PARMEN. 851

iure vocatis, nempe viduae uxori, Arturo et Aegisto Rossi, necnon aliae viduae Rosae Rossi, eiusque quinque filiis adhuc aetate minoribus.

Hi autem necessitate dividendi haereditarium axem pre- muntur, sed, ceu referunt, impediuntur ex hypotheca quae super fundo Capezzato imposita reperitur. Unde petunt in primis, ut hypotheca tolli queat: deinde vero ut admittatur oblatio 2500 libellarum quam ipsi proponunt, et sic solvan- tur ab omni ulteriori legati onere.

Ordinarius precum veritatem testatus est.

Disceptatio Synoptica

QUAE SUADENT GRATIAE CONCESSIONEM. Porro R . Ponti- ficem commutare posse ultimas fidelium voluntates ad cau- sas pias, in confesso est apud omnes. Quemadmodum enim Supremo Principi competit haec facultas quoad legata pro- fana, arg. I. legatum ff. De Adm. rerum ad civ. pert., I. verbis legis ff. de V. S.¿ I. legatum ff. de usufructu., ita etiam R. Pontifici quoad legata pia. Bona enim defuncto- rum, quae ad causam aliquam piam per ultimam volunta- tem relicta sunt, in patrimonium transeunt Ecclesiae, cuius supremus administrator est Summus Pontifex. « Dominium altum, ait De Lugo De iust. et iure disp. 24, num. 312, quod Princeps habet in bona subditorum, est ut ex iusta causa possit circa bona defunctorum id , quod ad rectam Ecclesiae gubernationem necessarium, vel utile iudicaverit.» Cui praeiverat D. Thomas in 2-2 q. 100 a. 1 - ibi - « Quamvis res Ecclesiae sint eius, (Pontificis) ut principalis » dispensatoris, non tamen sunt eius ut domini et posses- » soris. » Quae doctrina plano fluit alveo, tum ex Clem. Quia contingit 2 De Relig. Dom. tum ex Concil. Trid. sess. 22, cap. 6 et sess. 25, cap. 4 De ref.

Et quamvis ad commutanda legata pia gravior requira- tur causa quam in legatis profanis, tamen ad illa quoque commutanda quaelibet iusta et rationabilis causa sufficit, ut tenet Pirhing De test. p. 132, prout « nedum publicae