Quid sit gratia definitione
ARTICULUS I. Quid sit synderesis ?
MEMBRUM III. Qualiter gratia differat a virtute
MEMBRUM I. Qualiter gratia augetur ?
MEMBRUM I. Quid sit virtus in genere ?
MEMBRUM II. Quid sit peccatum originale ?
MEMBRUM III. Quid sit peccatum originale definitione ?
ARTICULUS II. De causa originalis peccati.
ARTICULUS III. De modo traductionis originalis peccati.
MEMBRUM I. Quid sit concupiscentia sive fomes ?
MEMBRUM III. Quid sit peccatum
MEMBRUM I. Quid sit mortale peccatum ?
ARTICULUS I. Utrum inanis gloriae sit peccatum ?
ARTICULUS IV. In quo differat inanis gloria a superbia?
MEMBRUM II. De filiabus invidiae ?
MEMBRUM II. De filiabus acediae, quot et quae sint ?
MEMBRUM II. De filiabus avaritiae.
MEMBRUM II. De filiabus gulae.
MEMBRUM I. Quid sit personarum acceptio ?
?
Tertio quaeritur, An materia sit aeterna.
Et videtur, quod sit aeterna.
1. Dicit enim Plato sic in Timaeo: " Et natura quae cuncta recipit corpora, illa minime recedit ex conditione propria.
Recipit enim cuncta, nec ullam ex eisdem trahit formam: et cum velut intra gremium ejus formentur quae recipiuntur, ipsa informis manet: estque usus ejus similis molli cedentique materiae, in quam imprimuntur varia signacula: moveturque et conformatur omnimode ab introeuntibus ipsam, nec formam nec motum habens ex natura sua. " Et dat simile de auro, cui si imprimantur diversae figurae, mutatur quidem figura in figuram, semper tamen manet in natura auri a qua nullo modo mutatur.
Inde procedunt sic: In quocumque omnia formantur, et ipsum non formatur in aliquo, ante omnia formata ponitur esse. Materia est in qua omnia formantur, et ipsa non formatur in aliquo: ergo ante omnia formata et creata est materia: quod autem ante omnia creatum est, est aeternum: ergo materia aeterna est.
2. Adhuc, Plato, ibidem, " Tria in praesenti genera sumenda sunt: unum quod gignitur: aliud in quo gignitur: aliud a quo similitudinem trahit quod nascitur. Idcirco comparare haec ita decet. Quod recipit, matri: unde recipit, patri: naturam istorum mediam, proli. Sed ita intelligendum est, quod cum Iisse debeat effigies rerum omni formarum varietate distincta, numquam illud ipsum formationis hujus gremium bene erit praeparatum, nisi informe sit, et suapte natura omnibus formis quas recepturum est, careat. " Et dat simile sic dicens: Ut qui unguenta suaviter redolentia confecturi sunt, humidam materiam quam certo condire odore volunt, ita praeparant, ut odorem nullum proprium habeat. Etenim si haec erit alicujus eorum quae in se recipit, statim non est omnium receptaculum, sed unius. Et sic vult ostendere, quod materia receptaculum omnium formarum ante omnia est, et penitus informis, nulla forma formata. Sicut ergo opifex et exemplar ad id quod formatur, aeterna sunt: ita materiam in qua format opifex, necesse est aeternam esse.
3. Adhuc, Ratio Platonis est haec, quod nihil formatum fieri potest, nisi formator praehabeat in quo formet: sed summus opifex et omnis speciei generator, omne quod est creatum format: ergo necesse est, quod praehabeat omnis formae receptaculum, in quo formet, ex quo formata diversae essentiae et substantiae sunt ab ipso.
4. Adhuc, Plato, ibidem, " Sitne ignis aliquis seorsum a materia ipse permanens in seipso, et caetera quae saepe diximus per seipsa manere ? An haec sola sunt quae corporis sensu percipimus, et talem in se continent veritatem ? nec ullo pacto praeter haec ulla uspiam, sed frustra intelligibilem uniuscujusque speciem aliquam petere solemus, nec aliud haec sunt quam verba ? " Quasi dicat: Non. Et supponit, quod species intelligibiles fuerunt ab aeterno, ad quas factus est mundus sensibilis, et opificem, et matriculam in qua format opifex sensibili forma omnia quae in intelligibilibus formis habuit ab aeterno. Et sic videtur, quod sicut opifex et exemplar aeterna sunt, ita et materia aeterna sit.
5. Adhuc, Omne cujus esse praecedit non esse, aeternum est, et radicatur in aliqua materia: materiae esse praecedit non esse. Probatio: Quod praesupponitur in omni deductione ad esse, illius esse praecedit non esse: sed materiae esse praesupponitur in omni deductione ad esse: ergo materiae esse praecedit non esse. Et sic habetur propositum, quod materia increata est.
6. Adhuc,, Omne formatum, id in quo formatur, sibi praesupponit, ut annulus aurum: sed omne creatum, formatum est: ergo omne creatum sibi praesupponit id in quo formatum est: quod autem praesupponitur ante omne creatum, creatum esse non potest: et materia praesupponitur ante omne esse creatum: ergo materia creata esse non potest: et quod non est creatum, est aeternum: ergo materia est aeterna. 7. Adhuc, Ars imitatur naturam, sicut
natura primum opificem: sed omnis ars in opere artis praesupponit materiam, et natura similiter: cum ergo ista exemplata sint ad opus opificis primi, in opere opificis primi praesupponitur materia: oportet ergo, quod aeterna sit.
In CONTRARIUM hujus est:
1. Nihil est aeternum nisi Deus: materia prima non est Deus, et impossibile est eam esse Deum: quia, sicut dicit Aristoteles, et probat in II Physicorum, efficiens et forma et finis cum materia numquam coincidunt in idem: Deus autem est efficiens et forma et finis: ergo materia numquam potest esse Deus.
2. Adhuc autem, ut ait Augustinus, " Vera incommutabilitas est vera aeternitas: " ergo nihil commutabilium potest esse aeternum: sed ita nihil est commutabile sicut materia: haec enim, sicut dicit Aristoteles in I de Generatione et Corruptione, subjecta est omni mutationi et motui: ergo nullo modo potest esse aeterna.
Solutio. Dicendum, quod materia creata est, sicut probant duae ultimae rationes: et impossibile est eam duratione aeternam esse. Unde Augustinus in libro II Confessionum ait: " Tu, Domine, fecisti mundum de materia informi, quam fecisti de nulla re penes nullam rem. "
Ad primum ergo dicendum, quod per dicta Platonis nihil probatur, nisi hoc solum, quod materia prius natura est ante formatum ex materia vel in materia: sed quod sit prior duratione, non habetur ex verbis Platonis: maxime, quia secundum sanctam Scripturam, et praecipue secundum dicta Augustini, simul cum re formata creatur materia, Et est simile in vestigio pedis in pulvere, quod fieri non potest, nisi pulvis ponatur esse cum impressione pedis in pulvere.
Ad aliud eodem modo est dicendum, quod per dicta Platonis nihil probatur nisi hoc solum, quod materia praecedit formata ut fundamentum, et suscipiens: et hoc fieri potest et salvari, si materia in ipso creato et formato producatur esse.
Ad aliud dicendum, quod haec ratio teneret in opifice qui aliquid potentiae habet, et aliquo indiget: et ideo est opifex imperfectus. sed in opifice perfectissimo (cujus nihil est impotentia et nullo indiget) non tenet: ille enim nihil praesupponit, in potestate enim et voluntate habet et informe producere cum formato et informato, sicut in antehabitis de principio primo dictum est.
Ad aliud dicendum, quod opifex et exemplar sunt aeterna: quia exemplar in opifice idem est quod opifex, indistinctum ab essentia opificis: et hoc est ideo, quia in per se agentibus efficiens, forma, et finis in idem coincidunt: sed materia numquam in idem coincidit cum efficiente et forma: propter quod oportet materiam cum diversae essentiae sit ab opifice, per creationem deduci in esse. Unde Plato sic dicit: " Cuncta sui similia prout cujusque natura capax poterat esse beatitudinis, effici voluit: quam quidem voluntatem Dei originem rerum certissimam si quis ponat, recte eum putare consentiam. " Unde patet, quod Plato materiam in materiato vult esse creatam, et non habere ordinem prioritatis ad alia, nisi naturae: sicut est ordo fundamenti ad superaedificata.
Ad aliud dicendum, quod materiae esse non praecedit non esse simpliciter, sed potius e converso non esse medium praecedit esse materiae duratione: sed esse materiae ordine naturae, subjecti, et fundamenti, non durationis, praecedit esse formatorum: et aliud non probatur per illam rationem.
Ad aliud dicendum eodem modo, quod materia per illam rationem non probatur antecedere omne creatum et formatum, nisi ordine naturae: sicut ordine naturae pulvis praecedit vestigium pedis in pulvere, quamvis secun-
dum esse et (iurationem possit esse cum Ipso.
Ad ultimum dicendum, quod illa ratio decepit Platonem: quia in veritate videbatur sibi ab aeterno esse, et sic esse principium non de principio: sed deceptus est, quia licet ars imitatur naturam in aliquo, tamen in certitudine imitari non potest: certius enim est opus naturae, quam artis. Similiter ars et natura cum imperfecta sint, et multum potentiae habentia, perfecte imitari non possunt creatorem qui nihil admixtum habet de potentia. Et ideo licet ars et natura praesupponant materiam, non tamen oportet quod primus opifex praesupponat eam. Nec Plato intendit, quod ex ratione actionis primi opificis oporteat praesupponi materiam, sed quod ex ratione operati operis et constituti in esse perfecto ordine naturae, oporteat praeexistere materiam.
Quae in contrarium adducta sunt,, procedunt.
ARTICULI PRIMI