PSALMUS I. Felicitas justorum, et impiorum miseria.
Dicit ergo: His malis caret,nec hoc tantum sed in lege Domini voluntas ejus.
Psalmus II. Christi imperium panis conatibus homines expugnabunt.
PSALMUS III. David fugiens Absalom a Deo salutem sperat.
PSALMUS IV. David hortatur ad pacem et omnia bona speranda.
PSALMUS V. Contra malignum, auxilium divinum implorat justus.
PSALMUS VI. Oratio poenitentis Dei misericordiam implorantis.
PSALMUS VIII. In operibus suis mirabilis Dominus.
PSALMUS IX. Celebratur potentia Dei qui impios disperdit et pauperes tuetur.
Dicit ergo : Sic adulabuntur impii
PSALMUS XI. Oratio pro imploranda Dei ope contra impios.
PSALMUS XII. Deprecatio animae fidelis in tribulatione.
Dicit ergo: Sic fecisti, sed tandem
Dicit ergo : Sic retribuet mihi et justitiam, et puritatem: et hoc justum,
PSALMUS XVIII. Deum praedicant creaturae et divina. Peccatorum condonatio postulatur.
PSALMUS XIX. Oratio pro principe ad bellum proficiscente.
PSALMUS XX. Christi post depictos inimicos gratiarum actio.
PSALMUS XXI. Christus moriturus obsecrat ut sibi adsit Deus, et eum laudat.
Dicit ergo : Sic rogo : nec mirum :
Dicit ergo : Sic mea dimitte delicta, nec hoc tantum peto, imo, respice ini - micos meos,
PSALMUS XXVI. David sitam profitetur fiduciam in Deo, et ejus implorat auxilium.
PSALMUS XXVIII. Vocantur filii Dei ad adorandum Dominum, cujus vox describitur.
PSALMUS XXIX. Gratiarum actio pro liberatione a morte et tribulatione.
PSALMUS XXX. Precatio Christi et fidelium se Deo in moerore commitentium.
PSALMUS XXXIII. Benedicit Dominum qui est justorum lumen et tutela, et impiorum aversor.
PSALMUS XXXIV. Inimicis excidium, sibi salutem precatur.
Dicit ergo : Confundantur, pro peccatis praeteritis : et revereantur,
PSALMUS XXXV. Impiorum malitia justitia Dei: iustorum gloria.
PSALMUS XXXVI. Bonorum et malorum dispares sunt spes et exitus.
Dicit ergo : 0 infirme, Noli aemulari, indignari scilicet, et offendi, in malignantibus,
PSALMUS XXXVIII. Agit de vanitate et brevitate vitae. Deum orat ut peccatum remittat, et sibi adsit.
PSALMUS XLI. Homo exsul et conturbatus anhelat ad meliorem vitam,
PSALMUS XLII. Spem in Domino reponit a quo judicari exoptat.
PSALMUS XLVI. Deus omnis terroe Dominus
PSALMUS XLVII. Magnus et laudabilis Dominus qui fundavit Sion.
PSALMUS XLVIII. Nihil prosunt opes contra infernum.
Dicit ergo : Audite haec, quae di- cturus sum, omnes gentes
PSALMUS L Poenitentis animae amara contritio.
PSALMUS LI. Frustra in divitiis sperant impii: salus est sperantibus in Domino.
Dicit ergo : Sic gaudebunt justi super afflictum iniquum, et dicent ridendo :
PSALMUS LII. Impiorum insipientia, numerus et paena.
Dicit ergo : Tales sunt mali, sed
Jacta super Dominum curam tuam.
Dicit ergo: Sic psallam, quia es Deus meus
Dicit ergo : Sic vana salus hominis, sed nos. faciemus vir Iidem,
PSALMUS LX. Exsul petit reditum, longam vitam, et ampliationem regni Christi.
Dicit ergo : Sic exclamari, et tu exaudisti me, et hoc in petra, Christo.
PSALMUS LXII. Exsul se in Dei laudibus consolatur : praedicit hostium ruinam.
PSALMUS LXIII. Implorat Dei opem contra inimicos : peribunt, et laetabitur justus.
Dicit ergo : Tanta mala patior, propter quod salvum fac : et etiam quia
Dicit ergo : Bene solvi quae non ra- pueram, quia o Deus Pater, tuscis,
Dicit ergo : Quae praemisi, sustinui ab omnibus simpliciter, et etiam extra-
Dicit ergo : Haec mala mihi intulerunt, ego vero e contrario, orationem meam, ad te,
Dicit ergo : Sic laudabo, et placebit talis laus Deo super vitulum novellum, .
PSALMUS LXIX. Oratio ad opem Dei petendam in magnis periculis.
PSALMUS LXX. Opem Dei implorat adversus persecutores : promittit se Deo gratias acturum.
Dicit ergo : Non est similis tibi : quia quantas ostendisti, etc.
PSALMUS LXXI. Christi regnum justum, pacificum et felix precatur.
Dicit ergo : Sic sit nomen ejus benedi- ctum, et dictum est, quia ante solem
PSALMUS LXXII. Impii felices in hac vita peribunt: Domino adhaerere bonum est.
Dicit ergo : Sic invidus, instabilis fui, terrena inordinate dilexi, et nescivi,
Dicit ergo : Sic rogo ut memor sis, quia ecce inimicus, Judaeorum scilicet populus, ((improperavit
Dicit ergo : Quoniam sic est ut praemisi, propter hoc vovete, et post votum, reddite Deo vestro.
PSALMUS LXXVII. Judaeos excitat memorando beneficia et flagella Dei.
Dicit ergo : Sic dedit volatilia ad capiendum apta : et post manducaverunt, et saturati sunt, nimis,
Dicit ergo : Sic eos in rebus suis affinxit, et post misit in eos iram,
Dicit ergo : Sic est destructa vinea Judaeae, sed, o Deus virtutum, quae
PSALMUS LXXXI. Domini deorum terrae judex judices improbos arguit.
PSALMUS LXXXII. Exponit hostium improperia, et illis exsilium imprecatur.
Dicit ergo : Sic rogo, ut placatus sis avertendo malum, et culpae et paenae :
Dicit ergo : Sic nullus similis, quia Deus est qui glorificatur in consilio, sanctorum suorum :
PSALMUS XCVII. Hortatio ad congratulandum Christo venturo.
Dicit ergo : Dixi, quod psallatis, et ecce modum addo quo psallere debetis.
Dicit ergo : Sic custodiebant testimo-
PSALMUS CII. Omnes creaturas invitat ad recolenda Dei beneficia.
Dicit ergo : Benedic, anima mea, Domino. Tob. xiii, 19 : Anima mea, benedic Dominum, quoniam,
PSALMUS CIV. Hortatur ad cultum Del, memorans ejus beneficia.
Dicit ergo : Sic fuit memor testamenti, promissionis scilicet, quod testamentum disposuit ad Abraham
Dicit ergo : Haec promissa fecit, et etiam dixit. Expone, ut prius.
PSALMUS CV. Deus ob suam bonitatem laudandus : Judaeorum ingratitudo.
Dicit ergo : Haec beneficia illis contulit, et in tantum aperta, quod ipsi crediderunt, verbis ejus.
Dicit ergo : Sic confitemini confessione peccati, et praecipue laudis,
PSALMUS CVII. Dicit cor suum ad Dei cultum paratum, et ideo victoriam sperat.
PSALMUS CVIII. Opem Dei implorat, et proditori dignas paenas praedicit.
PSALMUS CX. Laudat Deum ob beneficia, et incitat ad ejus timorem.
PSALMUS CXII. Laudandus Deus super omnia excelsus et exaltans humiles.
PSALMUS CXIV. Gratiarum actio pro liberatione a periculis.
PSALMUS CXVI. Ad laudandum Deum provocatio.
PSALMUS CXVIII. Multis modis ostendit beatam pilam in legis observatione esse positam.
PSALMUS CXIX. Vitae miserias luget, ab his liberari efflagitat.
PSALMUS CXX. Securus qui se Deo committit.
PSALMUS CXXII. Actus fiduciae in Deum tempore tribulationis.
PSALMUS CXXVI. Vani hominum labores quibus non opitulatur Dominus.
PSALMUS CXXVIII. Funestus impiorum exitus.
PSALMUS CXXIX. Oratio pro precando fiducialiter peccatorum petita.
PSALMUS CXXX. Humilitatis sincera professio.
PSALMUS CXXXIII. Hortatio ad benedicendum Domino.
Dicit ergo : Sic percussit magnos reges, et fortes, . Sehon scilicet, regem Amorrhaeorum,
PSALMUS CXXXVIII. Sciens Deum nihil latere, suam in eum fiduciam profitetur.
Dicit ergo : Sic omnia cognovisti, et prima: et hoc patet, supple, quia, tu, non alius, formasti me,
PSALMUS CXXXIX. Orat pro sua salute : hostibus imprecatur.
PSALMUS CXL. Petii regi a Domino tempore persecutionis.
Dicit ergo : Domine, clamavi, tam diu est, non modo clamo primo, ad te, Clamo, Ad te,
PSALMUS CXLI. Circumdatus a Saule orat pro sua salute.
PSALMUS CXLIII Gratias agit pro victoria: petit hostium exitium.
PSALMUS CXLV. Solus beatus qui soli Deo fidit.
Dicit ergo : Tanta est ejus potentia, talis veritas et justitia, et etiam o Sion,
PSALMUS CXLVI. Hortatio ad laudandum Deum ob ejus beneficia.
PSALMUS CXLVII. Ecclesiam invitat ad laudandum Deum qui eam bonis cumulavit.
PSALMUS CXLVIII. Invitat omnes creaturas ad laudandum Deum.
PSALMUS CXLIX. Gratiarum actio pro insigni victoria.
PSALMUS CL. In omnibus et ubique Deum celebrandum profitetur.
Dicit ergo : Sic erit ibi dolor magnus, nec mirum, quia " in spiritu vehementi, " hoc est, in Spiritu sancto, qui vehementer irruit in animam. Act. ii, 2: Factus est repente de caelo sonus tamquam advenientis Spiritus vehementis." Conteres naves Tharsis, " id est, superbiam Gentilium evertes. Eccli. xliii, 24: Hos obvians ab ardore venienti, humilem faciei eum. Vel, " in spiritu vehementi, " id est, in timore judicii aeterni, et extremi, " conteres naves Tharsis, " ut prius. Isa. II, 12 et 16: Dies Domini exercituum super omnem superbum, et excelsum ..... et super omnes naves Tharsis. " Naves autem Tharsis, " vocat superbiam Gentium : quia mundus mare est. Psal. CIII, 25: Hoc mare magnum et spatiosum manibus. Et " Tharsis, " idem est quod mare, sicut vult Glossa super caput ii Isaiae. Naves ergo Tharsis, sunt naves mundi qui est mare, scilicet infideles, qui sunt in mundo sicut naves in mari, quae omni vento feruntur. Contra quos Apostolus, ad Ephes.IV, 14: Ut jam non simus parvuli fluctuantes, et circumferamur omni vento doctrinae, sicut naves. Tharsis etiam exploratio gaudii interpretatur. Naves ergo Tharsis sunt mentes in mundo diversa et vana explorantes. Sed tales Spiritus sanctus felici frangit naufragio, quando tribuit quod conterantur de peccatis.
Vel legitur de Judaeis prima pars in bonum : videntes enim Scripturas imple-
tas, quidam vehementissime doluerunt de errore suo, ut ibi, " dolores ut parturientis. " Alia pars de Herode, qui " in spiritu vehementi, " id est, in ira maxima contrivit naves Tharsis. Naves, in quibus transierant Magi per aliam viam in suam patriam revertentes, sicut dictum est de eis . Prov.XIX, 12 : Sicut fremitus leonis, ita ira regis.
Et nota, quod dolor pcenitentis hic comparatur dolori parturientis. Primo, ratione sumpta ex parte prolis, quae in voluptate concipitur sicut culpa, et emittitur cum maximo dolore, sicut et culpa in confessione. De primo, Jacob.I, 15 : Concupiscentia cum conceperit, parit peccatum. De secundo, Jerem.VI, 26: Lucium unigeniti fac tibi planctum amarum. Monstruosum valde esset, si mulier pareret sine dolore. Sic monstruosum cum confitetur aliquis sine contritione, et dolore. Isa. lxvi, 7 et 8: Antequam parturiret, peperit. Et subdit : Quis audivit umquam tale ? aut quis vidit huic simile ? Item, ratione sumpta ex parte parientis: vetus enim homo, scilicet ipsa mater discinditur et distenditur, ut novus nascatur et prodeat in lucem. Sic in paenitentia vetus homo debet distendi et dilatari, ut novus prodeat in lucem. II ad Corinth IV, 16: Sed licet is, qui foris est, noster homo corrumpatur: tamen is, qui intus est, renovatur de die in diem. Item, ratione sumpta ex parte doloris. Dolor enim parientis acutus est, sed brevis. I Petr.I 6 : In quo exsultabitis, modicum num si oportet contristari, est fructuosum valde. Sap. III, 5 : In paucis vexati, in multis bene disponentur.
" Sicut audivimus. " Hic ratio secunda. Quasi diceret: Sic dolore facit Spiritus sancti vehementia: et etiam quia
" sicut audivimus, " a Prophetis, " sic vidimus in civitate Domini virtutum, " angelicarum scilicet, " in civitate Dei nostri, " in Ecclesia militante, in quo ostenditur aurium veracitas, quia sic impletum est illud Psal. xxxii, 9 : Dixit, per Prophetas, et facta sunt. Luc. IV, 17 et seq. : Ut revolvit librum, Jesus, invenit locum ubi scriptum erat: Spiritus Domini super me : propter quod unxit me, etc. Et v. 21 : Coepit autem dicere ad illos: Quia hodie impleta est haec scriptura in auribus vestris. Virtutum etiam angelicarum dicitur Deus, et humanarum, quia super utrosque potest. Dan. IV, 32: Juxta voluntatem suam facit, tam in virtutibus caeli, quam in habitatoribus terrae.
Et nota, quod qui sunt hujus civitatis cives, et audiunt et vident: quicumque autem extra sunt, surdi et caeci sunt. Amos, v, 16: In cunctis quae foris sunt, dicetur vae vae: quia surdi, quia caeci. Psal. lxiv, 11: Audi filia, quia habes aures, et vide, quia non cares oculis.
"Deus fundavit. " Hic ultimum, in quo commendat civitatem ab aeternitate. Quasi diceret: Talis e st civitas: sed ne putetur peritura, " Deus fundavit eam in aeternum " duraturam. Quippe fundamentum primum Christus est, I ad Cor. III, 11 : Fundamentum aliud nemo ponere potest, praeter id quod positum est, quod est Christus Jesus. Et super sanctos Christi, Isa. liv, 11: Sternam per ordinem lapides tuos, et fundabo te in sapphiris. Psal. lxxxvi, 1 : Fundamenta ejus in montibus sanctis. Et propter hoc non est transitoria sicut templum, et tabernaculum, sed aeterna. Eccli.XXVI, 24: Fundamenta aeterna super petram solidam. I ad Corinth x, 4 : Petra autem erat Christus. Jerem.XVII, 25 : Habitabitur civitas haec in sempiternum.
" Suscepimus, Deus. " Hic est secunda pars Psalmi, in qua subjungitur gratiarum actio pro tali, et tam gloriosa civitate, et tam grata Deo : et dicuntur duo. Primo, gratiarum actio. Secundo, exhortatio ad bonum ex quo tanta est gratia, ibi, " Laetetur mons Sion. "
In prima duo. Primo, quid est datum. Secundo, ubi datum, ibi, "In medio templi. "
Et nola, quod tripliciter de susceptione gratiae legitur. Vel de susceptione Christi, et hoc dupliciter, vel a Simeone in templo materiali, vel a Genlibus in Ecclesia militante.