648 EPISTOLA ENCYCLICA

Sane in operibus Dei externis illud eximie praestat Incarnati Verbi mysterium, in quo divinarum perfectionum sic enitet lux ut quidquam supra ne cogitari quidem possit, et quo aliud nullum humanae naturae esse poterat salutarius. Hoc igitur tantum opus, etsi totius Trinitatis fuit attamen Spiritui Sancto tamquam proprium adscribitur : ita ut de Virgine sic Evangelia commémorent : Inventa est in utero habens de Spiritu Saneto, et : Quod in ea natum est, de Spiritu Saneto est (1). Idque me- rito adscribitur ei qui Patris et Filii est caritas ; quum hoc ma- gnum pietatis Sacramentum (2) sit a summa Dei erga homines caritate profectum, prout Ioannes commonet : Sie Deus dilexit mundum ut Filium suum unigenitum daret (3). Accedit quod natura humana evecta inde sit ad coniunctionem personalem cum Verbo : quae dignitas non ullis quidem data est eius pro- meritis, sed ex integra plane gratia, proptereaque ex munere veluti proprio Spiritus Sancti. Ad rem apposite Augustinus : Iste modus, inquit, quo est natus Christus de Spiritu Sancto, insinuât nobis gratiam Dei, qua homo nullis praecedentibus meritis, in ipso primo exordio naturae suae quo esse coepit, Verbo Dei copularetur in tantam personae unitatem, ut idem

¿p«g esset Filius Dei qui Filius hominis, et Filius hominis qui Filius Dei (4). Divini autem Spiritus opera non solum conceptio Christi effecta est, sed eius quoque sanctificatio animae, quae unctio in sacris libris nominatur (5): atque adeo omnis eius actio praesente spiritu peragebatur (6), praecipueque sacrifi- cium sui : Per Spiritum Sanctum semetipsum obtulit immacu- latum Deo (7). - Ista qui perpenderit, nihil erit ei mirum quod charismata omnia almi Spiritus in animam Christi affiuxerint. Namque in ipso copia insedit gratiae singulariter plena, quanto maximo videlicet modo atque efficacitate haberi possit ; in ipso omnes sapientiae scientiaeque thesauri, gratiae gratis datae, vir- tutes, donaque omnino omnia quae tum Isaiae oraculis nun- ciata (8), tum significata sunt admirabili ea columba ad lorda-

ci) Matth, i, 18,20.

(2) I Tim. m, 16.

(3) m, 16.

(4) Enchir. c. x x x x - S. Th. 3 a , q. x x x n , a. 1.

(5) Actor, x, 38.

(6) S. Basil, de Sp. S., c. xvi .

(7) Hebr. ix, 14.

(8) IV, i ; XI, 2, 3..