QUAESTIO XXIX.

Utrum daemones Intrent in corpora hominum, et obsideant eos in

corpore et anima ?

Juxta hoc quaeritur, Utrum daemones intrent in corpora hominum, et obsideant eos in corpore et in anima?

Haec enim est quaestio Augustini.

1. Quod enim daemones intrent in corpora hominum, probatur sic in Evangelio Lucae iv, 35, et Matth. viii, 28 et seq., ubi praecepit Dominus ut exirent a corporibus hominum obsessis. Ergo in corporibus hominum fuerunt: quia nihil expellitur ab homine, nisi prius fuerit in eo,

2. Adhuc, Ibi de necessitate est virtus operans, ubi operatio: et ubi est virtus, ibi. est substantia quae est subjectum virtutis: ergo a primo ad ultimum, ubi est operatio, ibi est substantia diaboli: sed operatio interius sentitur in corpore: ergo et substantia daemonis est interius in corpore.

3. Adhuc, Joan. xiii, 27: Post buccellam, introivit in eum Satanas. Ergo Satanas fuit in corpore Judae: et eadem ratione in corporibus aliorum hominum.

4. Adhuc, Act. v, 3, dixit Petrus Ananiae: Cur tentavit Satanas cor tuum ? Ergo Satanas cor Ananiae movit ad tentationem: sed probat Aristoteles in VII Physicorum, quod inter movens et motum non est medium: ergo Satanas immediate fuit in corde Ananiae.

3. Adhuc, Philosophus in libro XVI de Animalibus: " Si non tangit, non agit: et si non agit, non sequitur alteratio: " sed in obsessis corporibus sentitur alteratio, et in sanguine, et in sensu, et in phantasia, et humoribus: ergo daemon interius agit ad alterationem illam: ergo interius tangit: sed non tangunt se, nisi quae per substantiam sunt simul: ergo daemon per substantiam est in obsessis corporibus.

Contra:

1. Augustinus in libro de Ecclesiasticis dogmatibus : " Daemones per energicam operationem non credimus substantialiter illabi cordi, sed applicatione, et oppressione uniri . " Sed quod applicatur alicui, non est intra ipsum: et quod opprimit aliquid, supra ipsum est, non intra ipsum. Ergo daemones cum applicantur et opprimunt corpora, non sunt intra, sed extra per substantiam.

2. Adhuc, Beda, " Satanas cor Ananiae implevit, non intrando per substantiam, sed malitiae suae vires inferendo. " Ergo videtur, quod daemones per substantiam non intrent in corpora hominum, sed per effectum malitiae.

3, Adhuc, Hoc videtur concordare sacramentis Ecclesiae, quae exorcistas ordinat inter minores ordines, qui potestatem habeant imponendi manus super energumenos, sive baptizatos, sive catechumenos. Energumeni autem dicun-

tur ab en quod est in, et ergon labor, quasi interius laborantes malitia daemonis: non ergo per substantiam dicuntur esse interius, sed per effectum malitiae.

4. Adhuc, Episcopus cum ordinat exorcistas, sic dicit: " Domine sancte, pater omnipotens, aeterne Deus, benedicere dignare hos famulos tuos in officium Exorcistarum: ut per impositionem manuum et oris officium, potestatem et imperium habeant spiritus immundos coercendi. " Et non dicit, Spiritus immundos per substantiam ejiciendi. Videtur ergo, quod per effectum malitiae sint intus, et non per substantiam.

5. Adhuc, Si philosophis de ista materia credendum est, Avicenna in canone 2, ubi loquitur de medicina furiosorum, ubique malitiam melancholiae vocat daemonem: quod non potest esse rationabiliter, nisi quia daemon per substantiam non est intus, sed per turbationem melancholiae et malitiam.

Solutio. Cum Evangelio et Augustino dicimus, quod daemones per substantiam sunt in corporibus obsessis. Dicit enim Augustinus, quod immiscent se sanguini ad movendum ad concupiscentiam. Matthaei autem viii, 28 et seq., Marci, v, 9, et Luc. viii, 30, dicitur expresse, cum Dominus quaereret: Quod tibi nomen est ? Respondit daemon: Legio mihi nomen est. Et subjungit Evangelium causam dicens: Quia intraverant multa daemonia in eum. Nec dicerentur intrasse in eum, nisi per substantiam fuissent in ipso. Similiter, Matth. xii, 43, et Luc. xi, 24, expresse dicit Dominus: Cum immundus spiritus exierit ab homine. Et non dicit, Cum malitia immundi spiritus exierit ab homine. Et ibidem infra, v. 44, ipse immundus spiritus dicit: Revertar in domum meam, unde exivi. Et non dicit, Malitiam meam inferam illi, cui eam subtraxi.

Et ideo prima pars rationum istius quaestionis videtur mihi esse concedenda. Rationes enim illae omnes concludunt, quod daemones per substantiam sunt in corporibus obsessorum. Ad dictum Augustini quod adducitur in contrarium, dicendum, quod Augustinus vocat cor, animam sive spiritum hominis: in illum enim nihil substantialiter illabitur, nisi Deus, ut dicit Beda: sicut etiam cor dicitur in Psalmo xxxii, 15: Qui finxit sigillatim corda eorum. Sigillatim enim Deus creat animas, sed non cor, quod est particula corporis, in qua secundum Philosophum sedes animae est. Vocat autem energicam operationem, interiorem laborem sensuum vel humorum et virtutum animalium et sensibilium, sicut imaginationis, et phantasiae: quas turbat daemon ad subversionem regiminis rationis, et ad inordinatos clamores et agitationes corporum obsessorum. Et vocat applicationem, similitudinem operationis daemonis cum operationibus naturae: quia sicut natura per sensibilia movet phantasiam, ita daemon per eadem sensibilia turbata movet eam ad malitiam per aestimationem mali, quod putat cum sensibilibus esse acceptum: aestimatio enim est de his quae cum sensu accipiuntur. Et sicut natura per spiritus ab humoribus resolutos, formas imaginabiles et rationales et intellectuales mittit ad virtutes animales sive sensibilis animae, sive rationalis, quae in anteriori cella capitis vel media vel extrema operantur: ita daemon turbando eosdem humores, et per consequens turbando spiritus qui sunt, ut dicit Avicenna, vehicula formarum animalium, mittit formas turbatas ad easdem cellulas, ex quibus aestimationes inordinatae et conceptiones et memoriae oriuntur, per quas ulterius causantur et inordinati motus daemoniacorum: ita ut aliquando daemon videatur discerpere

eos, sicut dicitur, Marc, i, 26: Et discerpens eum spiritus immundus, et exclamans voce magna, exivit ab eo. Oppressio vero vocatur potentia daemonis super vires naturales. Et quod ita sit, per Glossam probatur super I Petr, v, 8, super illud: Circuit, quaerens quem devoret: quae sic dicit: " Tamquam hostis obsidens muros clausos, explorat an sit aliqua pars murorum minus stabilis, cujus aditu ad interiora penetret: offert oculis formas illicitas et faciles voluptates, ut visu destruat castitatem: aures per canora, ut emolliat Christianum vigorem: linguam convicio provocat, manum injuriis lacessentibus ad caedem instigat: honores terrenos promittit, ut caelestes adimat: et cum latenter non potest fallere, apertos addit terrores: in pace subdolus, in persecutione violentus. "

Eodem modo respondendum est ad id quod objicitur de Beda: quia etiam cor vocat animam, et non partem corporis, quae sedes est animae: animam enim non intra, sed effectu malitiae vexat, applicando se sibi, et opprimendo eam, ut dictum est.

Ad aliud dicendum., quod Ecclesia hoc intendit, ut scilicet per substantiam ejiciantur de corporibus exorcismis Ecclesiae, et effectus malitiae removeatur de animabus, quo interius faciunt laborare animas secundum virtutes animales.

Ad aliud dicendum, quod unum dicitur in verbis Episcopi, et alterum intelligitur quasi praesuppositum.: coerceri enim non possunt nisi ejiciantur.

Ad ultimum dicendum., quod in veritate Avicenna, eo quod Sarraceni recipiunt legem Moysi, et credunt esse daemones, malitiam melancholiae vocat daemones: eo quod daemon per malitiam melancholiae maxime turbat regimen rationis, eo modo quo dictum est.