Albert the Great, Summa Theologiae

1. Dicit enim Ambrosius in libro Hexameron: " Si in illis primis rerum causis (quas primitus creator rerum instituit) non tantum posuit, quod de limo erat facturus hominem, sed etiam quemadmodum facturus erat, scilicet utrum in matris utero, an in juvenili aetate et forma: procul dubio sic factum est, ut illic praefixerat: neque enim contra suam dispositionem factum est. Si autem tantum posuit ibi possibilitatem ut homo fieret, non ut sic vel sic fieri posset: ipsum autem modum quo facturus erat sibi reservavit, et in sua voluntate et ordinatione, non in mundi constitutione contexuit: manifestum est non esse hominem contra illam rationem quae erat in prima rerum conditione, factum: quia erat ibi sic fieri posse, quamvis non erat ibi sic necesse fieri , " Ex hoc relinquitur, quod rationes possibilitatis ad hoc quod res fierent, materiae mundi in primordio insitae sunt: rationes autem causales et necessitatis, ut tunc vel tunc, sic vel sic aliquid fiat, in Deo sunt absconditae.

2. Adhuc, Augustinus in libro VI super Genesim ad litteram quaerit, An causae ad miracula facienda et natu- ralia a principio rebus mundi sint inditae ? an illa quae sunt ad miracula facienda, de novo fiant cum ipsis miraculis? Et dicit sic: " Restat ut ad utrumque modum habiles sint creatae, sive ad istum, quo usitatissime res trancurrunt: sive ad illum, quo rara et mirabilia fiunt, sicut Deo facere placuerit . " Ergo videtur, quod modus ille causarum, quo usitate res fiunt, insitus sit materiae: modus autem quo miracula fiunt, absconditus sit in voluntate divina.

3. Adhuc, I ad Corinth. 1, 20, super illud: Nonne stultam fecit Deus sapientiam hujus mundi ? Dicit Glossa sic: " Hujus mundi sapientiam stultam fecit Deus, declarando esse possibile et faciendo quod illa impossibile judicat: sicut quod virgo pariat, quod caecus videat, et quod claudus ambulet. Sed sapientia mundi non judicat esse impossibile, cujus possibilitas est in materia naturali. " Ergo possibilitas ad miracula non est materiae mundi insita, sed in Deo abscondita.

4. Adhuc, Damascenus in principio libri III de Fide orthodoxada dicit sic: " Post assensum Virginis Spiritus sanctus supervenit in eam secundum Domini sermonem., quem dixerat Angelus , tribuens et virtutem susceptivam divini verbi, simul autem et generativam. " Ex hoc accipitur, quod in instanti conceptionis Spiritus sanctus Virgini tribuit susceptivam virtutem Verbi et generativam, quam ante non habuit. Haec ergo virtus a principio materiae mundi inserta non fuit, sed in definitione Dei et voluntate abscondita, et in consensu Virginis in sermonem Angeli Virgini de novo collata.

5. Adhuc, Possibile et impossibile non radicantur in eodem: sed opera miraculorum, naturae sunt impossibilia: opera autem quae usitato cursu naturae fiunt, naturae sunt possibilia: ergo ista et illa in eadem materia radicari non possunt. Si ergo

illa quae currunt usitato cursu naturae, insita sint materiae naturali, opera miraculorum non possunt eidem esse insita per ejusdem materiae possibilitatem.

6. Adhuc, Potentia cui nihil impossibile est, et potentia cui multa impossibilia sunt, ad idem principium reduci non possunt: sed potentia divina est sola cui nihil impossibile est. Genes, xviii, 17: Numquid Deo quidquam est difficile ? Luc. i, 37: Non erit impossibile apud Deum omne verbum. Et in illa sola radicantur opera miraculorum. Potentia autem naturalis est, cui multa sunt difficilia et impossibilia. Istae ergo duae potentiae non reducuntur ad idem. Si ergo potentia ad cursum consuetum naturae, materiae mundi est insita, relinquitur, quod potentia ad facienda miracula in Deo sit abscondita.

7. Adhuc, Si talis potentia ad miracula esset materiae mundi insita, cum omnis potentia sit ad actum, oporteret quod aliquid esset in natura agens, quod hanc potentiam ad actum reduceret: quod valde absurdum est.

8. Adhuc, Plato in Timaeo dicit sic, quod " nihil commodorum potentiam ad actum ducentium, creator negavit creaturae. " Si ergo potentia ad miracula insita esset naturae, creator non negasset naturae ea per quae haec potentia reduceretur ad actum: bonum enim divinum quod desiderat omne quod est, non est in potentia, sed in actu. Dicit enim Aristoteles in IX primae philosophiae, quod propter potentiam nemo bonus vel malus est.

Contra:

Augustinus in auctoritate jam paulo ante inducta dicit, quod " ad utrumque modum, scilicet et ad illum quo usitate res fiunt, et ad illum quo miraculose quaedam prodeunt, res creatae a principio et habiles factae sunt . " Ergo habilitas ad miracula insita est materiae mundi: non ergo tantum in Deo est abscondita.

Solutio. Dicendum, quod possibilitas ad miracula sive habilitas dupliciter potest considerari, scilicet secundum primam radicem possibilitatis obedientiae, secundum quam unicuique rei creatae inest, non ut ex ea fiat, sed ut ex ea fieri possit quidquid Deus voluerit. Et hoc modo possibilitas tam ad consuetum naturae cursum, quam ad miracula in principio conditionis inserta est materiae naturali. Potest etiam considerari secundum potentiam ad actum, relatam, virtute educentis potentiam ad actum, quae virtus secundum causales rationes causae efficientis determinatur. Et sic quod consueto cursu naturae fit, materiae naturali est insitum: quod autem miraculose fit, in omnipotentia Dei et dispositione est absconditum: dispositum enim est ab aeterno in Verbo sibi coaeterno, quid, ex quo, et quando talium aliquid faceret: contra quam dispositionem, ut dicit Augustinus, nihil umquam facit, aut faciet.

Ad primum ergo dicendum, quod Ambrosius expresse dicit hoc in auctoritate introducta: et ideo concedendum est quod concludit.

An aliud dicendum eodem modo: dicit enim Augustinus ibi, quod potentiae sive rationes sive virtutes ad miracula, non sunt inditae materiae mundi, nisi per potentiam obedientiae: per rationes autem causales in Deo sunt: habilitatem enim habet omnis creatura, ut ex ea fiat quidquid Deus voluerit. Dicit enim Augustinus, quod nihil justius est, quam quod omnis creatura habilitate obedientiali mutetur ad omne quod Deus voluerit.

Ad aliud dicendum, quod sapientia mundi non judicat, nisi ex causis proximis essentialibus et naturalibus: et ideo quod secundum illas causas impossibile est, judicat impossibile, non quia hoc impossibile simpliciter est. Sed in hoc stultam fecit eam Deus,. quod, judicat

simpliciter impossibile, etiam possibile Deo, cui nihil impossibile est: et quod Deo possibile est, simpliciter non est possibile creaturae fieri, nisi secundum habilitatem et possibilitatem obedientiae, quae virtute agentis naturalis ad nullum actum reduci potest.

Ab aliud dicendum, quod virtus susceptiva et generativa ad actum in consensu in sermonem Angeli, Virgini de novo collata est: habilitas autem et possibilitas obedientialis in hanc virtutem, materiae mundi, ex qua corpus beatae Virginis factum est, in principio mundi est insita.

Ad aliud dicendum, quod possibile et impossibile per habilitatem obedientiae bene radicantur in eodem: sed per causales rationes (quibus illa possibilitas reducatur ad actum) non radicantur in eodem.

Ad aliud etiam eodem modo dicendum est: quia idem medium est, sed aliter informatum. Unde quod obedientialiter radicatur in natura cui aliquid est impossibile, hoc per rationes causales quibus ad actum reducitur, in solo Deo est, cui nihil est impossibile.

Ad aliud dicendum, quod talis potentia non est in natura, nisi obedentialiter ad potentiam quae supra naturam est: et ideo non oportet, quod, aliquid sit in natura quod reducat eam ad actum.

Ad aliud dicendum, quod creator nihil, commodorum negavit naturae in his quae sunt in natura secundum causales rationes sufficienter deducentes ad actum: quia in his passivum proportionatum est activo, et e converso activum passivo. In his autem quae tantum obedientialiter sunt in natura, et quae secundum causales rationes pertinent ad causam superiorem, negavit commoda: quia haec ad naturam non pertinent, sed ad causam superiorem.

Ad id quod in contrarium objicitur, dicendum quod possibilitas illa quae est ad miracula, secundum rationem obedientialem tantum insita est materiae mundi: secundum rationem autem causalem qua deducitur ad effectum, non est nisi in Deo.