Albert the Great, Summa Theologiae

1. Locus enim et locatum ejusdem naturae sunt, secundum Philosophum, Unde dicit, quod idem est motus ad formam et ad locum, et idem motor: et quod quantum res accipit de forma sive de natura generantis, tantum accipit de motu consequente formam et naturam ejus et de loco ejusdem. Constat autem, quod contentum in caelo empyreo totum spirituale est. Ergo videtur, quod etiam locus spiritualis sit. Caelum empyreum est locus: ergo caelum empyreum non est corpus, sed spirituale est, vel ad minus spirituale quoddam.

2. Adhuc, Locus est ad quem est motus: motus autem Angeli totus in Deum est, ut dictum est in quaestione de definitione Angeli: ergo locus Angeli Deus est: ergo locus creationis Angeli non est aliquod corpus.

3. Adhuc, Angeli intra Deum currant, quocumque mittuntur: sed intra quodcumque aliquid movetur, locus est ejus: ergo Deus locus creationis Angeli est: ergo non est caelum empyreum.

4. Adhuc, Locus, ut dicit Philosophus, contentivus et salvativus est locati: nullum corpus ut contentivum et salvativum se habet ad spiritum: ergo si caelum empyreum est locus Angeli, aut non est corpus, aut non est locus creationis Angeli.

5. Adhuc, Omne corpus quod in caelestibus est, cognoverunt per rationem Philosophi: de caelo empyreo nihil cognoverunt: ergo videtur, quod caelum empyreum in caelestibus non sit.

In contrarium est, quod

1. Dicit Dominus in Evangelio Lucae, x, 18: Videbam Satanam sicut fulgur de caelo cadentem. Et sicut dicit Magister in libro II Sententiarum, distinct. II, cap. Jam ostensum est, " non appellatur hoc caelum firmamentum quod secunda die factum est, sed caelum splendidum, quod dicitur empyreum, id est, igneum a splendore, non a calore: quod, factum, statim Angelis repletum est, quod est supra firmamentum. " Sed omne splendens corpus est. Ergo caelum, empyreum corpus est, in quo fuit Satanas tamquam in loco creationis ante casum, et similiter alii Angeli.

2. Adhuc, Genes, i, 1, super illud: In principio creavit Deus caelum et terram, dicit Strabus sic: " Caelum non visibile firmamentum hic appellat, sed empyreum, id est, igneum, vel intellectuale, quod non ab ardore, sed a splendore dicitur: quod statim factum, sanctis Angelis est repletum. " Et ex hoc accipitur idem: quia igneum sine splendidum corpus est, et sic locus creationis Angelorum corpus est.

3. Adhuc, In libro I Sententiarum, distinct. XXXVII, determinatum est, quod omnis creatura localis est, et quod solus Deus loco non continetur, eo quod, immensus est: ergo angelica creatura localis est: locus autem omnis, sive circumscriptive, sive definitive contineat, corpus, est: ergo caelum empyreum quod definitive continet Angelum, corpus est.

Sed tunc quaeritur, Quomodo dicatur sanctis Angelis esse repletum ?

Repletus enim dicitur locus uno solo modo, quando scilicet ita plenus est, quod eadem distantia est quantitatis loci impleti, et contenti implentis. Constat autem, quod cum Angelus spirituale sit, hoc modo penitus nihil, implet: ergo videtur, quod, caelum empyreum Angelis non possit esse repletum.

Si forte aliquis dicat, quod, spirituale implet corporale, sicut anima implet corpus, quando ubique vivificat et informat per omnes partes. Hoc non potest dici de Angelo. Sed hoc dicitur de tali spirituali, quod est actus corporis: secundum hoc enim Angelus esset vivificans caelum et actus ejus, quod absurdum esset: videtur ergo quod non possit dici, quod caelum empyreum Angelis sit repletum.

Solutio. Dicendum cum Sanctis, quibus solis de caelo credendum, eo quod illi soli Patrem caelestem cognoverunt, quod caelum empyreum summum caelum est, et corpus est: et quod creatura omnis quamvis etiam in se sit spiritualis, aliquo modo corporea est, sicut in quaestione de definitione Angeli secundum definitionem a Joanne Damasceno sumptam declaratum est: et ideo caelum empyreum corpus est.

An primum ergo dicendum, quod hoc quod probat objectio, verum est in his quae circumscriptive sunt in loco: in his enim partes loci et locati ad unum terminum communem copulantur: quod non potest esse, nisi eaedem lineae mensurent locum et locatum. Angelus autem, non sic continetur in aliquo loco, sed definitive: quia, sicut dicit Damascenus, ibi necesse est eum esse, ubi operatur: et quando est hic, non est alibi. Et hoc modo Angelus creatus est in caelo empyreo, et quando est ibi, non est in terra: et quando in terram aliquid nuntiaturus vel operaturus mittitur, in terra est, et non in caelo empyreo.

An aliud dicendum, quod motus effectivus Angeli totus in Deo est: et ideo in Psalmo lxxxii, 15, flamma ignis dicitur, ut dicit Damascenus, quia semper accensivus est per effectum, et ascensivus in Deum, ut dicit Augustinus. Quod in corporalibus est pondus, hoc in spiritualibus est amor: et sicut corpus movetur ad locum ad quem tendit pondus ejus, ita in spiritualibus movetur spiritus in id ad quod tendit amor ejus.

Habet tamen Angelus alium motum ministerii, quo mittitur: et hoc modo movetur de loco ad locum et per spatium, et hoc modo definitive continetur in loco,, et exigit locum corporalem.

Ad aliud dicendum, quod Deus locus est Angeli ut causa salutis et continens in esse,, intra quem est Angelus ubicumque est: sed tamen quoad motum ministerii et locum et definibilitatem suam, exigit etiam locum corporalem.

Ad aliud dicendum, quod illae conditiones loci, contentivum et salvativum esse, non conveniunt nisi his quae physice sunt in loco: sic autem Angelus non est in caelo empyreo, nec in aliquo loco: et ideo illa objectio non procedit.

Ad aliud dicendum, quod Philosophi non cognoverunt corpus in observationibus astrorum, nisi quod per motum aliquem manifestabatur illis: quia caelum empyreum nullo motu manifestabatur illis, ideo non cognoverunt.

Tria quae inducuntur in contrarium, procedunt.

Ad id quod quaeritur, Quomodo caelum dicatur repletum Angelis? planum est respondere, Non enim est repletum sicut corporalis locus corporali contento repletur, sed est repletum proportionaliter ad mansiones beatitudinis, quae per sapientiam Dei creatae sunt in ipso, ita quod nulla illarum vacua est, sicut dicitur, Joan. xiv, 2: In domo Patris mei mansiones multae sunt. Illarum enim nulla vacua est, quin habeat Angelum in beatitudine sibi proportionatum.

Ad id quod dixerunt quidam, quod Angelus replet sicut anima corpus: dicendum, quod hoc dicere absurdum est et haereticum, sicut bene probat objectio.