Albert the Great, Commentarii In Psalmos

Dicit ergo : Sic illi, et etiam " ferant confestim confusionem suam, " tamquam grave pondus. Ezech. XVI, 58 : Scelus tuum, et ignorantiam tuam tu portasti. Et dicit, suam, quam ipsi meruerunt. Et dicit, confestim, ne crescente culpa periculosius graventur. In hoc bonum eorumpetitur. Eccle. viii, 11 : Quia non profertur cito contra malos sententia, absque timore ullo filii hominum perpetrant mala. II Machab. VI, 13 : Etenim peccatoribus multo tempore non sinere ex sententia agere, sed statim ultiones adhibere, magni beneficii est indicium. " Qui dicunt mihi " adulatorie : " Euge Euge. " " Euge " primo, quia bona dicunt esse in me. " Euge " secundo, quia bona illa esse a me asserunt. Augustinus, " Dicunt : Noli tibi facere " injuriam, tu te talem fecisti. " Sed audi Jeremiam, xii, 6 : Ne credas eis cum locuti fuerint tibi bona. Secundum Cassiodorum : " Eugehoc est irrisorium. Ait " enim : Euge, Verbum quidem praeco" niale est, sed cum recto animo non pro-" fertur, ad irrisionem trahitur inferen-" dam. " Psal. lxi, 5 : Ore suo benedicebant, et corde suo maledicebant.

" Exsultent et laetentur. " Hic tertium, in quo precatur bona bonis, et primo tangitur duplex praemium quod petit eis. Secundo, simplex meritum, propter quod vult illis illud exhiberi, ibi, " Qui diligunt. "

Primum duplex est. Exsultatio cordis, quod est praemium, et eruptio ipsius in laudem ejus oris, ibi, " Et dicant semper. "

Ait ergo : Ita illi mali confundantur, sed " exsultent " in bono futuro in caelo, " et laetentur, " in hoc praesenti mundo, secundum illud Psal. cxlix, 5 : Exsultabunt sancti in gloria, etc. Sed numquam in re terrena aliqua, sicut Job, XXXI, 23 : Si laetatus sum super multis divitiismeis. Sed " super te." Psal. XXXII,1 : Exsultate justi in Domino. Et hoc, " Omnes quaerentes te, " non tua, sicut illi quibus dictum est, Joan. VI, 26 : Quaeritis me, non quiq vidistis signa, sed quia manducastis de panibus meis. Seneca:" Mel muti scae sequuntur. Praedam sequetur turba " haec, non hominem. " Et sic laetantes corde, " dicant semper " ore : " Magnificetur Dominus " in membris suis, qui in se grandescere non potest. Sic intelligitur illud augmentum Daniel. II 35: Lapis factus est mons magnus. Et Esther XI, 10 : Fons parvus crevit in fluvium maximum. Secundum Cassiodorum : " Magnificetur Dominus ," id est, laude- 1.

tur, et hoc, " semper, " sive in proc speris, sive in adversis, sicut a bono " Job, I, 21 : Dominus dedit, Dominus " abstulit, sit nomen Domini benedi-

"ctum. " Et sic laudent non omnes, sed " qui diligunt salutare tuum, " id est, me, dicit Christus : Ego sum enim illud salutare, de quo Luc. II, 30: Viderunt oculi mei salutare tuum. Exsultent ergo et laudent, " qui diligunt, " quia scriptum est de charitate, I ad Corinth XIII, 6 : Charitas... non gaudet super iniquitate, congaudet autem veritati, quae Christus est.

Et nota in hoc versu quatuor actus bonae mentis. Primus est Deum diligere, secundum illud Deut. VI, 5, et Matth. XXII 37: Diliges Dominum Deum tuum. Secundus, dilectum quaerere : si enim non diligeret, non quaereret. Cantic. iii, 1 : Quaesivi quem diligit anima mea. Tertius, de quaesito gaudere, ibi. " Lae-teritur et exsultent. " Naturaliter enim quisque de bono suo gaudet. Thren. iii, 25: Bonus est Dominus sperantibus in eum, animae quaerenti illum. Quartus, gaudendo laudare, ibi, " Et dicant semper : Magnificetur Dominus. " Isa. xii, 6 : Exsulta, et lauda filia Sion.

" Ego autem mendicus sum. " Hic petit pro his, quae cupit sibi dari post finem : et hoc est ut ejus resurrectio acceleretur. Et primo ponitur persuasio. Secundo, oratio, ibi, " Deus meus,ne tardaveris. "

Et primo a sua humiliatione. Secundo, a patris bonitate, ibi, " Dominus sollicitus est. "

Primo, a bonitate quam exhibet in mente. Secundo, quam exhibet in opere, ibi, " Adjutor meus. "

Primum autem legitur dupliciter. Primo, de capite ipso secundum divisionem dictam sic : Ipsi dicunt de me irridendo, Euge euge. " Ego autem " dico, " Mendicus sum, " quia ab alio peto, et non habeo a meipso quaecumque habeo. Joan. VII, 16 : Doctrina mea non est mea. Et XVII, 7 : Omnia quae dedisti mihi, abs te sunt. " Et pauper, " quia mihi ipsi non sufficio secundum quod Joan. XIV, 10, habetur : Verba quae ego loquor vobis, a me ipso non loquor : Pater autem in me manens, ipse facit opera. Vel certe de mediocritate et paupertate corporali. " Ego autem mendicus sum, " quia in te necessaria mendicavi. Joan. IV, 7, dixit mulieri Samaritanae: Da mihi bibere : sed non sine necessitate, unde addit : " Et pauper. " II ad Corinth VIII, 9 : Propter vos egenus factus est, cum esset dives in omnibus.

a Et Dominus, " scilicet Pater, " sollicitus est mei. " Ecce exhibitio bonitatis in mente, et per se, et per Angelos curam mei gerens. Per se, Matth. XII, 17, et XVII, 5 : Hic est Filius meus dilectus, etc. Per Angelos, Matth. IV, 11: Angeli accesserunt, et ministrabant ei. Psal. xc, 11: Angelis suis Deus mandavit de te.

De membris etiam legitur sic : 0 tu Domine de te dicant, " Magnificetur Dominus: " de se autem haec, " Ego autem mendicus sum, et pauper, " in spiritualibus divitiis. Sunt autem spirituales divitiae intellectus. Isa. XXXIII, 6: Divitiae salutis, scientia et sapientia. Et affectus, de quibus Eccli. xliv, 6 : Homines divites in virtute. Primae, veritates: secundae, virtutes. " Mendicus " ergo sum carens veritatibus, "pauper " carens virtutibus, Psal. xi, 2: Defecit sanctus : quoniam diminutae sunt veritates a filiis hominum. Et quamvis ita nihil sim, " Dominus sollicitus est mei. " Augustinus : " Qui de te curam habuit antequam esti ses, quomodo non habebit cum hoc " es, quod voluit ut esses ? " Sap. VI, 8 : Pusillum et magnum ipse fecit, et aequaliter est illi cura de omnibus. Haec possunt dici a claustralibus, maxime paupertatem strictam professis. Debet in eis esse paupertas sine proprietate, mendicitas sine simulatione, securitas sine desperatione deDei misericordia. " Et Dominus sollicitus est mei. "

" Adjutor meus. " Hic persuadet a bonitate Patris exhibita in opere, et hoc primo adjuvando in bono. Secundo, protegendo a malo, ibi, " Et protector. "

Ait ergo : Sic sollicitus est Dominus, et convertit sermonem ad Patrem :" Adjutor meus, " ad bonum faciendum : " et protector meus, " liberando a malo, " lu es. " Exod, xv, 2 : Adjutor et protector factus est mihi in salutem . Psal. lxi, 9 : Deus adjutor noster in aeternum. Et alibi, Psal. lxiii, 3 : Protexisti me a conventu malignantium. Et o Deus meus, ex quo ita humiliatus, et tu ita bonus, " ne tar-''

daveris, " auxilium mihi dare. Prov. III, 28 : Ne dicas amico tuo : Vade, et revertere : cras dabo tibi ;cum statim possis dare. " Ne tardaveris " suscitare me, et festina. Hoc idem petit in fine Psalmi XXXVIII, 13 et seq.

Vel pro corpore: " Ne tardaveris " me in bono confirmare, cum suavitate quae erit in fine mundi in secundo adventu, in generali resurrectione : et non faciet, cito enim erit. II Pet. iii, 9 : Non tardat Dominus promissionem suam, sicut quidam existimant. Ad Hebr. x, 37 : Qui venturus est, veniet, et non tardabit. Isa. xxxv, 4 : Confortamini, et nolite timere, ecce Deus vester, etc. Apoc. xxii, 20 : Veni Domine Jesu, qui es benedictus per infinita saeculorum saecula. Amen.