MEMBRUM I.

An discretio personalis conveniat Angelo ?

Ad primum sic proceditur:

1. Richardus in libro de Trinitate dicit, quod persona distinguitur tribus modis, scilicet origine tantum, et proprietate tantum, et utroque modo, scilicet origine et proprietate. Origine tantum, sicut in Deo Pater et Filius et Spiritus sanctus: hae enim tres personae divinae relatione ori- ginis tantum differunt. Proprietate tantum, sicut in Angelis, in quibus unus non originatur ab alio: sed in hoc discernuntur, quod propria unius quae convertuntur cum ipso et singularitatem ejus demonstrant, non sunt propria alterius. Utroque modo, sicut in homine: homo enim et origine differt ab altero, et proprietate accidentium, quae enumerat Boetius, quod sunt patria, parentela, locus, et tempus, et hujusmodi, quorum collectio non potest esse in alio quam in uno, et ostendunt singularitatem ejus. Sed videtur, quod personae angelicae non differant proprietate tantum: quae enim proprietate differunt tantum, per accidens differunt: si ergo proprietate tantum distinguuntur personae in Angelis, non nisi accidentaliter differunt: quod falsum est, nihil enim ita differt substantialiter sicut persona a persona, praeterquam in divinis I est enim una persona una substantia quae est hoc aliquid, et alia persona est alia substantia quae

etiam est hoc aliquid: et sic videtur, quod angelicae personae non tantum proprietate distinguantur.

2. Adhuc, Rabbi Moyses in libro qui dicitur Dux neutrorum, dicit quod in separatis a materia non est numerus, nisi per causam et causatum tantum: sed Angeli separati sunt a materia: ergo si est in eis numerus, vel differentia numeri, hoc erit per causam et causatum: sed ratio causae et causati, ratio originis est: ergo videtur, quod angelicae personae distinguantur origine, et non proprietate tantum.

2. Adhuc, Boetius in libro de Duabus naturis in una persona Christi: " Persona est rationalis creaturae individua substantia: " sed individuum est, ut dicit Porphyrius, collectione accidentium, quae in alio non possunt inveniri: et haec sunt patria, parentela, locus, et hujusmodi, quorum nullum convenit angelicae naturae: ergo in angelica creatura non est individuum: ergo nec individua substantia: ergo nec per consequens persona.

4. Adhuc, Quidam, objiciunt, quod sicut Angelus distinctionem habet in intellectuali natura, ita habet anima rationalis. Unde anima rationalis est per se una, sicut unus Angelus per se unus est. Sed propter hoc, quod, anima est per se una in rationali natura, non potest dici persona. Ergo nec Angelus propter hoc debet dici persona.

5. Adhuc objiciunt, quod natura humana in Christo perfectioribus proprietatibus distinguitur, quam aliquis Angelus: non tamen est persona: ergo videtur, quod nec Angelus persona sit propter solam distinctionem proprietatum.

6. Si forte aliquis dicat, sicut quidam antiquorum dixerunt, quod personam esse in Angelis ostendit Grammaticorum, distinctio, ubi dicitur, quod prima persona est, quae loquitur de se: secunda, ad quam loquitur: tertia, de qua loquitur: sicut, Isaias, dicit, quod Seraphim stantia super solium, clamabant ad se invicem: Sanctus, Sanctus, Sanctus. Et, Daniel, x, 22, ubi dicitur, quod Gabriel alii Angelo dixit, ut instrueret Danielem: et similiter, Zachariae, i, 10. Hoc frivolum est: quia per prosopopeiam inducitur lignum ut loquens, et alterum ut cui loquitur, et tertium de quo loquitur, ut, Judicum, ix, 12 et 13, ubi dicitur, quod ierunt ligna ad vitem, et dixerunt ei: Veni, et impera nobis. Quae, scilicet vitis, respondit eis: Numquid possum deserere vinum meum, quod laetificat Deum et homines, et inter ligna caetera promoveri. Unde si grammaticalis distinctio sufficeret ad constitutionem personae, ligna essent personae, quod valde absurdum est. Videtur ergo, quod in Angelis aut non sit persona, aut non sit hoc modo.

7. Adhuc, Objiciunt quidam, quod Angelus non. est rationalis natura, sed intellectualis: et cum persona sit rationalis naturae individua substantia: ergo Angelus non erit persona.

In contrarium est, quod

1. Quilibet Angelus est per se una substantia sub hoc communi quod est natura rationalis, vel natura intellectualis: ergo secundum Boetium quilibet Angelus est persona.

2. Adhuc, Hoc nomen, persona, nomen civile est: et individui homines insigniti praelaturis, personae dicuntur, sicut praeses, tribunus, proconsul, et hujusmodi: sed tales praelaturae sunt in Angelis ad dignitatem pertinentes, quia unus purgat, et alius purgatur: et unus illuminat, et alter illuminatur: et unus perficit, et alter perficitur, ut dicit Dionysius in Caelesti hierarchia: igitur personans sunt in Angelis: sed personatus non committuntur nisi his qui secundum naturam personae sunt distinctae sub hoc communi quod est rationalis natura: ergo Angeli distinctae personae sunt: ergo personalis discretio convenit Angelis.

Solutio, Dicendum, quod personalis discretio convenit Angelis, ut probatum est: et haec discretio sola proprietate cognoscitur, ut dicit Richardus.

Ad primum ergo dicendum, quod Richardus bene dicit, quando dicit, quod tribus modis distinguuntur personae. In divinis enim non nisi relatione originis, ut in prima parte Summae theologiae probatum est: substantia enim una et eadem est in tribus personis. In humanis autem distinguuntur origine et proprietate: nec una substantia est eadem in pluribus personis, sed sunt substantiae individuae a se invicem, distinctae. In Angelis etiam aliud est discretionem substantiae faciens, et aliud est discretam substantiam ostendens. Sicut enim in materialibus individuatio naturae communis super hanc materiam determinatam et propriam, facit hoc aliquid, et hoc est individuum: ita in natura spirituali in qua differt quod est a quo est, natura communis quae significatur per quo est particulata super hoc quod est singulariter demonstratum, facit singularem existentiae modum, et facit hoc aliquid et spiritualis naturae individuum. Et sicut in corporalibus est collectio accidentium, quae indicat in hoc corporali individuo singularis et incommunicabilis existentiae modum: ita in hoc spirituali individuo quaedam collectio proprietatum est, sicut circumscriptio sive localitas definitiva, non corporalis, et sicut officium, et actus proprius, quae in eo indicant singularis existentiae modum et incommunicabilis. Et quando dicit Richardus, quod proprietate sola distinguuntur personae angelicae, tangit illud quod est ostendens distinctionem, et non faciens.

Ad aliud dicendum, quod dictum Rabbi Moysis intelligitur de his quae separata sunt a materia et materiali principio: et hoc non est in divinis, quae sunt in fine simplicitatis, et est in eis idem quod est et esse, In Angelis autem licet non sit materia corporalis, tamen est ibi diversum quod est et quo est,

et quod est in hoc materiale est, quod principium est individuationis naturae communis: et per hoc fit divisio substantiae per quam personae differunt secundum substantiam: quae differentia ostenditur collectione proprietatum incommunicabilium.

Ad aliud dicendum, quod Angelus unus, et individuum est, et rationalis naturae est, et ideo persona est. Et quod dicit Porphyrius de collectione accidentium, dicit de corporalibus quae individuantur per hanc materiam: et ideo spiritualibus individuis illa non conveniunt: et ideo illorum est collectio spiritualium proprietatum, quae incommunicabilis existentiae modum ostendunt in uno, et non in alio.

Ad aliud dicendum, quod vilis objectio est: non enim vere individuum est, quod unibile est alteri. Individuum enim est in se consistens unum ab omnibus aliis divisum. Et sic anima etiam separata non est individuum: quia adhuc unibilis est corpori.

Eodem modo dicendum est ad sequens: natura enim humana in Christo unita est divinae in una persona Filii: et ideo nec per se proprie una est, nec individua.

Ad aliud dicendum, quod nihil, valet dictum illud, sicut bene improbatum est: Angelus enim per se et propria persona est: est enim hypostasis individua, distincta a proprietate ad dignitatem pertinente: intellectualis enim natura semper digna est: et propter hoc hujus solius individuum est persona, et nullius alterius naturae individuum persona est, ut dicit Boetius.

Ad aliud dicendum, quod omnis rationalis natura est intellectualis, et e converso: rationale enim non constituitur nisi ex intellectu composito, sicut in praehabitis determinatum est.

Quae sunt in contrarium, procedunt.