Albert the Great, Commentarii In Psalmos

Dicit ergo : Sic erexit de lacu miseriae, et de luto faecis, et ulterius " statuit supra petram, " Christum. I ad Corinth x, 4 : Petra autem erat Christus. Daniel. II, 34 : Lapis abscissus est de monte, sint manibus. " Pedes meos " interiores, adspectum scilicet et affectum, quamvis adspectum principalius. Et nota ordinem, Primo eduxit de lacu, de mundo scilicet., dando gratiam relinquendi ipsum. Secundo statuit in Christum pedem intellectus, dando gratiam contemplandi. Seneca : " Si vis vacare animo, aut pauper " sis necesse est, aut pauperi similis. " Christus petra et via. Joan. XIV,6 : Ego sum via. Ergo potrina via, non lutosa. sed munda. Sap. VII, 25 : Nihil inquinatum incurrit in illam. " Et direxit gressus meos, " postquam posuit me in via recta qua incederem. Ad Philip. iii, 13 : Nunc autem quae retro sunt obliviscens, ad ea vero, quae sunt priora extendens meipsum. De utroque, Proverb. iii, 6 :

In omnibus viis tuis cogito illum : Ecce pes supra petram. Et ipse diriget gressus tuos : Ecce aliud, Proverb. XVI, 9 : Domini est dirigere gressus ejus, scilicet hominis.

" Et immisit in os meum. " Hic secundum, in quo adjuvat ad praeparationem oris, et hoc in duobus. In instructione auditorum primo, secundo in Dei laude, ibi, " Carmen Deo nostro. "

Ait ergo : Sic confirmavit, et direxit quae pertinent ad bonam vitam, et post, " immisit in os meum, " apertum. Psal. lxxx, 11 : Dilata os tuum, et implebo illud. " Canticum, " scilicet Dei verbum. Jerem. i, 9 : Ecce dedi verba mea in ore tuo.Et " novum, " id est, praedicationem Novi Testamenti, non Veteris, optime. Non enim decuit nova docere, nisi per vitae innocentiam innovatos. Glossa : " Novus populus nova cantat. " Luc. v, 37 : Nemo mittit vinum novum in utres veteres. Vetus ergo canticum erat reddere oculum pro oculo, et animam pro anima . Matth. v, 38 et 39 : Audistis, quia dictum est: Oculum pro oculo, etc: sed novum canticum est : Ego autem dico vobis, si quis te percutit in una maxilla, praebe ei et alteram. Vetus canticum fuit de submersione aegyptiorum, et filiorum Israel liberatione . Sed novum canticum est de Christi nativitate, passione, et resurrectione. Sic quantum ad populum instruendum. Et etiam, " immisit, " quantum ad Deum laudandum, " carmen, " non theatrale, non meretricium, non placens daemonibus, sed " Deo, " non alieno, sed " nostro, " qui verus est et aeternaliter Deus. Psal. lxvi, 7 : Benedicat nos Deus, Deus noster, etc.

Nota ergo, quod cantare debemus carmen Deo placens, non mundo et meretricibus. Primo, quia sumus templum Dei:

injuria enim magna est si in templo Dei canitur, non de Deo. I ad Corinth III, 17 : Templum Dei sanctum est, quod estis vos. Et in Psal. xxviii, 9 : Et in templo ejus omnes dicent gloriam, non ignorantiam. Hieronymus in quadam Epistola : " Anima quae futura est tem" plum Dei, turpia non intelligat, cantici ca mundi ignoret. " Item, propter amarae vitae temperamentum : nullus enim status qui non sit amaritudinibus respersus. Isa. xxviii, 17 : In pace amaritudo mea amarissima, etc. Hymnorum ergo dulcedine elevatur. Bernardus : " Continentiae labor, et rigor disciplinae, " hymnorum dulcedine relevetur. " Psal. xci, 2 : Bonum est psallere nomini tuo, Altissime. Propter auscultantium beatorum consortium. Psal. lxvii, 26 : Praevenerunt principes, scilicet caelestes, conjuncti psallentibus. Cant. viii, 13 : Quae habitas in hortis,amici auscultant te: fac nos audire vocem tuam.

" Videbunt multi. " Hic secundum, in quo ostendit quid factum sit in auditoribus, quia conversi sunt: unde duo tanguntur. Primo, illorum conversio. Secundo, conversorum commendatio, ibi, " Beatus vir. "

In prima, primo tangit conversionis causam. Secundo, effectum duplicem, in quibus monstratur conversio, scilicet timorem in irascibili, et spem in concupiscibili, ibi, " Beatus vir cujus est nomen. "

Dicit enim: Sic praedicabo per Doctores, " et multi videbunt, " venisse Christum, de quibus Luc. x,23 : Beati oculi, qui vident quae vos videtis. Nec mirum si beati, quia multorum antiquorum Patrum vehemens desiderium in illis impletum est. Joan. IV, 38 : Alii laboraverunt, et vos in labores eorum introistis. Laboraverunt quidem exspectando, desi- derando, suspirando. Vel sic : " Videbunt multi, " miracula quae fient a Christo, " et timebunt. " Unde Luc. v, 26 : Et stupor apprehendit omnes,et magnificabant Deum. Et repleti sunt timore, dicentes : Quia vidimus mirabilia hodie. Vel sic : " Multi " sequentium, " videbunt " antecedentes Sanctos consideratione, et meditatione. Istae sunt duae turbae de quibus Matth. XXI, 9 : Turbae quae praecedebant, et quae sequebantur, clamabant, dicentes : Hosanna filio David. " Et timebunt, " vias peccatorum incedere, et facti Christiani, " sperabunt, " non in aliquo illorum se habituros remissionem peccatorum, " sed in Domino. " Marc. II, 7 : Quis potest dimittere peccata, nisi solus Deus ?

Hic nota, quod existente Dei cognitione in rationabili, creatur statim timor paenae in irascibili. Cognoscitur enim esse justus. Job, XXIII,15 : A facie ejus turbatus sum, et considerans eum, supple, justum, timore sollicitor. Habac. III, 2 : Audivi auditionem tuam, et timui. Job, xlii, 5 et 6: Nunc oculus meus videt te, idcirco me reprehendo, et ago paenitentiam in favilla et cinere. Item, causatur spes gloriae in concupiscibili, quia cognoscitur summe misericors Psal. IX, 11 : Sperent in te qui noverunt nomen tuum, quoniam, etc. Et alibi, Psal. cxiii, 9 : Domus Israel, videntis scilicet Dominum, speravit in Domino. Nec mirum, quia Eccli. ii, 23 : Secundum magnitudinem ipsius, sic et misericordia illius cum ipso est. Sed magnitudinis ejus non est finis . Ergo nec misericordiae.

" Beatus vir cujus est nomen Domini spes ejus. " Hic conversorum commendatio. Commendat autem eos a duobus. A conversione ad bonum incommutabile, et ab aversione a bono commutabili, ibi, " Et non respexit. "