Albert the Great, Summa Theologiae

1. Gregorius in homilia super illud Evangelii Matthaei, xvi, 1: Accesserunt ad Jesum Pharisaei, tractans illud verbum Ezechielis, xxviii, 12 et 13: Tu si-

gnaculum similitudinis, plenus sapientia, et perfectus decore : in deliciis paradisi Dei fuisti, dicit sic: " Notandum, quod Angelus non ad similitudinem Dei factus dicitur, sed ad signaculum similitudinis Dei: ut quo in eo subtilior est natura, eo in illo imago Dei similius insinuetur expressa Quo in loco mox subditur: Omnis lapis pretiosus operimentum tuum: sardius, topazius, et jaspis, chrysolithus, et onyx, et berillus, sapphirus, et carbunculus, et smaragdus. Ecce novem dixit nomina lapidum, quia profecto novem sunt ordines Angelorum: quibus nimirum ordinibus ille primus Angelus ideo ornatus et opertus exstitit, quia dum cunctis Angelorum agminibus praelatus est, ex eorum comparatione clarior fuit. "

2. Adhuc, Super illud Isaiae, xiv, 12: Quomodo cecidisti de caelo, Lucifer, qui mane oriebaris? Glossa dicit sic: " Diabolus in exordio mundi creatus, inter Angelos gloriosior fuit. "

3. Adhuc, Accipiantur verba Magistri in cap. illo. Praeterea sciri oportet, inducta, ubi sic dicit: " Sicut de majoribus et de minoribus quidam perstiterunt, ita de utroque gradu quidam corruerunt. Inter quos unus fuit omnibus aliis cadentibus excellentior, nec inter stantes aliquis fuit eo dignior. " Et inducit illud Job, xl, 14: Ipse est principium viarum Dei. Et illud quod ante dictum est de Ezechiele et Gregorio. Et subdit, quod per illam excellentiam vocatus est Lucifer, Inducit etiam illud quod dictum est de Isaia .

4. Adhuc, Isidorus, " Lucifer postquam creatus est, eminentiam naturae et profunditatem scientiae suae perpendens, in suum Creatorem superbivit, in tantum quod etiam Deo se aequare voluit, ut in Isaia dicitur: In caelum conscendam, super astra Dei exaltabosolium meum... Similis ero Altissimo . Similis quidem Deo esse voluit, non per imitationem, sed per aequalitatem potentiae. "

5. Adhuc, Idem videtur per rationem: Angelus enim cum intellectualis esset, deiformi intellectu altitudinem aequalitatis Dei non concupisceret, nisi omnibus excellentior esset, et ex hoc se dignum tanta altitudine reputaret: ergo videtur, quod Lucifer omnibus fuit excellentior.

Contra:

1. Damascenus in libro II de Fide orthodoxa : Ex angelicis virtutibus ille qui praeerat terrestri, ordini, et cui a Deo terrae custodia commissa erat, non natura mala facta sed bona existens, et a bono erat facta, et nequaquam in seipsa a conditore malitiae semitam haberis: non ferens illuminationem et honorem quem ipsi conditor largitus fuerat, liberi sui arbitrii electione demutata est ab eo statu qui secundum naturam, in eum qui contra naturam, hoc est, in malitiam . "

Adhuc, Idem penitus dicit Gregorius Nyssenus: " Si terrestri ordini nullus praeficitur superiorum secundum ordinem hierarchiae: ergo Lucifer qui terrestri ordini praeerat, de superioribus non erat, sed de intimis. "

2. Adhuc, Augustinus in libro XI super Genesim ad litteram, tangens hanc quaestionem, dicit disputando: " Nunc sufficiat ista complexio: aut ab initio creationis suae diabolum a beatitudine, quam si voluisset percepturus fuerat, impia superbia cecidisse: aut allos esse Angelos inferioris ministerii in hoc mundo, inter quos secundum eorum quamdam non praesciam beatitudinem vixerat, et a quorum societate cum subditis sibi Angelis suis tamquam Archangelus cecidit per superbam impie- tatem: sed hoc nullo modo asseri potest, illud mirum si potest . " Ex hoc accipitur, quod ad minus dubium est, utrum fuerit de superioribus, vel de inferibus, et quod neutrum asseri potest.

3. Adhuc, Sicut paulo ante dictum est, Magister dicit in praeinducto capitulo, quod de cadentibus sicut de persistentibus quidam fuerunt de superioribus, quidam de inferioribus. Et hoc etiam dicit communis sententia. Dicit enim, quod non unus ordo cecidit, sed de quolibet ordine tot, quot unum ordinem efficerent secundum numerum.

4. Adhuc, Beatus Gregorius dicit, quod homines assumuntur secundum ordines Angelorum: ita quod quidam ascendunt ad superiores, quidam ad medios, quidam ad inferiores. Et inducit illud Deuteronomii, xxxii, 8, secundum translationem Septuaginta: " Statuit terminos populorum juxta numerum Angelorum Dei. " Si ergo ex hominibus assumptis reparatur ruina Angelorum, oportuit quod de quolibet ordine quidam caderent.

Solutio. Dicendum, quod de quolibet gradu (sicut dicit Magister in Sententiis) quidam ceciderunt: sed Lucifer princeps cadentium, omnibus et stantibus et cadentibus ante casum excellentior fuit in omnibus quae attributa sunt naturae angelicae, ut expresse dicit Gregorius in auctoritatibus inductis.

Et per hoc patet solutio ad quinque prima: quia illa procedunt et concludunt.

Ad id quod contra objicitur de Damasceno et Gregorio Nysseno, dicendum quod Lucifer non dicitur terrestri ordini praefuisse, ut ordinatus in illo, ordi. ne cui terrae custodia commissa est: ille enim est infimus ordo, qui Angelorum vocatur, qui ministrant circa nos, et custodiunt homines: sed. dicitur ter-

restri ordini praefuisse, ut per quem illuminationes in terrestrem ordinem descenderent, per quas Angeli custodientes homines, melius ad voluntatem Dei custodirent. Et hoc est simile huic quod dicitur, Isa. vi, 6, secundum expositionem Dionysii in Caelesti hierarchia , ubi dicitur, quod Seraphim volavit ad Prophetam, et purgavit labia ejus calculo, quem forcipe de igne altaris tulerat: ubi dicit Dionysius, quod ille non fuit de ordine Seraphim, qui purgavit Prophetam, sed de ordine inferiori, in quem a Seraphim illuminatio ignita descendit, qua Prophetam purgaret. Et sunt haec ejus verba: " Summus autem sacerdos et post Deum dux, ipse praestantium essentiarum ornatus, a quo ego purgare deiformiter eruditus sum. Ipse igitur est per me te purgans, per quem providas et proprias actiones ex occulto in nos produxit. " Inferiores enim cum actiones et officia accipiunt superiorum, etiam nomina eorum sortiuntur: quia, ut dicunt Gregorius et Beda, ex officiis nomina sortiuntur.

Ad dictum Augustini dicendum, quod prima pars divisionis suae vera est, quod scilicet Lucifer ab initio, hoc est, statim post initium conditionis suae de caelo cecidit impia superbia, sicut expresse, Isa. xiv, 12: Corruisti de caelo in terram. Et, Luc. x, 13: Videbam Satanam sicut fulgur de caelo cadentem. Et, Ezechiel, xxviii, 17: In terram projeci te: ante faciem regum dedi te ut cernerent te.

Alia pars divisionis Augustini non asseritur ab Augustino: sed dicit eam aliorum errorem recitando, qui hoc quod dicunt, probare non possunt. Et licet Augustinus non asserat aliquid de Angelis, tamen Gregorius et alii sancti hoc expresse dicunt, quorum dicta aequalis auctoritatis sunt cura dictis Augustini.

Ad dictum Magistri patet solutio per dicta in principio hujus solutionis.

Per hoc etiam patet solutio ad dictum Gregorii sequens: quia hoc verum est. Unde Apostolus, ad Ephes, vi, 12, loquens de daemonibus cadentibus, nominat quosdam de media hierarchia, sic dicens: Non est nobis colluctatio adversus carnem et sanguinem, sed adversus principes et potestates, adversus mundi rectores tenebrarum harum. Potestates enim secundum ordinem beati Dionysii, de media hierarchia sunt, Principes de infirma.