ARTICULUS I.

Quid sint seminales rationes sive causales ?

Ad primum sic proceditur:

1. Dicit Glossa super Genesim, i, 1: In principio creavit Deus. " Quatuor modis operatur Deus. Primo in verbo. Secundo in materia et forma. Unde. Eccli, xviii, 1: Qui vivit in aeternum, creavit omnia simul. Tertio, per opera sex dierum novas distinxit creaturas. Quarto, ex primordialibus seminibus, non incognitae oriuntur naturae, sed natae saepius ne pereant reformantur. " Ex hoc sic arguitur: Ex nullo operatur Deus, nisi in quo est ratio operis sui aliquo modo: si ergo ex quatuor istis operatur, videtur quod quatuor modis sint rationes seminales seu causales, et sub istis quatuor differentiis.

2. Adhuc, Augustinus in libro VI super Genesim ad litteram dicit sic: " Aliter haec in Verbo Dei ubi ista non facta, sed aeterna sunt. Aliter in elementis mundi, ubi omnia simul facta sunt. Aliter in rebus, quae secundum causas simul creatas, non jam simul, sed suo tempore quaeque oriuntur vel creantur . " Ex hoc accipitur idem quod prius. Si enim considerantur in Verbo: tunc istae rationes sive causae aeternae sunt, et incommutabiles rationes dicuntur. Aliter sunt in elementis mundi, ubi omnia simul facta sunt: et secundum hoc videtur, quod dicantur primordiales causae primitus mundo inditae. Secundum autem quod non simul sunt, sed suis temporibus oriuntur, videtur quod seminales causae proprie dicantur sive rationes.

Quaeritur ergo, Utrum idem sit naturalis causa, et ratio seminalis ?

Et videtur, quod sic:

1. Dicit enim Augustinus in libro IX super Genesim ad litteram, quod " omnis iste usitatissimus naturae cursus habet quasdam naturales leges quibus progreditur . " Et ita videtur, cum naturalis lex sit in seminibus, quod seminale et naturale sint idem.

2. Adhuc, II Sententiarum, distinct. VII, cap. Sicut ergo mentem, ex verbis Augustini dicit sic: " Ista quippe originaliter ac primordialiter in quadam textura elementorum cuncta jam creata sunt: sed acceptis opportunitatibus postea prodeunt. " Textura autem illa non videtur esse, nisi secundum leges naturales ex seminibus producere species: videtur ergo, quod idem sit seminale et naturale.

Contra:

1. Augustinus in libro III de Trinitate : " Hoc quod nunc temporalibus intervallis moveri videmus ad peragenda ea quae suo generi competunt, ex illis insitis rationibus venit quas tamquam semina sparsit Deus, cum mundum conderet: cum ipse dixit, et facta sunt . " Ergo videtur, quod seminale fuit ante naturale, et quod naturale deducitur ex seminali.

2. Adhuc, Genes, ii, 4 et 5, sic dicitur: Istae sunt generationes caeli et terrae, quando creata sunt, in die quo fecit Deus caelum et terram fel omne virgultum agri antequam oriretur in terra, omnemque herbam regionis priusquam germinaret: sed constat, quod non germinat nisi ex causa seminali: ergo ante oriebatur de terra: et non poterat oriri nisi per causam naturalem: causa ergo naturalis fuit ante seminalem: et sic patet, quod non poterant esse idem.

Adhuc ulterius quaeritur, Utrum seminalis ratio et causalis sint idem ?

Et videtur, quod sic:

1. Augustinus dicit quod omnia ex illis insitis rationibus quas tamquam semina Deus in mundo sparsit, prodeunt. Ergo videtur, quod causalis ratio et seminalis sint idem.

2, Hoc idem videtur per auctoritatem primitus introductam ex libro II Sententiarum, distinct. VII, cap. Nec sane. Si enim omnia ex seminalibus primordialiter mundo insitis prodeunt, et incrementa et distinctiones accipiunt formarum: cum constet fieri ex naturalibus causis et rationibus, videtur quod idem sit ratio seminalis, et ratio causalis.

Contra:

1. Ex ratione causali bene fit miraculum, et ex ratione seminali numquam fit: ergo non est idem ratio seminalis, et ratio causalis,

2. Adhuc, Augustinus in libro IX super Genesim ad litteram , dicit, quod " non erat in costa, quod ex ea fieret Heva per rationem seminalem: sed erat in ea. quod Deus ex costa posset Hevam facere: " quod fieri non potuit nisi per rationem causalem: ratio ergo seminalis et ratio causalis non sunt idem.

3, Adhuc, Anselmus, in Monologio: " Non est in trunco per rationem seminalem, ut ex eo possit fieri vitulus: sed est in trunco, quod Deus ex eo posset facere vitulum: " hoc autem in trunco esse non posset, nisi per aliquam rationem causalem: rationes ergo seminales et causales non sunt idem.

Solutio. Dicendum, quod sicut dicit Glossa, quod quatuor modis operatur Deus: ita quatuor sunt rationes causales, et sub eisdem differentiis. Sed rationes quae sunt in Verbo, in quibus omnia praedixerunt quae ad esse deducta sunt, et in quibus praedefinitum est, quid, quando, et qualiter ad esse deducatur, simpliciter (ut eadem dicit Glossa) primordiales vocantur. Illae enim ab aeterno sunt: et in illis primo orsus est Deus quidquid in operibus naturae et in operibus gratiae et gloriae, sive consueto cursu, naturae, sive ordine gratiae, sive per miraculum facturus erat Deus: nec aliter umquam evenit vel eveniet quam ibi orsus est vel disposuit.

De secundo modo dicit Augustinus in Glossa super illud Genesis, ii, 5: Et omne virgultum agri, " Causaliter ergo tunc dictum est produxisse terram herbam et lignum, id est, producendi accepisse virtutem. In ea quippe jam tamquam in radicibus, ut ita dixerim, temporum facta erant, quae per tempora futura erant. Fecit ergo Antequam essent super terram secundum formabilitatem materiae, quae consequenter formanda erant per verbum ejus praecedens omnem formatio- nem non tempore, quia verbum temporale non est, sed origine naturae. " Et istae rationes quas sic indidit materiae quatuor elementorum, secundum Augustinum dicuntur radicales : eo quod aliae quae seminales dicuntur, radicantur in eis: et non dicuntur primordiales simpliciter, sed ad quasdam consequentes quae seminales dicuntur.

Tertius modus est distinctionis et ornatus, per quem unumquodque distinctionem accepit ad proprium locum, et locus ornatum per proprias formas specierum: quia etiam secundum naturam, ut probatur in VIII Physicorum, motus ad locum sequitur motum ad formam: quia quantum generaris generato dat de forma, tantum dat ei de loco. Et rationes secundum quas est hujusmodi opus, dicuntur rationes distinctionis et ornatus, quibus omni tempore disponente Deo unumquodque movetur ad formam et ad locum proprio numero, pondere, et mensura, ut dicitur, Sapient, xi, 21: vel proprio modo, specie, et ordine, ut dicit Augustinus in libro de Natura boni. Et istae rationes sunt quidem in materia sicut susceptae: originaliter autem sunt in primordialibus rationibus quae sunt in verbo.

Quarto modo dicuntur rationes seminales, quas Deus indidit naturae, ut ex similibus similia posset creare, quando dixit, Genes, i, 11: Germinet terra herbam virentem et facientem semen, et lignum pomiferum faciens fructum juxta genus suum,. Et quando dixit hominibus et animalibus: Crescite et multiplicamini, et replete aquas maris, avesque multiplicentur super terram . Et istae rationes non sunt materiales tantum, sed etiam aliquid habent causae efficientis, per virtutem quam indidit eis Deus producendi simile: et dicuntur ab Augustino naturales sive seminales, per intentionem naturae, secundum quam Aristoteles in

V primae philosophiae definit naturam dicens: " Natura est qua pullulat pullulans. " Nec dicuntur primordiales, nisi ad ea quae pullulant seminaliter et naturaliter ex ipsis.

Unde concedendum est, quod sub istis quatuor modis et sub istis differentiis sunt rationes operum divinorum: sed primae non sunt in materia, sed in Deo et primordiales simpliciter: secundae autem et tertiae et quartae in materia sunt, non originaliter, sed susceptive.

Ad id quod consequenter objicitur de verbo Augustini, simpliciter concedendum est, praeter hoc solum, quod secundae non dicantur primordiales simpliciter, sed ad quaedam, ut dictum est ante. Tres tamen post primas insunt omni naturae rationes obedientiales, secundum quas, ut dicit Augustinus, nihil justius est et nihil rationabilius est, quam ut omnis creatura obediat Creatori in omne quod voluerit, et quod in omni et ex omni creatura fiat quidquid Creator voluerit. Et istae rationes licet obedientialiter sint in creatura, causaliter tamen sunt in Creatore, eo quod solo Creatore causante deducuntur ad actum.

Ad id quod ulterius quaeritur, Utrum seminale et naturale sint idem ?

Dicendum, quod per supposita possunt esse idem, sed ratione differunt: quia naturale non dicit nisi principium effectivum, quia sicut dicit Aristoteles in II Physicorum, natura est principium motus et quietis, in quo est per se et non secundum accidens. Seminale autem dicit et principium materiale et effectivum et formativum.

Per omnem eumdem modum respondendum est ad sequentia argumenta: quia ista duo in eadem medii ratione fundantur.

Ad id quod contra objicitur, dicendum quod seminale dicitur dupliciter. Dicitur enim per comparationem ad simile in specie quod producitur ex ipso: et hoc modo dictum seminale seminatum est, ei est ex naturali, et non e converso. Alio modo dicitur seminale originale, quod semen est sequentium: et sic primae rationes et virtutes sparsae in tota natura a Deo, dicuntur quandoque seminales: quae tamen proprie dicerentur originales: et sic naturale est ex seminali: et sic dicit Augustinus super Genesim ad litteram. Ad aliud eodem modo dicendum est, quod naturale uno modo praecedit seminale, et alio modo non: et naturale uno modo est in seminali sicut in origine, et alio modo seminale est in naturali sicut in origine, sicut patet per ea quae dicta sunt.

Ad id quod ulterius quaeritur, dicendum quod causale communius est quam seminale: omne enim semen causa est, sed non e converso: unde causalis ratio in Deo est potissime, qui per dispositionem sapientiae ratio omnium fiendorum est, quocumque modo fiant, et per potentiam efficiendi causa: et sic rationes causales sunt in ipso omnium rerum: seminales autem non sunt in ipso, sed in rebus, ut patet per praedicta.

Ad aliud dicendum eodem modo, scilicet quod rationalis et seminalis possunt esse idem per suppositum, quamvis differant secundum rationes nominum: sed ratio causalis communior est, ut dictum est.

Ad id quod objicitur in contrarium, dicendum quod hoc conceditur: miraculum enim fit a Deo et a Sanctis per invocationem Dei: et mirabile etiam a magis vel daemonibus, quorum nihil fit sine ratione causali: fiunt tamen sine ratione seminali quae sit in ipsis ex quibus fiunt: quia, sicut dicit Augustinus, non erat in virgis seminaliter, ut ex ipsis fierent dracones, sed ut ex ipsis forinsecus motibus et operationibus daemonum adhibitis fieri possent.

Per idem patet solutio ad sequens: quia seminale et causale differunt per intentienem superioris et inferioris: ratio enim, causalis dicitur per intentionem

causae simpliciter et indispositae. Ratio autem seminalis dicitur per rationem causae determinatae ad quaedam et dispositae.

Ad ultimum omnino eodem modo dicendum est: quia ex eodem procedit medio.