PARTICULA I.

Quae sit differentia inter haec quatuor, mirabile, virtus, signum, et prodigium ?

Ad primum accipiatur Glossa super epist. II ad Corinth. xii, 12, super illud: Signa apostolatus mei facta sunt super vos, in omni patientia, in signis, et prodigiis, et virtutibus. Glossa haec tria ita distinguit, ut quod est virtus, sit genus signorum et prodigiorum, id est, nomine virtutis omne miraculum accipias. Signum vero quod in quocumque tempore aliquid significat, est genus prodigii. Prodigium vero est quod in futuro aliquid significat. Vel signum et prodigium sunt in his quae contra naturam sunt: virtus vero in his quae non contra naturam sunt, ut per impositionem manus et orationem homines a morbo liberari. Alia Glossa super illud, In signis, et prodigiis, exponit, hoc est, in majoribus et minoribus miraculis.

Secundum hoc ergo quaeritur, Utrum ista sit differentia istorum ?

1. Signum enim, ut dicit Magister in libro IV Sententiarum distinct. I, est quod praeter spem quam, ingerit sensibus, aliud facit in notitiam venire . Et hoc est quod in quocumque tempore aliquid significat. Et huic non convenit generaliter esse arduum, et insolitum, praeter spem et facultatem admirantis apparens. Videtur ergo illa Glossa falsa esse quae dicit: In signis, et prodigiis, hoc est in majoribus et minoribus miraculis: sive enim sit majus sive minus miraculum, numquam accipit rationem a significando, sed potius ab eo quod sit aliquid arduum, et insolitum, praeter spem et facultatem admirantis apparens.

2. Adhuc, Glossa dicit, quod virtus est genus signorum et prodigiorum, hoc est, nomine virtutis omne miraculum accipias. Et hoc videtur esse inconveniens: si enim signum genus est ad prodigium, et genus et species non aequaliter respiciuntur ab eodem genere, sed oportet quod. unum, sit subalternam, et alterum subalternatum: tunc non potest esse virtus genus aequaliter immediatum ad signum et prodigium.

3. Adhuc, Dicit Glossa, quod virtus est in his quae fiunt non contra naturam, ut per impositionem manus et orationem hominem a morbo liberari. Et hoc videtur falsum: hominem enim a morbo liberari per impositionem manuum et per orationem, arduum est et insolitum: ergo est contra cursum naturae solitum: est ergo in his quae fiunt contra naturam, et non secundum naturam: falsum est ergo quod dicit Glossa.

Solutio. Dicendum, quod, omnia haec, virtus, signum, prodigium, et miraculum, idem significant secundum suppositum, sed differunt in modo significandi. Et dupliciter potest accipi eorum differentia, scilicet secundum rationes nominum, et secundum usum nominum. Secundum rationes nominum:

tunc virtus est extremum potentiae in re in quam potest, ut dicit Aristoteles in II Caeli ei Mundi: vel est extremum in bono potentiae. Primo modo virtus dicitur miraculum in comparatione ad efficientem: oportet enim, quod non diminuta potentia, sed perfecta et usque ad extremum deducta, miraculum fiat ab eo qui facit miraculum. Et sic virtus est genus ad omne miraculum, et ad signum, et prodigium, ut dicit Glossa. Si autem dicit extremum in bono potentiae: tunc dicit habitum mentis bene constitutae: quia licet virtus secundum quod est habitus mentis bene constitutae, prout est in passionibus et operationibus, medium sit quoad nos determinatum a ratione, ut dicit Aristoteles in II Ethicorum, tamen in bono potentiae extremum est: bonum enim extremum in quo potest poni concupiscibilis, temperantia sive castitas est: et bonum extremum sive summum in quo potest poni irascibilis, fortitudo est: et bonum extremum in quo potest poni ratio, est prudentia. Et sic dicit quaedam Glossa super illud: In signis, et prodigiis, et virtutibus, Glossa, " virtutibus mentis, scilicet castitate, et aliis. "

Signum autem dicitur secundum nominis rationem, secundum quod miraculum talem virtutem, significat et ostendit: cum enim miraculum semper fiat secundum causas quas Deus non mundo inseruit, sed in seipso administrandas ut voluerit, absconditas habuerit, sicut dicit Glossa super epist, ad Ephes, iii, 9, super illud: Quae sit dispensatio sacramenti absconditi a saeculis in Deo. Dicit enim sic: " Habet Deus in se absconditas quorumdam factorum causas, quas rebus conditis non inservit, easque implet non illo opere providentiae quo naturas instituit ut sint, sed eo quo illas administrat ut voluerit. " Et infra aliquantulum: " In mundo sunt absconditae rationales causae omnium rerum quae naturaliter fiunt: sicut absconditus erat Levi in lambis Abrahae quando decimatus est : sed in Deo absconditae sunt causae eorum quae per gratiam fiunt: sive eorum quae ad haec significanda non naturaliter, sed mirabiliter fiunt, ut quod de costa Adae mulier facta est, et in locum costae non costa, sed caro suppleta est. Et hoc modo signum ''dicitur: quia significat dispositionem providentiae divinae, et magnitudinem potentiae quae in opere miraculi ostenditur. " Et ideo dicit Glossa, quod signum est, quod in quocumque tempore aliquid significat, et sic est genus ad prodigium.

Prodigium autem est quasi digito, hoc est, indicio magnae potentiae productum sive proditum, non secundum rationes naturales sive seminales quas Deus a principio mundi inseruit, sed secundum rationes causales quas in seipso absconditas retinuit, ut eas in futurum ad gratiae mundum redimentis, vel per se vel per Angelos bonos significationem administraret. Et hoc est quod dicitur, Exod, viii, 19: Digitus Dei est hic, hoc est, divinae providentiae et divinae potentiae indicium et demonstratio. Et hoc est quod dicit Glossa, quod, prodigium in futurum aliquid significat, et signum est in minoribus, prodigium autem in majoribus miraculis.

Mirabile autem est, secundum quod refertur ad homines quibus fit: sic enim excitat in se admirationem, quia insolitum est. Dicunt tamen quidam, quod mirabile est, quod in aliquo deficit a perfecta ratione miraculi: sicut si sit arduum, non insolitum, sicut dicunt mirabilia de quibus philosophantur Philosophi. Vel si sit arduum et insolitum, et non sit praeter spem admirantis, sicut dicit Glossa, quod per impositionem manus et orationem aliquis a morbo liberetur: impositio enim manus collationem virtutis curativae sive sanativa? significat: oratio autem talem collatio-

nem virtutis impetrat. Et hoc non est contra naturam, sed secundum naturam, ut virtus scilicet naturalis adjutorio divinae virtutis adjuvetur ad sanitatem, sicut dicit Galenus in libro de Criticis diebus, quod crisis naturalis est, quando virtus naturalis virtute caelesti stellarum juvatur ad morbi conversionem.

Secundum usum autem istorum quatuor data est distinctio differentiae quae est in Glossa introducta.

Et per hoc patet solutio ad objecta.

Ad primum ergo dicendum, quod miraculum dicitur signum quoddam et cujusdam, ut dictum est: signum autem simpliciter acceptum, in plus est quam hoc vel hujus signum. Et propter hoc non valet argumentum, si est signum quocumque modo, quod sit ibi miraculum: sed est ibi fallacia consequentis: proceditur enim a superiori ad inferius affirmando.

Ad aliud dicendum, quod virtus non aequa immediatione se habet ad signum et ad prodigium, sicut probat objectio: sed respicit signum ut genus, et prodigium sicut speciem subalternatam signo.

Ad ultimum dicendum, sicut paulo ante dictum est, quod non est contra naturam, nec contra cursum naturae generaliter naturalem virtutem juvari superiori virtute divina ad sanitatem, et hanc impositione manus conferri, et oratione impetrari: et hoc intendit Glossa. Est tamen praeter solitum cursum naturae, quem Deus seminaliter naturae indidit: et ita procedit objectio.

ARTICULI SECUNDI