596 NEAPOLITANA

Mathilde intellectus cognitionem, tamen ceteri hanc absque ulla haesitatione admittunt.

Relate vero ad testes qui huiusmodi cognitionem negare videntur, advertendum est, aliud esse, quod contrahens « ra- tionis usu ita polleat, ut matrimonii contrahendi vim et naturam intelligat », Benedictus XIV Const. Magnae no- bis 29 Iunii 1748, quod necessarium est et sufficit ad ma- trimonii validitatem, aliud vero quod tali consilio et pru- dentia polleat, ut matrimonium non solum valide contrahere possit, sed etiam cum spe felicis eventus ; atqui testes hoc alterum negare videntur, spectata characteris levitate, non vero primum.

Ceterum Mathildes, quando matrimonium contraxit, 12 aetatis annum iamdiu expleverat. Atqui in iure canonico statutum est, tit. IV Dec. tit. 11 de dispens. Impub., ma- trimonium completa utriusque partis pubertate, seu completo 14 aetatis anno in viro et 12 in femina, uti validum haben- dum esse, nisi malitia suppleverit aetatem, quod quidem in casu nostro haud verificari patet ex sententia Curiae Arch. Neapolitanae, in qua, ad definiendam matrimonii in- validitatem, nullimode appellatum est ad cognitionis defe- ctum et ad corporis inhabilitatem, quae duo malitiam im- portant. Quare inutile est magis insistere in probando quod non defuerit voluntarium ex parte cognitionis defectus.

Sed quid de voluntatis inclinatione ? Porro ex universo processu satis probatum esse videtur, puellam sub aliquo metus influxu consensum in matrimonium dedisse.

Cum vero non quilibet metus matrimonium dirimat, sed tantummodo metus gravis, iniuste incussus et ad extorquen- dum consensum directus, (communiter Iuristae et Moralis- tae) : investigandum nunc est an revera metus sub cuius in- fluxu Mathildes suum consensum dedit omnes has proprieta- tes habuerit.

Atqui mihi saltem videtur haud certo probari posse ex actis et probatis, metum fuisse gravem, iniustum et ad ex- torquendum matrimonium directum.