PSALMUS I. Felicitas justorum, et impiorum miseria.
Dicit ergo: His malis caret,nec hoc tantum sed in lege Domini voluntas ejus.
Psalmus II. Christi imperium panis conatibus homines expugnabunt.
PSALMUS III. David fugiens Absalom a Deo salutem sperat.
PSALMUS IV. David hortatur ad pacem et omnia bona speranda.
PSALMUS V. Contra malignum, auxilium divinum implorat justus.
PSALMUS VI. Oratio poenitentis Dei misericordiam implorantis.
PSALMUS VIII. In operibus suis mirabilis Dominus.
PSALMUS IX. Celebratur potentia Dei qui impios disperdit et pauperes tuetur.
Dicit ergo : Sic adulabuntur impii
PSALMUS XI. Oratio pro imploranda Dei ope contra impios.
PSALMUS XII. Deprecatio animae fidelis in tribulatione.
Dicit ergo: Sic fecisti, sed tandem
Dicit ergo : Sic retribuet mihi et justitiam, et puritatem: et hoc justum,
PSALMUS XVIII. Deum praedicant creaturae et divina. Peccatorum condonatio postulatur.
PSALMUS XIX. Oratio pro principe ad bellum proficiscente.
PSALMUS XX. Christi post depictos inimicos gratiarum actio.
PSALMUS XXI. Christus moriturus obsecrat ut sibi adsit Deus, et eum laudat.
Dicit ergo : Sic rogo : nec mirum :
Dicit ergo : Sic mea dimitte delicta, nec hoc tantum peto, imo, respice ini - micos meos,
PSALMUS XXVI. David sitam profitetur fiduciam in Deo, et ejus implorat auxilium.
PSALMUS XXVIII. Vocantur filii Dei ad adorandum Dominum, cujus vox describitur.
PSALMUS XXIX. Gratiarum actio pro liberatione a morte et tribulatione.
PSALMUS XXX. Precatio Christi et fidelium se Deo in moerore commitentium.
PSALMUS XXXIII. Benedicit Dominum qui est justorum lumen et tutela, et impiorum aversor.
PSALMUS XXXIV. Inimicis excidium, sibi salutem precatur.
Dicit ergo : Confundantur, pro peccatis praeteritis : et revereantur,
PSALMUS XXXV. Impiorum malitia justitia Dei: iustorum gloria.
PSALMUS XXXVI. Bonorum et malorum dispares sunt spes et exitus.
Dicit ergo : 0 infirme, Noli aemulari, indignari scilicet, et offendi, in malignantibus,
PSALMUS XXXVIII. Agit de vanitate et brevitate vitae. Deum orat ut peccatum remittat, et sibi adsit.
PSALMUS XLI. Homo exsul et conturbatus anhelat ad meliorem vitam,
PSALMUS XLII. Spem in Domino reponit a quo judicari exoptat.
PSALMUS XLVI. Deus omnis terroe Dominus
PSALMUS XLVII. Magnus et laudabilis Dominus qui fundavit Sion.
PSALMUS XLVIII. Nihil prosunt opes contra infernum.
Dicit ergo : Audite haec, quae di- cturus sum, omnes gentes
PSALMUS L Poenitentis animae amara contritio.
PSALMUS LI. Frustra in divitiis sperant impii: salus est sperantibus in Domino.
Dicit ergo : Sic gaudebunt justi super afflictum iniquum, et dicent ridendo :
PSALMUS LII. Impiorum insipientia, numerus et paena.
Dicit ergo : Tales sunt mali, sed
Jacta super Dominum curam tuam.
Dicit ergo: Sic psallam, quia es Deus meus
Dicit ergo : Sic vana salus hominis, sed nos. faciemus vir Iidem,
PSALMUS LX. Exsul petit reditum, longam vitam, et ampliationem regni Christi.
Dicit ergo : Sic exclamari, et tu exaudisti me, et hoc in petra, Christo.
PSALMUS LXII. Exsul se in Dei laudibus consolatur : praedicit hostium ruinam.
PSALMUS LXIII. Implorat Dei opem contra inimicos : peribunt, et laetabitur justus.
Dicit ergo : Tanta mala patior, propter quod salvum fac : et etiam quia
Dicit ergo : Bene solvi quae non ra- pueram, quia o Deus Pater, tuscis,
Dicit ergo : Quae praemisi, sustinui ab omnibus simpliciter, et etiam extra-
Dicit ergo : Haec mala mihi intulerunt, ego vero e contrario, orationem meam, ad te,
Dicit ergo : Sic laudabo, et placebit talis laus Deo super vitulum novellum, .
PSALMUS LXIX. Oratio ad opem Dei petendam in magnis periculis.
PSALMUS LXX. Opem Dei implorat adversus persecutores : promittit se Deo gratias acturum.
Dicit ergo : Non est similis tibi : quia quantas ostendisti, etc.
PSALMUS LXXI. Christi regnum justum, pacificum et felix precatur.
Dicit ergo : Sic sit nomen ejus benedi- ctum, et dictum est, quia ante solem
PSALMUS LXXII. Impii felices in hac vita peribunt: Domino adhaerere bonum est.
Dicit ergo : Sic invidus, instabilis fui, terrena inordinate dilexi, et nescivi,
Dicit ergo : Sic rogo ut memor sis, quia ecce inimicus, Judaeorum scilicet populus, ((improperavit
Dicit ergo : Quoniam sic est ut praemisi, propter hoc vovete, et post votum, reddite Deo vestro.
PSALMUS LXXVII. Judaeos excitat memorando beneficia et flagella Dei.
Dicit ergo : Sic dedit volatilia ad capiendum apta : et post manducaverunt, et saturati sunt, nimis,
Dicit ergo : Sic eos in rebus suis affinxit, et post misit in eos iram,
Dicit ergo : Sic est destructa vinea Judaeae, sed, o Deus virtutum, quae
PSALMUS LXXXI. Domini deorum terrae judex judices improbos arguit.
PSALMUS LXXXII. Exponit hostium improperia, et illis exsilium imprecatur.
Dicit ergo : Sic rogo, ut placatus sis avertendo malum, et culpae et paenae :
Dicit ergo : Sic nullus similis, quia Deus est qui glorificatur in consilio, sanctorum suorum :
PSALMUS XCVII. Hortatio ad congratulandum Christo venturo.
Dicit ergo : Dixi, quod psallatis, et ecce modum addo quo psallere debetis.
Dicit ergo : Sic custodiebant testimo-
PSALMUS CII. Omnes creaturas invitat ad recolenda Dei beneficia.
Dicit ergo : Benedic, anima mea, Domino. Tob. xiii, 19 : Anima mea, benedic Dominum, quoniam,
PSALMUS CIV. Hortatur ad cultum Del, memorans ejus beneficia.
Dicit ergo : Sic fuit memor testamenti, promissionis scilicet, quod testamentum disposuit ad Abraham
Dicit ergo : Haec promissa fecit, et etiam dixit. Expone, ut prius.
PSALMUS CV. Deus ob suam bonitatem laudandus : Judaeorum ingratitudo.
Dicit ergo : Haec beneficia illis contulit, et in tantum aperta, quod ipsi crediderunt, verbis ejus.
Dicit ergo : Sic confitemini confessione peccati, et praecipue laudis,
PSALMUS CVII. Dicit cor suum ad Dei cultum paratum, et ideo victoriam sperat.
PSALMUS CVIII. Opem Dei implorat, et proditori dignas paenas praedicit.
PSALMUS CX. Laudat Deum ob beneficia, et incitat ad ejus timorem.
PSALMUS CXII. Laudandus Deus super omnia excelsus et exaltans humiles.
PSALMUS CXIV. Gratiarum actio pro liberatione a periculis.
PSALMUS CXVI. Ad laudandum Deum provocatio.
PSALMUS CXVIII. Multis modis ostendit beatam pilam in legis observatione esse positam.
PSALMUS CXIX. Vitae miserias luget, ab his liberari efflagitat.
PSALMUS CXX. Securus qui se Deo committit.
PSALMUS CXXII. Actus fiduciae in Deum tempore tribulationis.
PSALMUS CXXVI. Vani hominum labores quibus non opitulatur Dominus.
PSALMUS CXXVIII. Funestus impiorum exitus.
PSALMUS CXXIX. Oratio pro precando fiducialiter peccatorum petita.
PSALMUS CXXX. Humilitatis sincera professio.
PSALMUS CXXXIII. Hortatio ad benedicendum Domino.
Dicit ergo : Sic percussit magnos reges, et fortes, . Sehon scilicet, regem Amorrhaeorum,
PSALMUS CXXXVIII. Sciens Deum nihil latere, suam in eum fiduciam profitetur.
Dicit ergo : Sic omnia cognovisti, et prima: et hoc patet, supple, quia, tu, non alius, formasti me,
PSALMUS CXXXIX. Orat pro sua salute : hostibus imprecatur.
PSALMUS CXL. Petii regi a Domino tempore persecutionis.
Dicit ergo : Domine, clamavi, tam diu est, non modo clamo primo, ad te, Clamo, Ad te,
PSALMUS CXLI. Circumdatus a Saule orat pro sua salute.
PSALMUS CXLIII Gratias agit pro victoria: petit hostium exitium.
PSALMUS CXLV. Solus beatus qui soli Deo fidit.
Dicit ergo : Tanta est ejus potentia, talis veritas et justitia, et etiam o Sion,
PSALMUS CXLVI. Hortatio ad laudandum Deum ob ejus beneficia.
PSALMUS CXLVII. Ecclesiam invitat ad laudandum Deum qui eam bonis cumulavit.
PSALMUS CXLVIII. Invitat omnes creaturas ad laudandum Deum.
PSALMUS CXLIX. Gratiarum actio pro insigni victoria.
PSALMUS CL. In omnibus et ubique Deum celebrandum profitetur.
COMMENTARIUS. In finem, Psalmus David . " Judica me, Deus. ''" Hic est Psalmus
ctum tuum, et in tabernacula tua. 4. Et introibo ad altare Dei, ad Deum qui laetificat juventutem meam. Confitebor tibi in cithara, Deus, Deus meus. 5. Quare tristis es, anima mea ? et quare conturbas me ? Spera in Deo, quoniam adhuc confitebor illi, salutare vultus mei, et Deus meus.
quadragesimus secundus. Cum enim in praecedenti Psalmo inviiata est anima ad laetam charitatem, et expulsionem tristitiae, super quod est redarguta, sciens hanc tristitiae causam malorum cohabitationem, nec ad perfectam charitatem et ad spiritualem laetitiam se posse pervenire, quamdiu est in malerum consortio, petit in hoc Psalmo ipsorum segregationem : quod quia non fiet nisi in judicio generali, petit ex confidentia in Deum.
Praeponitur autem titulus iste : In finem, Psalmus David . Ethic appellatur David tota Ecclesia, quae gemendo quaerit venire ad finem suum, separatis zizaniis : undes ensus est: Hic " Psalmus " est " David, " id est, Ecclesiae ordinatae, " in finem, " quem appetit, et cui tandem conjungi petit.
Dividitur autem Psalmus in duas partes. In prima contra pressuras, quas sustinet, orat. In secunda, consolando se, prophetat de futuris bonis, ibi, " Et introibo ad altare Dei. "
In prima duo. Primo petit judicium. Secundo, judicis adventum praeponens quod magis desiderat in oratione, nec sequens ordinem qui erit in re, ibi, " Emitte lucem tuam. " lnprimaduo. Primo, orationem praemittit in ore suo, Secundo, persuasionem subjungit, ibi, " Quoniam tu es, Deus, fortitudo. "
In prima duo : volens enim separari a malis, orat primo ut separetur merito, secundo,ut loco : sciens, quod non posset obtinere secundum sine primo, ibi, " Ab homine iniquo. "
Primum autem dupliciter legitur, quia hoc quod habet, " judica, " potest ad futurum referri : et quod additur, " et discerne, " ad praesens : vel totum ad futurum. Videns enim Ecclesia totum permixtum, justos cum injustis, bonos cum malis, et cuncta eis evenire communia, mori, nasci, prospera, et adversa, salutem, pestem, bellum, pacem : recolens illud Eccle.IX, 2 : Universaaeque eveniunt, justo et impio, bono et malo, mundo et immundo, clamans dicit : 0 Deus, " judica me, " in futuro. Sed quod est quod dicit ad Hebr. x, 27 : Terribilis quaedam exspectatio judicii? Responsio est, quod est judicium districtae discussionis. Hoc non petit, sed magis dicit illud in alio Psal. cxlii, 2 : Non inires in judicium cum servo tuo, Domine. Et est judicium discretionis, et separationis. Illud petit. Quasi diceret : 0 Domine, a malis separa me in futuro, et interim in praesenti, " discerne causam meam, " scilicet merita mea, quae erunt vitae meae, vel mortis causa. " De gente non sancta, " hoc est, a meritis gentis non sanctae, quod bene facit Deus. Ezech.XXXIV. 17 : Ecce ego judico inter pecus et pecus, arietum et hircorum.
Vel sic totum in futurum referendo : 0 Deus, " judica me, " non in furore tuo peccata discutiendo, et merita : quia Job, xxv, 5 et 6 : Stellae non sunt mundae in conspectu ejus : quanto magis homo putredo, et filius hominis vermis ? sed merita aliam dando quam habeant mali. Vel merita mea, quibus differo a malis, " discerne. " Quasi diceret : Non ponderes illa nisi in relatione ad malos.
Et exponit se : " Et discerne causam meam, " merita quibus differo, " de gente non sancta, " me separantia, " ab homine iniquo " qui peccat in iis, quae sunt ad Deum, " et doloso, " contra proximum, " erue me, " separando loco etiam hic in praesenti, ne corrumpar ab eo. I ad Corinth xv, 33 : Corrumpunt bonos mores colloquia mala. Eccli.XIII,
1 : Qui tetigerit picem, inquinabitur ab ea " Eme me, " etiam in futuro ad dexlernam ponendo cum agnis. Matth. xxv, 31 et 32 : Congregabuntur ante eum omnes gentes, et separabit eos ab invicem, sicut pastor segregat oves ab haedis : et statuet agnos quidem a dextris, etc.
Nota quod iste videns sic frequenter perpetrari peccata, videtur appellare ad summum Pontificem Deum. Ad Hebr. IX, 11 : Christus assistens Pontifex futurorum bonorum, etc. Et assignat triplicem causam appellationis. Prima est falsitas testium, ibi, " De gente non sancta. " Dicitur autem " gens, " quia sonat multitudinem, quia unus non sufficeret. Deuter.XIX, 15 : Non stabit testis unus contra aliquem, et quando falsi sunt, " gens non sancta, " in Deum impii, contra quem peccant, secundum illud Exod. xx, 7 : Non assumes nomen Dei tui in vanum. Et in se flagitiosi, Sap. I,ll : Os quod mentitur, occidit animam. Et proximo injuriosi, Exod. xx, 16 : Non loqueris contra proximum tuum falsum testimonium. Proverb. xxv, 18 : Jaculum et gladius, et sagitta acuta, homo qui loquitur contra proximum suum falsum testimonium.
Secunda causa est perversitas judicis, ibi, " Ab homine iniquo. " Iniquus enim est, qui aequus non est. Judex iniquus, qui personas accipit, contra illud Deuter.I, 16 et 17 : Quod justum est judicate, sive civis sit ille, sive peregrinus. Nulla erit distantia personarum, ita parvum audietis ut magnum, scilicet aeque pauperem, sicut divitem iudicabitis, quia Dei judicium est.
Tertia causa est dolositas advocatorum. Dicuntur dolosi Advocati, quia dolo pleni : habent enim dolum in corde. Prov.xii, 20 : Dolus in corde cogitan-tium mala. Dolos in ore, quando leges falsus allegant, vel truncatas. Psal. xxxv, 4 : Verba oris ejus iniquitas et dolus. Dolos in opere, quando falsa sigilla ponunt, vel sine consensu judicis sigillant. Jerem.VI, 13 : A minore usque ad majorem... cuncti faciunt dolum.
" Quia tu es, Deus, fortitudo mea. " Hic subjungitur persuasio a duobus, a confidentia quam habet in Deum primo : secundo, a perpessione tristium.