Albert the Great, Summa Theologiae

1. In homilia super illud Evangelium Joannis, vi, 1: Abiit Jesus trans mare Galilaeae, super illud v. 13: Ex quinque panibus, dicit Augustinus sic: " Majus quippe miraculum est gubernatio totius mundi, quam saturatio quinque millium hominum ex quinque panibus. Et tamen hoc nemo miratur: illud mirantur homines, non quia majus est, sed quia rarum est. Quis enim et nunc pascit universum mundum, nisi ille qui de paucis granis segetes creat ? "

2. Adhuc, Augustinus, ibidem: " Fecit ergo quod modo Deus. Unde enim multiplicat de paucis granis segetes, inde in manibus suis multiplicavit quinque panes. potestas enim erat in manibus suis. Panes autem illi quinque quasi semina erant: non quidem, terrae mandata, sed ab eo qui terram fecit multiplicata. "

3. Adhuc, Augustinus super illud Joannis, ii, 3: Deficiente vino, dicit sic: " Major virtus est in creatione et gubernatione caeli et terrae, et quod quotidie aquae pluviae per vites in vinum vertuntur, et quod ex parvo seminario fruges creantur, quam quod vinum fecit ex aqua: sed quia haec naturaliter fiunt, et jam ex usu viluerunt, quaedam, etsi minora praeter solitum naturae cursum sibi Deus reservavit, per quae virtus, quae in majoribus etiam operatur, ad memoriam revocetur. " Si ergo majus miraculum est, quod majoris virtutis est ostensivum, videtur quod creatio et gubernatio mundi majus miraculum sit, quam conversio aquae in vinum, et saturatio quinque millium hominum de quinque panibus.

4. Adhuc, In Glossa praeinducta super epist. II ad Corinth. xii, 12, dicitur, quod, virtus est in omnibus miraculis. Ubi ergo major virtus, ibi majus miraculum: sed in creatione et gubernatione mundi major virtus est, quam in mutatione aquae in vinum., et saturatione quinque millium hominum ex quinque panibus: ergo majus est miraculum..

5. Adhuc, I ad Corinth. xii, 7 et seq., ubi enumerantur dona spiritus, super illud: Alii operatio virtutum, Glossa, Miraculorum. " Et ex hoc sequitur Idem.

6. Adhuc, Anselmus in libro de Conceptu virginali dicit, quod tres cursus sunt quibus omnia fiunt: naturalis scilicet, quo ex naturalibus causis producuntur naturalia: voluntarius, quo per voluntatem hominis fiunt multa et artificialia, et alia: mirabilis, quo ex voluntate Dei per causas quas Deus in seipso reservavit, fiunt ea quae contra solitum cursum naturae quandoque apparent. Cum ergo creatio et gubernatio mundi non fiant cursu naturali, nec voluntario: et natura et voluntas in nihil simile possint, videtur quod fiant cursu mirabili.

7. Adhuc, Chrysostomus super Joannem dicit, quod " miraculum est quod sola Dei voluntate fit: " gubernatio mundi, et creatio segetum, et hujusmodi, sola Dei fit voluntate: ergo est miraculum.

Contra:

In praecedenti articulo, particula secunda, habitum est per Glossam, quae est super epist, ad Romanos, xi, 24, quod Deus in miraculis contra consuetum cursum. naturae operatur: sed segetes ex paucis granis procreare, et sic pascere mundum, non est contra naturam: ergo opus creationis et gubernationis mundi non est miraculum.

Ulterius quaeritur, Utrum justificatio impii sit miraculum?

Et videtur, quod sic.

1. In Psalmo lxxxviii, 6, super illud: Confitebuntur caeli mirabilia tua, Domine, Glossa: " Scilicet quod redimis, quod justificas per misericordiam. In omni enim misericordia perditorum, in justificatione impiorum quid laudamus nisi mirabilia Dei. Lauda, quia surrexerunt mortui: plus lauda, quia redempti sunt perditi. Vides hominem heri voragine tectum ebrietatis, hodie ornamentum sobrietatis: vides hominem heri caenum luxuriae, hodie decus temperantiae: heri blasphematorem Dei, hodie

laudatorem Dei: vides hominem heri servum creaturae, hodie cultorem creatoris. Haec enim sunt mirabilia quae confitentur caeli. " Haec omnia sunt in justificatione impii. Ergo justificatio impii est miraculum.

2. Adhuc, Ad Ephes, iii, 7, super illud: Secundum donum gratiae Dei, quae data est mihi secundum operationem virtutis ejus: Glossa magna, " Virtus ejus est qua fecit, quod persecutor esset Apostolus: hoc enim est ut quodlibet miraculum. "

Contra:

1. Miraculum est arduum et insolitum: non autem, insolitum est, quod justificatur impius: ergo non est miraculum.

2. Adhuc, Miraculum semper fit absque voluntate creaturae et opere: justificatio impii numquam fit absque voluntate hominis et opere. Dicit enim Augustinus: " Qui creavit te sine te, non justificabit te sine te. " Ergo justificatio impii non. est miraculum.

3. Adhuc, Miraculum semper est ostensivum potentiae divinae: justificatio impii ostensiva est misericordiae: ergo justificatio impii non est miraculum,

Ulterius quaeritur de opere glorificationis sive resurrectionis, an sit miraculum?

Et videtur, quod sic: terminatur enim resurrectio ad vitam immortalem non secundum cursum naturae, sed supra: ergo est miraculum.

Contra:

1. Natura corrupta quae ex occultis finibus naturae reintegratur, naturaliter reintegratur et non miraculose: sed natura corrupta corporis per mortem et putrefactionem in resurrectione, ex occultis finibus naturae reintegratur: ergo videtur, quod naturalis sit et non miraculosa. Probatio mediae. Super illud Psalmi lxxviii, 2: Posuerunt morticina servorum tuorum, Glossa dicit sic: " Quasi quidquam resurrectioni eorum deperiret si insepulti abjicerentur: cum ille, scilicet Deus, ex occultis naturae finibus totum reintegret, cui et capilli nostri numerati sunt . "

2. Adhuc, Forma miraculi quae inducitur, in re in qua inducitur, causam non habet nisi obedientialem: sed secundum dictum Augustini et Joannis Damasceni, corpus congruentiam habet ad resurrectionem ex hoc, quod conjunctum est animae rationali et immortali: et haec congruentia naturalis est corpori: et est justitiae naturalis, ut resurgat, ut dicit Damascenus: ergo Addetur, quod resurrectio ejus naturalis sit, et non miraculosa.

3. Adhuc, Sicut saepius habitum est, miraculum fit praeter solitum cursum naturae: resurrectio terminatur in id quod simile est naturae: vivere enim mortali corpore et vivere immortali corpore similia sunt secundum speciem vitae: ergo videtur, quod vita resurrectionis non sit miraculosa, sed naturalis.

Juxta hoc ulterius quaeritur, Utrum opus Incarnationis sit miraculum ?

Et videtur, quod sic.

1. Per Anselmum in libro de Conceptu virginali, ubi dicit sic: " Opera quae nec natura nec voluntas creaturae facit, sed solus Deus, semper miranda sunt: " istud opus incarnationis solus Deus fecit: ergo miraculum fuit.

2. Adhuc, Major est distantia creatoris a creatura, quam creaturae a creatura: sed quando convertitur creatura in aliam, creaturam, ut aqua in vinum, ut vere posset dici, haec aqua facta est vinum divina virtute, dicitur et est miraculum: ergo a simili quando creatura assumitur a creatore, et unitur sibi in persona, ita quod vere potest dici, haec creatura est Deus, videtur esse miraculum.

Contra:

Sicut in Glossa supra indocta super epist, ad Roman, xi, 24, habetur: " In miraculo Deus operatur contra naturam particularem: " in opere incarnationis nihil factum est contra naturam particularem. Probatio. Constat enim, quod nihil factum est contra naturam divinam, quia illi omnia possibilia sunt: nec contra naturam humanam, illa enim ex assumptione tali et meliorata et perlecta est: et quod meliorem facit et perficit naturam, non est contra naturam: ergo contra naturam nihil factum est: non ergo miraculum est opus incarnationis.

2. Adhuc, In opere miraculi id ad quod terminatur miraculum, conforme est alicui formae naturali: sicut visus quem recipit caecus per miraculum, conformis est visui videntis per naturam: et vita, quam accipit suscitatus a mortuis, conformis est vitae viventis per naturam: sed opus incarnationis terminatum est ad hoc, quod homo sit Deus, et quod Deus sit homo, cui nihil conforme est in natura: ergo videtur, quod non sit miraculum.

Solutio. Dicendum ad primo quaesitum, quod opus creationis et gubernationis mundi, nec miraculum est, nec mirabile est: quia licet sit arduum, tamen non est insolitum: quia [observatur in eo solitus cursus naturae. Nec est praeter facultatem admirantis: quia, bene invenitur ratio, qualiter ex paucis granis creantur segetes, et ex his pascitur mundus. Quamvis enim dicat Salomon, Eccli, viii, 17: Intellexi, quod omnium operum Dei nullam possit homo invenire rationem eorum quae fiunt sub sole: intelligit hoc de ratione sufficiente quantum ad dispositionem sapientiae divinae, quam ratio humana profundare non potest. Invenit tamen rationem infirmitati hominis sufficientem ex causis naturalibus.

Ad primum ergo quod dicit Augustinus, dicendum, quod Augustinus ibi valde large accipit miraculum, scilicet quod omne illud dicatur esse miraculum,

quod est opus divinum virtutis divinae ostensivum. Unde miraculum ponit pro virtute: cum alia sit intentio virtutis, et alia miraculi.: virtus enim est, sicut praedictum est, ultimum potentiae: unde omne miraculum virtus est, sed non convertitur: et omne miraculum arduum est, sed convertitur, quod omne arduum sit miraculum.

Ad aliud dicendum, quod non sequitur, Est majoris virtutis: ergo majus miraculum: a virtute enim non trahit rationem miraculum, sed ab insolito, et ab eo quod fit contra consuetum cursum naturae.

Et per hoc patet solutio ad sequens quod, sumitur de Glossa super Joannem, ii, 3.

Ad aliud jam patet solutio: quia licet virtus in omni miraculo sit, non tamen convertitur: eo quod ab alio trahat rationem miraculum, et ab alio virtus. Unde frequenter in minori virtute majus miraculum est, et in majori nullum.

Per hoc etiam patet solutio ad sequens. Licet enim virtus sit in omni miraculo, non tamen intentio virtutis, et intentio miraculi est una et eadem.

Ad aliud de Anselmo, dicendum quod haec est falsa, quod creatio et conservatio et gubernatio mundi fiant praeter cursum naturae: imo potius per causas naturales et creat et conservat et gubernat Deus mundum.

Ad aliud dicendum, quod non solum Dei voluntate fiunt hujusmodi, sed etiam per causas naturales: sed hoc verum est, quod voluntas Dei est principatum tenens in omnibus illis, et aliae causae sunt sicut instrumentales.

Ad id quod contra objicitur, concedendum est: quia hoc procedit secundum veram rationem miraculi.

Ad id quod ulterius quaeritur de ju- stificatione impii, dicendum quod non sunt miracula: sed mira possunt dici et in aliquo similia miraculis, in hoc scilicet quod ardua sunt, hoc est, arduissimae Dei misericordiae indicia, et quae homini miranda sunt: et in hoc quod sicut Deus miracula operatur per rationes causales in seipso absconditas, ita omnia quae pertinent ad rationem justificationis hominis et redemptionis, operatur per rationes causales in seipso absconditas, et non mundo inditas. Unde Augustinus in libro IX super Genesim ad litteram: " Habet Deus in seipso absconditas quorumdam factorum causas, quas rebus conditis non indidit, easque implet non illo opere providentiae quo naturam substituit ut sint, sed illo quo eas administrat ut voluerit, quas ut voluit condidit. Ibi est gratia per quam salvi fiunt peccatores. Nam quod attinet ad naturam iniqua sua voluntate depravatam, recursum per semetipsam non habet, sed per Dei gratiam, qua adjuvatur et instauratur , " Et subdit: " Non sunt desperandi homines in illa sententia Proverbiorum, ii, 19: Omnes qui ingrediuntur ad eam non revertentur : dictum est enim secundum pondus iniquitatis suae, ut quod revertitur qui revertitur, sibi non tribuat, sed gratiae De forte extollatur. Propterea ministerium gratiae hujus Apostolus, ad Ephes, iii, 9, absconditum dixit, non in mundo, in quo sunt absconditae causales rationes omnium rerum, naturaliter oriturarum , sed in Deo, qui universa creavit. Quamobrem omnia quae ad hanc gratiam etiam significandam non naturali motu rerum, sed mirabiliter facta sunt, eorum etiam absconditae causae in Deo fuerant. " Et hoc continetur totum in Glossa super epist. ad Ephes, iii, 9, quae supra inducta est de causalibus rationibus. Et per hoc patet solutio ad omnia illa quae dicuntur in Glossa super Psalmum lxxxviii, 1,

super illud: Confitebuntur caeli mirabilia tua, Domine.

Per eumdem modum per omnia solvendum est sequens.

Ad tria quae objiciuntur in contrarium, dicendum quod justificatio impii non est miraculum, sicut probant illae objectiones: sed in duobus inductis miraculo simile est, et propter hoc miraculum vocatur: deficit tamen a perfecta ratione miraculi, sicut probatum est.

Ad id quod ulterius quaeritur de opere glorificationis sive resurrectionis, dicendum quod nec miraculosa est, nec naturalis. Naturalis non est, quia in ea nihil naturale efficienter operatur. Miraculosa non est, quia non terminatur ad aliquid conforme naturali vitae: sicut suscitatio mortuorum, quae terminabatur ad vitam mortalem animalis corporis, qualis fuit vita ejusdem antequam moreretur. Resurrectio autem est ad immortalem et gloriosam et beatam, qualis non fuit vita viventium in animali corpore antequam moreretur.

Ad primum quod in contrarium objicitur, dicendum quod materialiter Deus ex occultis naturae finibus reparat, ut dicit Augustinus in libro XXI de Civitate Dei, sic scilicet ut eadem materia penitus quae fuit de veritate naturae in corpore morientis, virtute Dei restituatur in corpus resurgentis. Et quando dicit Augustinus, quod ex occultis naturae finibus restituit, praepositio ex non notat nisi causam materialem et obedientialem ex parte naturae, et nullam dicit in natura causam efficientem et originalem, qua fiat resurrectio: et ideo natura in ea nihil operatur illo modo, quo operatur in his quae naturaliter fiunt.

Ad aliud dicendum, quod illa congruentia quam corpus accepit ad resurrectionem ex anima: ex ordine justitiae divinae est, et non ex ordino justitiae naturalis: si enim esset ex ordine justitiae naturalis, quaelibet anima rationalis suo corpori conferret immortalitatem. Et iste est intellectus Damasceni. Et addit, ibidem, libro IV, de resurrectione , quod quia anima non sola, sed cum corpore et in corpore athletice pugnavit contra vitia in sancto homine, ideo justum est, ut cum corpore et in corpore praemietur: quod non potest fieri, nisi per resurrectionis immutationem. Et quia anima in malis non sola, sed in corpore succubuit vitiis et diabolo, ideo justum est, ut non sola, sed in corpore et cum corpore puniatur.

Ad aliud dicendum, quod quando dicitur, quod miraculum terminatur in simile conforme naturae, intelligitur simile conforme non tantum in specie, sed etiam in qualitate naturali: conformitas autem inter vitam animaliter viventium et beatorum, non est in qualitate naturali.

Ad id quod, ulterius quaeritur de opere Incarnationis, dicendum quod non est miraculum, sed mirabile proprie loquendo: est enim arduum secundum rationes causales in solo Deo absconditas perfectum: et ideo de mirandis est, ut dicit Anselmus: sed miraculum non est.

Ad aliud dicendum, quod quando una creatura transmutatur in aliam creaturam, transmutatio fit secundum formas disparatas, quae sunt separatae differentiis contrariis constitutivis, et distinguunt supposita sua, ita quod in eodem supposito esse non possunt: sed una posita, statim eo ipso removetur altera. Sic enim bene sequitur, est aqua: ergo non est vinum: et e converso, Sic ergo ad invicem se non habent forma humana et forma divina: forma enim divina per seipsam unibilis est formae humanae. Et forma humana per seipsam imago et similitudo est formae divinae: sic enim a Deo facta est Et ideo ambae sunt in uno supposito et una persona, non distincta, nec diversa, licet in seipsis distinctae sint naturae, neque commix-

tionem passae, neque divisionem, nec confusionem unius in alteram. Et in hoc majorem disparationem habet forma unius creaturae in aliam, quam forma divina ad humanam secundum proportionem: licet per essentiam et naturam forma divina Creatoris plus distet a qualibet forma creatorum, quam forma creati unius a forma creati alterius.

Ad id quod contra objicitur, dicen- dum quod illa objectio procedit: et concedendum est, quod miraculum non est, sed mirabile, in aliquo convenientiam habens cum miraculo: et ideo dicitur novum, Jerem, xxxi, 22: Creavit Dominus novum super terram: Foemina circumdabit virum.

Ad ultimum dicendum, quod non est miraculum, sed mirabile: unde terminatur ad id quod est supra naturam, et non conforme naturae communi.