Albert the Great, Commentarii In Psalmos

Dicit ergo : Sic antiquis fecisti. " Manus tua gentes disperdidit, etc. " Haec quae immediate dixi, " inimicis nostris, " et est in proximo, facies. " Nunc autem, " in tempore medio inter illud praeteritum et hoc futurum, " repulisti nos, " dum differs promissa caelestia. Psal. lxxiii, 1 : Ut quid, Deus, repulisti in finem ? Supra, Psal. xlii, 2 : Quare me repulisti ? " Et confudisti nos, " non intus in conscientia, sed.exterius per praesentis miseriae abundantiam. I ad Cor. IV, 12 : Maledicimur, et benedicimus : persecutionem patimur, et obsecramus, etc. II ad Cor. I, 12 : Gloria nostra haec est, testimonium conscientiae nostrae. Cassiodorus : " IIIam dicit glo-." riosam confusionem quam Martyres succ beunt cum injuriis affliguntur, fustibus "verberantur, et velut criminibus obnoxii "morti non desinunt mancipari," de quo Eccli.IV, 25 : Est confusio adducens gloriam. Per hoc quod dicit, " Repulisti, " gemit pro dilatione caelestis patriae. Per hoc quod dicit, " Confudisti, " pro incolatu hujus miseriae.

" Et non egredieris: " Ecce secundum. Quasi diceret : hoc non tantum, imo, " et non egredieris, Deus, " sicut fecisti antiquitus, aperte et evidenter, " in virtutibus nostris, " id est, in pugnis, ita quod exterius non apparet egressus tuus ad auxilium, sed interius praebetur magnum. 1 ad Corinth I, 27 : Infirma mundi elegit Deus, ut confundat fortia. Imo virtus est in infirmitate, in eo qui non tantum infirmus est, sed quasi ipsa infirmitas. In parvis autem mulierculis perfi- citur, id est, perfecta ostenditur .

" Avertisti nos retrorsum. " Hic est tertium grave valde, scilicet augmentum fortitudinis adversariorum. Et dicuntur duo. Primo ostenditur fortitudinis excessus. Secundo, concomitans effectus, et est triplex. Quorumdam captio, ibi, " Ei qui oderunt nos. " Quorumdam occisio, ibi, " Dedisti nos tamquam oves. Aliorum per diversas gentes dispersio, ibi, " Et in gentibus. " Et legitur primum dupliciter, vel pro parte a fide discedentium, vel pro parte in illa perseverantium.

Primo modo sic : Vere confudisti nos, quia " avertisti nos retrorsum, " id est, a fide ad infidelitatem, de qua aversione, 11 Pet. II, 21 : Melius erat illis non cognoscere viam justitiae, quam post agnitionem, retrorsum converti ab eo. a Post inimicos nostros, " ut eos sequendo imitemur in errore. Deut. xxviii, 44 : Ipse erit in caput, et tu eris in caudam. Thren.I, 5 : Facti sunt hostes ejus in capite, et illi per consequens in cauda, qui aversi sunt a fide.

Vel sic : " Avertisti nos retrorsum post inimicos nostros, " ut tamquam victi fugiamus, sicut frequenter oportet fieri. Matth. x, 23 : Cum persequentur vos in civitate ista, fugite in aliam. " Et qui oderunt, " scilicet infideles et haeretici, secundum lecturam primam versus praecedentis, qui prius nos oderunt. Proverb. XXIX, 10 : Viri sanguinum oderunt simplicem, " Diripiebant sibi, " ad suum errorem distrahentes nos. Thren.II. 22 : Non fuit in diebus furoris Domini qui effugeret,et relinqueretur : quos educavi, et enutrivi, inimicus meus consumpsit eos.

Secundum aliam : " Qui oderunt nos, " persecutores scilicet, et tyranni, " diripiebant sibi. " Cassiodorus : " Hoc a solet fugatis emergere, ut in direptio-" nem praedamque cadant. " Tob. III, i : Traditi sumus in direptionem, et cap-tivitatem, et mortem, et fabulam. Isa. xlii, 22 : Ipse autem popilius direptus, et vastatus.

Mala ergo fuga maxime in majoribus est cavenda, maxime autem propter tria. Propter seipsum, quia sic amittitur et victoria et corona. Bernardus: "Vae tibi si " declinando pugnam, perdis et victoriam " et cbronam. " Jacob.I, 12 : Beatus qui suffert. Propter proximum : qui enim fugit,alii terrorem incutit. Deuter, xx, 8 : Quis est homo formidolosus, et corde pavido ? vadat, et revertatur in domum suam, ne pavere faciat corda fratrum suorum- II Machab.VI, 28 : Adolescentibus exemplum forte relinquam, siprompto animo, ac fortiter pro gravissimis ac sanctissimis legibus honesta morte perfungar. Item, propter Deum : quomodo enim tandem poteris effugere, quem modo fugis ? Bernardus : " An quia fugisti ex " acie, putas te evasisse ? Certe non. " II Machab.VI, 26 : Etsi in praesenti tempore suppliciis hominum eripiar, sed manum Omnipotentis nec vivus, nec defunctus effugiam. Job. xx, 24 : Fugiet arma ferrea, et incidet in arcum aeneum. Amos, II, 15 : Velox pedibus suis non salvabitur.

" Dedisti nos tamquam oves." Hic secundum, quorumdam occisio, et legitur dupliciter, sicut antecedens: vel de deserentibus fidem, vel de perseverantibus.

Primo modo sic : Non tantum direpti sumus ab haereticis, "sed dedisti nos," tu, non alius : unde ostendit quod adversitates et paenae sunt a Deo. Isa. xlii, 24 : Quis dedit in direptionem Jacob, et Israel vastantibus ? Nonne Dominus ipse est ? Amos, iii, 6 : Si erit malum in civitate quod Dominus non fecerit. " Tamquam oves escarum, " non facientes foetum, non sicut illae de quibus Cant.IV 2 : Omnes gemellis foetibus, et sterilis non est inter eas. Sed " escarum " lupis haereticis. Cassiodorus : " Esca luporum est ovium " mansueta simplicitas. " Sicut enim illud quod comeditur, in corpus comedentis trajicitur, sic haereticae congregationis ab haereticis seducti, Psal. XIII, 4: Qui devorant plebem meam sicut escam panis. Jerem. li, 34 : Comedit me, devoravit me Nabuchodonosor.

Vel " dedisti nos tamquam oves escarum, " persecutoribus et tyrannis, reddens quae promisisti. Matth. x, 16 : Ecce ego mitto vos sicut oves in medio luporum. Thren.II, 16 : Fremuerunt dentibus, et dixerunt : Devorabimus eum. Infra, v, 22 : aestimati sumus sicut oves occisionis, quemadmodum et magister earum. Isa. liii, 7 : Sicut ovis ad occisionem ducetur. II ad Cor. XI, 20 : Sustinetis si quis vos devorat, etc,

" Et in gentibus dispersisti nos. " Dispersisti quantum ad alios. Thren.IV, 1 : Dispersi sunt lapides sanctuariiin capite omnium platearum. Et hoc fecisti ad utilitatem multorum, quod intelligens Tob.XIII, 3 et4: In conspectu gentium laudate eum. Quoniam ideo dispersit vos inter gentes, quae ignorant eum, ut vos enarretis mirabilia ejus, et faciatis scire eos, quia non est alius Deus omnipotens praeter eum. Ad Hebr.XI, 37 : Circuierunt in melotis, in pellibus caprinis. Et post, v 38 : In solitudinibus errantes, in montibus, et speluncis, et in cavernis terrae.

" Vendidisti populum tuum. " Hic ostendit, quoniam sustinuerunt, vel sustinent vilia. Vilitas autem comprehenditur in duobus. In venditione infructuosa. Secundo, in venditorum irrisione, ibi, " Posuisti nos. "

Primo ergo venditos sine fructu ostendit. Secundo, quasi exponit quod dixerat, ibi, " Et non sunt. "