QUAESTIO I.

Utrum dictio exclusiva solus vere addatur termino personali respectu praedicati proprii.

Quod autem respectu praedicati proprii vere addatur, ut scilicet haec sit vera; solus Pater est Pater, videtur;

1. Per Augustinum sexto de Trinitate ; "In illa Trinitate solus Pater dicitur Pater, quia nullus nisi ipse ibi est Pater ".

2. Item, hoc videtur per expositionem, quia persona Patris est Pater, et nulla alia est Pater; ergo haec est vera; solus Pater est Pater.

3. Item, nihil est magis proprium alicui, quam quod est idem sibi re et ratione; sed Pater est idem sibi re et ratione; ergo propriissime dicitur de se; sed quod proprie convenit alicui, convenit soli ; ergo Pater dicitur de solo Patre.

Contra; 1. "Solus, ut vult Philosophus , idem est quod non eum alio"; sed impossibile est, Patrem non esse cum alio; ergo semper, quando additur huic termino Pater vel alii termino personali, est locutio falsa.

2. Item, solus excludit alium; sed alio est Deus, alio est Pater :ergo addita huic termino Pater excludit Deum; ergo si haec est vera; solus Pater est Pater, et haec similiter; Deus non est Pater; quod si haec est falsa; ergo et prima.

3. Item, solus excludit hoc relativum alius?. sed alius ita est relativum diversitatis, quod nihilominus implicat aliquam identitatem; unde sequitur; iste vadit cum alio homine, ergo iste est homo. Si ergo excludit alium ab hoc quod est Pater , aut alium Patrem, aut alium Deum; sed quocumque . modo dicatur, est locutio falsa et implicatio falsi; ergo etc.

CONCLUSIO.

Terminus solus in divinis recte dicitur respectu praedicati proprii, quatenus excludit associationem tum respectu formae termini subiecti, tum respecta praedicati, sive in participando, sive in comparticipando.

Respondeo: Dicendum, quod secundum quod haec dictio solus tenetur syncategorematice, importat privationem associationis; et locutio simpliciter est vera, excluso illo sensu, quo importat solitudinem, quia sic non accipitur in divinis, sicut supra dictum est .

Secundum enim quod importat privationem associationis, vera est, quia, cum tripliciter possit eam importare, in quolibet sensu locutio est vera. Potest enim haec dictio solus importare privationem associationis respectu formae termini subiecti , ut dicatur solus Pater, id est, ille qui est solus Pater; et sic absque dubio veritatem habet; solus Pater est Pater. Vel potest importare privationem associationis respectu praedicati, et hoc dupliciter; vel in participando, ut quia alii non conveniat; et adhuc vera est, quia hoc praedicatum quod est Pater soli personae Patris convenit; illa enim proprietas Patri convenit, ita quod nulli alii; vel potest importare privationem associationis in comparticipando, ut cum dicitur; Petrus comedit solus, vel vadit Romam solus, non quia alius non vadat Romam, vel non comedat, sed quia nullus comparticipat cum eo, quamvis participet; et sic adhuc locutio est vera, quia persona Patris non participat vel comparticipat cum alia in proprietate paternitatis. Et ideo, secundum quod solus exclusive tenetur, iudicatur locutio vera.

1. Ad illud ergo quod obiicitur, quod solus idem est quod non cum alio; dicendum, quod negatio illa non simpliciter excludit alium in coexistendo, sed excludit alium respectu formae subiecti vel praedicati , ut visum est. Et quamvis Pater cum alio existat et non possit sine alio esse, quia tamen proprietatem paternitatis cum alio non communicat, ideo habet simpliciter locutio veritatem.

2. Ad illud quod obiicitur, quod alio est Deus, alio est Pater; dicendum, quod, sicut dictum est saepe , alius dicit diversitatem secundum rationem dicendi vel intelligendi in verbo proposito; sed in expositione huius dictionis solus dicit diversitatem sive distinctionem in supposito. Et quia Deus in supposito non differt a Patre, immo supponit pro Patre; ideo non sequitur, quod dictio exclusiva addita Patri excludat Deum.

3. Ad illud quod obiicitur, quod alius implicat formam aliquam, secundum quam conveniat dicendum, quod istud non oportet, quod ista sit forma per terminum importata

vere enim dicitur; homo est aliud ab asino

nisi quando advenit illi termino immediate, ut cum dicitur alius asinus, includitur convenientia in natura communi. Sed cum dicitur; solus Pater, non est dicere, quod Pater

et non alius Pater, sed, Pater et non alius a Patre; et ideo non importatur convenientia in forma proprietatis paternitatis eum alietate, sed sufficit,

quod sit alia persona - Pater enim est persona - vel etiam alia essentia; et illa excludit hoc quod est solus; et sic patet illud.