N.3

Cur timebo. Proposito prooemio Psalmi in quo populi incitavit attentionem; hic procedit ad propositum principale, quod est inducere homines ad non timendum mala praesentia, ne confidant de bonis praesentibus; sed ejus timor et fiducia sit in deo solo: et circa hoc duo facit. Primo ostendit de quo sit timendum. Secundo ostendit de quo non debeant timere, ibi, ne timueris. Circa primum duo facit. Primo proponit intentum. Secundo probat propositum, ibi, qui confidunt. Circa primum duo facit. Primo proponit quaestionem. Secundo ponit conclusionem. Quaestio est, cur timebo in die mala? ubi primo videndum est, quae sit ista dies mala: quia omnes dies sunt a deo. Sed dicuntur mali propter mala quae in eis contingunt: Eph. 5: redimentes tempus, quoniam dies mali sunt.

Potest ergo dies mala dici in qua aliquod periculum evenit; et praecipue in qua imminet periculum aeternae damnationis, et haec est dies judicii: soph. 1: vox diei domini amara: tribulabitur ibi fortis. Ergo, cur timebo in die mala? idest quid faciet me timere in die illa? et respondet, iniquitas calcanei mei circumdabit me. Nihil enim timendum est, nisi peccatum: quia nulla nocebit adversitas, si nulla dominetur iniquitas: Prov. 28: fugit impius nemine persequente: Eccl. 34: qui timet deum nihil trepidabit; et ideo dicit, iniquitas calcanei. Per calcaneum possunt tria intelligi. Primo, quia est extrema pars corporis.

Et ideo iniquitas calcanei mei est iniquitas quae perseverat usque ad finem vitae; et hoc modo accipitur calcaneum: Gen. 3: ipsa (scilicet mulier) conteret caput tuum, scilicet ratio superior; sed ipsa conteret caput serpentis: et tu insidiaberis calcaneo ejus, idest insidiaberis ei usque ad finem vitae. Item per calcaneum potest intelligi infirmitas carnis: quia quando homo deficit, calcaneus labitur. Et sic iniquitas calcanei, idest peccatum procedens ex infirmitate carnis, circumdabit me. Tertio persecutio injusta, quam quis movet contra alium; secundum illud joan. 13: qui manducat panem meum, levabit contra me calcaneum. Et sic iniquitas calcanei, idest persecutio injusta, retorquetur contra persequentem, Prov. 5: iniquitates suae capiunt impium. Qui confidunt in virtute sua. Hic ponitur ratio quare sit timendum; quia propter peccatum. Et est duplex ratio quare sit timendum peccatum. Primo, propter impossibilitatem evadendi poenam peccati: job 11: peribit ab eis refugium, et spes eorum abominatio animae. Alia ratio est propter mala quae malis imminent. Primo ergo ponit impossibilitatem evadendi poenam. Secundo ostendit mala imminentia malis, ibi, non videbit. Aliquis evadit poenas primo per auxilium extrinsecum. Secundo per propriam solicitudinem. Tertio propter defectum subjecti, ut quando moritur. Et ostendit quod nullo istorum modorum evadere potest. Primo propter auxilium. Secundo, quod nec per remedium a se exhibitum. Tertio, quod nec per defectum subjecti.

Qui vult liberari per auxilium, quandoque liberatur ex potentia sui exercitus: joan. 18: si regnum meum esset de hoc mundo, ministri mei etc..

Quandoque per divitias: Prov. 6: omnem substantiam domus suae tradet, et liberabit se.

Quandoque per amicos. Et ostendit quod nullum istorum potest a poena peccati liberare. Et licet secundum Glossam legatur aliter, tamen secundum Hebraeos legitur, quia deus confidentes de se liberat.

Frater non redimet; quasi dicat. Frater non redimet eos qui confidunt in eo. Et ideo primo ostendit quod per auxilium amicorum non juvatur a poena peccati, quia virtus amicorum modica est.

Et ideo in virtute corporali amicorum non est confidendum.

Ideo dicit, qui confidunt in virtute sua, scilicet amicorum suorum, vel in virtute propria speciali: quia, est via quae videtur homini recta, novissima autem illius ducunt ad mortem, Prov. 14. Item qui confidunt in virtute divitiarum suarum, non liberantur per ista omnia a peccati poena: quia Prov. 11: qui confidunt in divitiis suis, corruent. Non enim confidendum est in divitiis corporalibus vel spiritualibus, sed quaerat homo prout potest salutem suam: jer. 9: non glorietur sapiens in sapientia sua, et non glorietur fortis in fortitudine sua, et non glorietur dives in divitiis suis. Nec persona conjuncta sibi quantumcumque potest eum redimere, idest liberare a peccato, sive a poena: Ezech. 14: si fuerint tres viri in medio ejus Noe, Daniel et job, ipsi justitia sua liberabunt animas suas. Sed postquam frater non potest redimere quantumcumque sibi propinquum, numquid redimet homo? non, quia homo non potest aliquem eripere de manu dei, sed solus deus redimet eos. Et homo, scilicet christus: homo, ut pretium, idest mors locum in eo habere possit, et deus ut habeat virtutem redimendi, vel aliter, frater, idest christus, qui est verus frater noster: Ps. 21: narrabo nomen tuum fratribus meis: can. 8: quis mihi det te fratrem meum etc.. Si non redimet iste, quis alius redimet? quasi dicat, nullus. Non dabit deo placationem suam. Hic ostendit quod non evadunt poenam propter aliquid quod faciunt dum sunt in peccato: quia duplici remedio indigent peccatores propter duplex malum quod incurrunt, scilicet offensam dei, et reatum poenae. Et ideo indigent placare deum: quod ipsi facere non possunt, quia ex quo ipsi non placent deo, et sunt inimici dei, nec eorum munera accipit: unde dicit, non dabit deo placationem suam, quia non placent exteriora deo, nisi sit interior gratia, quam non potest purus homo dare. Item indigent absolvi a poena: et hoc etiam homo facere non potest; unde dicit, nec pretium redemptionis animae suae, scilicet purus homo potest dare; et ideo non potest liberare a poena: Ps. 88: quis est homo qui vivit et non videbit mortem, eruet animam suam de manu inferi? sed christus qui est deus et homo, dedit placationem pro nobis: Rom. 5: cum inimici essemus, reconciliati sumus deo etc.. Item solum pretium redemptionis: 1 Pet. 1: redempti estis de vana vestra conversatione etc.. Vel, non dabit, idest non curabit dare placationem, et pretium redemptionis animae suae, ille scilicet qui confidit in divitiis. Et secundum hoc potest continuari alia littera, quae dicit, frater, christus scilicet, non redimit, quia illi non curant placare deum per poenitentiam, quia christus non juvat eos qui nolunt se juvare. Et laborabit. Hic ostendit quod non evadet per defectum sui, quia semper punitur; unde dicit, laborabit in aeternum, idest punietur supplicio aeterno: Matth. 25: ibunt hi in supplicium aeternum, quia noluerunt hic laborare: Ps. 72: in labore hominum non sunt.

Et quia quantum in se fuit, in aeternum peccaverunt, quia praeferunt peccatum legi dei; et ideo non timent poenam, sed semper vellent facere peccatum.

Et vivet adhuc in finem, idest vita ejus non deficiet in poenis: job 20: luet quae fecit omnia, nec tamen consumetur.