favorem dederint, seu cogentibus in vetitis actionibus cooperantes.

3. Qui coactionem cognoscentes, ingressui, habitus susceptione aut professioni praesentiam, consensum, auctoritatem interponunt.

At coactio non intelligitur nisi intercedat aut vis, aut metus gra- vis, qui cadat in virum constantem; cogere enim est per vim aut me- tum gravem quemquam ad aliquid faciendum vel omittendum induce- re. De cetero Tridentini Patres non unam violentiam innuunt, sed et- iam timorem, cum dicant: quomo- documque coegerint: quodlibet ergo medium expresserunt, quo coactio inducitur perficiturque ; non igitur solam violentiam physicam, sed et moralem, cum talis est quae vio- lentiae aequiparari possit ; quae ae- quiparatio optime in gravi timore reponitur: item sive coactio illa directe sive indirecte inferatur.

Ex quibus deducimus, metus le- vis incussione excommunicationem, non contrahi, cum de eo ratio in lege non habeatur, et sperni possit; sed neque si adhibeantur preces importunae gravi timore vel minis seiunctae; neque si minis, si iniu- stae non sint; ex .gr . si foeminam quis comminetur privare bonis, ad quae ius non habet; atque idipsum dicito de timore gravi, qui ut ex- communicationem inducat debet esse iniustus.

Pariter quoniam in lege qualis- cumque proprie dicta coactio ex- communicatione feritur, omnis alia

267

actio quae adhibeatur ad inducen- dam mulierem ut ingrediatur mo- nasterium etc. quae coactionis na- turam non induat, excommunica- tione plecti nequit: hinc qui per- suasionibus, promissionibus mune- rum, haereditatis ad quam ius non habeat, mulierem induceret ad in- grediendum monasterium excom- municationem non contraheret, quia eiusmodi coactionis naturam non in- duunt.

Atque idipsum de dolo dicendum est : dolus enim, seu deceptio qua quis ad aliquid agendum vel omit- tendum inducitur non est coactio, et cum in lege odiosa versemur, verba sunt stricto sensu sumenda. Hinc parentes qui filiam ad mona- sterium ingrediendum inducunt ani- mo quidem eam ibi perpetuo re- tinendi , attamen promissione ut educationem suscipiat, et deinceps opportuno tempore iterum ad suos revertatur, excommunicationem non contrahunt ; nullam enim coactio- nem adhibent. Attamen si dolo minas graves gravem que timorem inducentes adiungerent, excommu- nicationem non effugerent; coactio enim esset.

Alii qui excommunicatione per- celluntur sunt cooperatores, ii sci- licet qui consilium, auxilium, favo- rem cogentibus praestiterint; ut si ex. gr. coactionem suadeant, vel ad eam inferendam auxilium ferant, detinendo invitam mulierem domi, aut impediendo quominus ipsa que- relas opportunas ad Superiores de-