Albert the Great, Summa Theologiae

1, Cujus Praepositivus duas assignat rationes: Una est, quod ille est primus articulus in symbolo: " Credo in Deum Patrem omnipotentem: " nec ab Apostolis positus fuisset primus, nisi haberet influentiam et inductionem ad omnes alios credendos. Qui enim credit Deum omnipotentem, facile credit incarnationem: quia hoc et alia potest facere Deus si omnipotens est. Secunda ratio, quia si est miraculum in his quae fiunt contra cursum naturae, non potest fieri ab ali- qua potentia creata: relinquitur ergo, quod fiat a potentia divina: et illa est omnipotentia: si ergo motus fidei impetrat miraculum, erit ille motus ad omnipotentiam.

2. Adhuc, Hoc etiam confirmatur auctoritate: quia in his quae maxime contra naturam sunt facta, sicut quod senex ex vetula generaret , et quod virgo conciperet et pareret , quorum utrumque fidei attribuitur: Angeli hoc nuntiantes, faciunt mentionem de articulo omnipotentiae. Dicunt enim, Genes, xviii, 14: Numquid Deo quidquam est difficile ? Ac si dicat: Deo qui omnipotens est, nihil erit difficile. Similiter, Luc. i, 34, cum beata Virgo quaereret: Quomodo fiet istud ? Angelus dixit, v. 37: Non erit impossibile apud Deum omne verbum: quod, esse non potuit, nisi per omnipotentiam.

3. Adhuc, Apostolus ubi loquitur de fide Abrahae, ad Roman, iv, 19, ubi dixit: Nec consideravit corpus suum emortuum, cum jam fere esset centum annorum, et emortuam vulvam Sarae: ibi Glossa, " Non sine causa haec et alia fecit Deus contra naturam: ideo enim talia fecit, ut errorem auferret, et se omnipotentem Deum omnium demonstraret. Aliqui inflati sensu mundi Deum neglexerunt: et ideo haec et alia quae mundo impossibilia sunt, Deus fecit: ut qui per hoc crederent, salvarentur Domino mancipati. "

In contrarium tamen objicitur sic:

1. Si fit miraculum ad impetrationem fidei, tunc maxime fit motu fidei ad illum articulum, ad cujus invocationem fit miraculum: sed, Marci, xvi, 17 et 18, sic dicit Christus: In nomine meo daemonia ejicient, linguis loquentur novis, serpentes tollent, etc, illud autem est articulus Incarnationis: ergo motu fidei in articulum incarnationis fit miraculum.

2. Adhuc, Istum modum tenebant Apostoli. Act, iii, 6, dixit Petras: Ar-gentum ei aurum non est mihi: quod autem habeo, hoc tibi do. In nomine Jesu Christi Nazareni, surge, et ambula. Et, Act. ix, 34: aenea, sanat te Dominus Jesus Christus. Et, Joan. ix, 35 et seq., ubi Christus caecum natum illuminavit: quem cum postea in templo invenisset illuminatum, dixit ei: Tu credis in Filium Dei ? et ille diceret: Quis est, Domine, ut credam in eum ? ei dixit ei Jesus: Et vidisti eum, ei qui loquitur tecum, ipse est. Hujus dicti non potest esse causa, nisi ut fidem caeci ad articulum incarnationis excitaret: virtute ergo illius articuli qui est de incarnatione, videntur fieri miracula,

Contra haec omnia videtur esse, 1. Quod dicit Gregorius. Dicit enim, quod virtus faciendi miracula datur ad sanctitatem Ecclesiae demonstrandam, et non ad demonstrandam sanctitatem facientis: quia faciens miracula aliquando sanctus non est, sicut malefici Pharaonis. Spiritus autem sanctus est sanctificans Ecclesiam. Cum enim dicitur: " Credo in sanctam Ecclesiam, " hoc exponitur communiter, hoc est, in Spiritum sanctum sanctificantem Ecclesiam: quia non potest esse objectum fidei, nisi Trinitas, vel aliqua persona in Trinitate. Videtur ergo, quod per articulum de Spiritu sancto fiunt miracula.

2. Adhuc, Exod, viii, 19, ubi defecerunt magi in tertio signo, dixerunt: Digitus Dei est hic. Digitus autem Dei dicitur Spiritus sanctus, sicut patet in hymno Ambrosii ubi dicitur: " Tu Dei digitus, " in Veni creator. Ergo videtur, quod per articulum de Spiritu sancto fiunt miracula,

3. Adhuc, Luc. xi, 20 dicit Dominus: Si in digito Dei ejicio daemonia, profecto pervenit in vos regnum Dei . Et expresse dicit, quod operationem digiti Dei attribuere Beelzebub, est blasphemia in Spiritum sanctum. Ergo videtur, quod miracula fiant per motum fidei in articulum de Spiritu sancto.

Contra omnia haec quae dicta sunt, scilicet quod miracula fiant impetratione fidei et ad fidem inducendam, videntur esse quaedam dicta Sanctorum.

1. Dicit enim Gregorius, quod fides non habet meritum, cui humana ratio praebet experimentum. Cum ergo miraculum sensibile praebeat experimentum, videtur quod non inducat vel confirmet fidem, sed evacuet et meritum fidei.

2. Adhuc, Joan. xx, 29: Quia vidisti me, Thoma, credidisti, hoc est, fides tua per experimentum visionis est, et ideo parva. Beati qui non viderunt, et crediderunt. Ac si dicat: Beatitudo fidei est in hoc, quod experimentum sensus non habet, et tamen credit? quia illa fides est, quae credit Deo propter se et super omnia: illa est perfecta fides, quae nulli innititur experimento, sed divinae virtuti tantum.

3. Adhuc, Fides quae est per miraculum, arguitur a Domino, Joan. iv, 48, ubi dixit Christus centurioni: Nisi signa et prodigia videritis, non creditis. Glossa dicit, quod " arguitur infidelitas centurionis, qui non credidit, quod non praesens corporaliter salvare posset. " Et sunt verba Gregorii. Econtra, Matth. viii, 8 et seq., laudatur alius centurio, qui dicit: Domine, non sum dignus ut intres sub tectum meum: sed dic tantum verbo, etc. Quia noluit accipere experimentum sensus ad credendum. Unde Dominus dixit: Amen dico vobis, non inveni tantam fidem in Israel. Videtur ergo, quod miraculum, non prodest, sed nocet ad fidem.

Juxta hoc ulterius quaeritur, Si fides impetret miraculum, utrum hoc sit fides informis vel formata ?

Et videtur, quod formata,

1. Per illud Jacobi, ii, 20: Fides sineoperibus mortua est. Mortua autem fides nihil impetrat. Ergo videtur, quod hoc non intelligitur de fide informi.

2. Adhuc, I ad Corinth. xiii, 2: Si habuero omnem fidem, ita ut montes transferam, charitatem autem non habuero, nihil sum. Quod autem nihil est, nihil impetrat, Fides ergo informis nihil impetrat, sed fides formata.

Contra:

Matth. vii, 22 et 23: Multi dicent mihi in illa die: Domine, Domine, nonne in nomine tuo prophetavimus, et in nomine tuo daemonia ejecimus, et in nomine tuo virtutes multas fecimus ? Et tunc confitebor illis: Quia numquam novi vos. Glossa ibidem, " Monet fideles, ne decipiantur, putantes ibidem esse invisibilem sapientiam, ubi est miraculum visibile. " Tales autem constat, quod non habent fidem formatam, sed informem. Ergo videtur, quod fides informis impetret miraculum.

Solutio. Ad primo quaesitum dicendum, quod fides impetrans miraculum, procul dubio innititur articulo omnipotentiae, sicut bene dixit Praepositivus, et omnes antiqui. Et rationibus, et auctoritatibus ad hoc inductis consentiendum est.

Ad primum quod contra objicitur, dicendum quod invocatio ibi pro illo tempore in primitiva Ecclesia dispensatorie fiebat, ut scilicet sub invocatione nominis innotesceret Christus esse omnipotens Deus, qui miracula faceret, et hominem in anima et in corpore salvare posset.

Per hoc etiam patet solutio ad tres auctoritates continue inductas.

Ad id quod ulterius objicitur de articulo de Spiritu sancto, dicendum quod revera miracula fiunt ad sanctitatem Ecclesiae demonstrandam: sed per arti-

culum de Spiritu sancto non principaliter fiunt miracula quantum ad factum, quia factum miraculum indicium est omnipotentiae: sed motos fidei ad articulum de Spiritu sancto et ad sanctitatem Ecclesiae dispositive et praeparative cooperatur impetranti miraculum, quod semper per Ecclesiae sanctitatem impetratur: et iste est intellectus verborum Gregorii.

Ad aliud dicendum, quod licet digitus per metaphoram attributur Spiritui sancto, eo quod per articulationem donorum Spiritus sancti homo melius et diligentius operatur divina: digitus enim, ut dicit Aristoteles in lib. XII de Animalibus, ad hoc datur manui, quae est instrumentum intellectus practici, ut articulatione digiti subtilius et melius in opus educat formas intellectus practici. Tamen secundum hunc metaphoram non accipitur, Exod, viii, 19, sed quia potius digito indicamus id quod demonstramus, sumitur ibi digitus pro demonstratione et indicio potentiae divinae ad quam deficit omnis potentia humana, et maxime potentia malefici.

Eodem modo solvendum est id quod objicitur de Evangelio, scilicet, Si in digito Dei, etc. Digitus enim ibi accipitur pro operatione divinae potentiae, quae operatio est divini spiritus, secundum quod Pater est spiritus, Filius spiritus. Spiritus sanctus spiritus est, et hi tres unus spiritus, ut dicit Augustinus. Et id quod tribus convenit, communiter Spiritui sancto attribuitur appropriate: quia spiritum malignum expellere appropriate convenit Spiritui sancto: et ideo illi qui attribuebant hoc Beelzebub, principi daemoniorum, blasphemabant in Spiritum sanctum.

Ad id quod contra omnia haec inducitur, dicendum quod absque dubio, sicut dicit Gregorius, nihil est medium quod ut operans inducat fidem quantum ad assensum primae veritatis: sed, sicut Dionysius dicit libro de Divinis nominibus : " Fides est lumen immediate sine omni adminiculo creato, locans credentes in prima veritate, et veritatem in ipsis . " In quantum autem fides oritur ex cogitatu de credito, sic habet inducentia multa, sicut verbum. Dei. ad Roman, x, 17: Fides ex auditu, auditus autem per verbum Christi. Et sic habet miraculum inducens et praeparans, ut facilius homo assentiat veritati. Ad Coloss. i, 29: In quo et laboro, certando secundum operationem ejus, quam operatur in me in virtute. Glossa: " Certo contra perfidos, adjuvantibus me signis virtutum: et labori meo adjungit Deus miracula ad confirmationem, " Unde licet assensus veritatis non sit nisi opus divinum, tamen ex parte cogitationis de credito, ex qua oritur assensus ille quantum ad praeparationem et inclinationem, multa habet media praeparatoria et inclinantia, quae Apostolus, I ad Corinth. iii, 1 et 2, lac vocat dicens: Tamquam parvulis in Christo, lac vobis potum dedi, non escam.

Ad aliud dicendum, quod fides quantum ad assensum primae veritatis nulli innititur experimento, sed primae veritati assentit propter se et per se et super omnia: sed quantum ad cogitare de credito, multa sunt quae inducunt ad fidem. Eodem modo dicendum est ad duas auctoritates sequentes: non enim arguitur incredulitas centurionis, nisi quia quoad assensum primae veritatis quaerebat sensibile signum, per quod ipse assentiret, cum propter se, per se, et super omnia primae veritati assentire deberet. Et e contrario laudatur alius centurio, Matth. viii, 8 et seq., quia tale signum non quaerebat.

Ad id quod ulterius quaeritur, solvendum est per quod dicitur, Matth. vii, 22 et 23, super illud: Multi dicent mihi inilla die: Domine, Domine: et est inductum in objiciendo. Et ideo dicendum, quod non semper oportet, quod motus fidei qui impetrat, miraculum, ex parte impetrantis, sit fidei formatae: sed sufficit, quod sit fidei cujuscumque. Et hoc est ideo, quia miraculum fit ad sanctitatem Ecclesiae demonstrandam, non facientis. Et quod dicitur, Jacob, ii, 20: Fides sine operibus mortua est: quoad hoc dicitur, quod, non vivificat credentem vita gratiae: et non dicitur propter hoc, quod nihil operatur ad sanctitatem Ecclesiae demonstrandam. Et hoc patet in administratione sacramenti baptismi, quod. est sacramentum fidei, ut dicit Augustinus, quod, aequaliter operatur impressionem characteris et remissionem peccatorum, sive per bonum, sive per malum ministrum conferatur. Et hoc est ideo, quia non minister, sed invocatio nominis divini operatur in sacramento impressionem characteris, et remissionem peccatorum. Et similiter de miraculo: non minister, sed invocatio nominis divini impetrat miraculum: et Deus invocatus, sua propria virtute perficit miraculum.

Per hoc etiam patet solutio ad id quod dicitur, I ad Corinth. xiii, 2. Non enim dicitur nihil esse fidelis non habens charitatem, ita quod fides ejus nihil operetur: sed dicitur nihil esse quoad vitam merendam aeternam.

Id quod contra objicitur, jam solutum est per praedicta.