QUAESTIO I. Utrum nomen

ingenitus sive innascibilis secundum substantiam, vel relationem dicatur.

Quantum ergo ad primum, quod hoc nomen ingenitus dicatur secundum relationem, ostenditur;

1. Per Augustinum, qui dicit libro quinto de Trinitate et habetur in littera: " Non receditur a relativo praedicamento, cum ingenitus dicitur "; ergo dicitur secundum relationem.

2. Item, eodem libro : " Sicut genitus ad genitorem , ita ingenitus ad nongenitorem "; sed quod dicitur ad aliud dicitur relative sive secundum relationem; ergo etc.

3. Item, hoc ipsum videtur ratione, quia omne illud, in quo differt persona a persona, dicitur secundum relationem

hoc patet

sed secundum hoc quod est ingenitus differt Pater a Filio; ergo etc.

4. Item, nulla negatio privat modum significandi sive dicendi ;sed genitus secundum relationem dicitur, ergo addita negatione, adhuc dicetur; ergo etc.

Conto a; 1. Omnis relatio in divinis aliquid ponit - illud certum est

sed ingenitus nihil ponit; ergo etc. Probatio mediae; si hoc nomen aliquid ponit, aut ergo secundum quod negative, aut secundum quod privative tenetur. Non secundum quod negative; hoc constat. Si ergo secundum quod privative tenetur; sed privatio tollit actum et ponit aptitudinem : ergo secundum hoc ingenitus idem erit quod aptus generari, et noti genitus; sed hoc nulli convenit; ergo etc.

2. Item, omnis relatio in divinis in concretione significata importat distinctionem, et ideo nulla dicitur de essentia secundum modum denominationis -haec enim est falsa: essentia generat

sed ingenitus dicitur de essentia, nam divina essentia est non genita , cum eius oppositum de essentia non praedicetur, scilicet genitus; ergo etc.

3. Item, negationes se habent e contrario affirmationibus; sed genitus est in minus quam relatus, et generatio quam relatio; ergo ingenitus est in plus quam nonrelatus, et ingeneratio quam nonrelatio. Sed nonrelatus vel nonrelatio non dicitur secundum relationem, quia tunc opposita implicaret; ergo cum in plus sit hoc quod est ingenitus , non est in genere relationis; ergo etc.

Item, omnis relatio in divinis aut est respectu principii, aut respectu principiati; ergo si hoc quod est ingenitus dicit relationem, aut respectu principii, aut respectu principiati. Sed non respectu principii, quia tunc Pater haberet principium, quod est inconveniens. Si respectu principiati, tunc ergo non eius est negatio, cuius fuit affirmatio

nam genitus dicitur respectu principii, quia ab aliquo

ergo si ingenitus non dicitur respectu principii, tunc ergo negatio non dicitur respectu eius, respectu cuius fuit affirmatio. Ergo nec dicit relationem ad principiatum, quia non permittit nomen, nec ad principium, quia non permittit res.

CONCLUSIO.

Nomen ingenitus in principali intellectu dicit relationem privative, sed ex consequenti intellectu positive, scilicet fontalem plenitudinem.

Respondeo; Dicendum est, quod circa hoc diversae sunt positiones. Omnes enim posuerunt, quod hoc quod est ingenitus dicitur secundum relationem , sed differenter.

Quidam enim dixerunt, quod ingenitus solum dicit relationis privationem; et illud solum sufficit ad hoc quod dicatur notionaliter, quoniam privatio potest esse principium distinguendi et innotescendi,

sicut ovis non signata a signata. Et iterum, negatio dicit nobilitatem, sicut non regi in rege, tum causari in causa, non produci in principio.

Sed ista positio non potest stare, quia pura negatio nec distinguit nec dicit nobilitatem : non distinguit, nam negatio relationis dicitur de essentia; non dicit nobilitatem, nam omnis nobilitas ponit aliquid per modum positionis.

Alii posuerunt, quod hoc quod est ingenitus dicitur secundum relationem et positive, quia privando unam ponit aliam: sicut inaequale privat aequalitatem et ponit relationem illi oppositam, similiter et hoc quod est dissimile, unde et relationem importat positive; sic hoc quod est ingenitus privando relationem ad genitorem ponit relationem oppositam ad nongenitorem. Et hoc dicunt sensisse Augustinum, qui dicit, quod " sicut genitus ad genitorem, ita nongenitus ad nongenitorem dicitur ".

Sed ista positio non potest stare, quia nongenitus aut dicitur ad principium, aut ad principiatum. Si ad principiatum, ergo respectu illius non potest dici hoc nomen ingenitus, Cum genitus dicatur in respectu ad principium, et idem significatam sit in hoc nomine genitus et ingenitus, et ingenitus differat sola negatione; ergo necesse est, quod hoc nomen ingenitus dicatur respectu principii. Si autem hoc est verum: ergo secundum hoc poneretur Pater habere principium, respectu cuius dicatur. Et iterum, illud principium dicitur nongenitor; sed non generare non dicit principium, sed privationem illius.

Tertius modus dicendi est, quod hoc nomen ingenitus, secundum quod assignatur notio Patris, dicitur secundum relationem partim privative, partim positive. Propter hoc notandum, quod, sicut dicit Augustinus , "idem est ingenitus et nongenitus ". Nongenitus autem tripliciter potest accipi, sicut nonalbum, quia potest esse negatio in genere, vel extra genus, vel partim in genere et partim extra genus . Secundum quod est negatio extra genus, sic generaliter privat et non ponit aliquam qualitatem, sicut potest dici nonalbum, quod non est in genere coloris nec qualitatis. Secundum quod est negatio in genere, sic privat albedinem et ponit qualitatem contrariam, ut nonalbum, quia caret albedine, sed tamen est nigrum. Secundum quod partim in genere, partim extra genus, in genere scilicet remoto et extra genus proximum; sic nonalbum dicitur quod caret tam albedine quam colore, habet tamen qualitatem nihilominus.

Per hunc modum intelligendum est in proposito. Nam hoc quod est ingenitum importat ordinem in ratione generis remoti, et ordinem ad principium in ratione proximi, et ordinem talem ner modum naturae in ratione completivi. Si igitur ingenuus sit negatio extra genus, sic dicitur ingenitus quod non generatur nec etiam habet ordinem vel relationem; et hoc modo pure dicit privationem, et dicitur de essentia nec dicitur secundum substantiam nec secundum relationem, eo quod privatio solum est

Alio modo potest esse negatio in genere; et tunc ingenitus dicitur quod non generatur, habet tamen ordinem ad principium, et hoc modo dicit relationem substratam; sed tamen ex hoc non dicit nobilitatem, et sic convenit Spiritui sancto, nec tamen est notio.

Tertio modo potest esse negatio quodam modo in genere quodam modo extra genus; et sic dicitur ingenitus quod non generatur, habet tamen ordinem, sed non ad principium; et hoc modo dicit privationem relationis respectu principii. Si enim habet ordinem, et non ad principium, ergo ipsum est primum et principium; et hoc modo dicit nobilitatem, sicut et principium. Et decuit illam per negationem significari, quia prima cognoscuntur per negationem , et hoc modo est notio.

Sed quoniam ingenitus de ratione sui nominis non vitietur dicere nisi privationem vel negationem generationis, propter hoc dicendum est quarto modo, quod hoc nomen ingenitus, secundum quod convenit Patri proprie, dicit relationem privative, sed ex hoc ipso dicit ex consequenti relationem positive. Quod patet sic. Non generari enim dicitur qui simpliciter non generatur; et sic convenit non tantum Patri, sed essentiae et Spiritui sancto. Sed ultra hunc intellectum, prout proprie convenit Patri, addit, quia Pater non generatur, nec per generationem accipitur: et sic excluditur essentia, quae per generationem accipitur, sed adhuc convenit Spiritui sancto. Prout autem convenit soli Patri, sic dicitur ingenitus, quia non generatur, nec per generationem accipitur, nec generationem consequitur. Per primum membrani excluditur Filius, per secundum essentia, per tertium Spiritus sanctas, cuius processio praesupponit generationem secundum ordinem originalem, quia procedit ut nexus a Patre et Filio Quamvis enim non sit in divinis prius et posterius, tamen secundum originem et rationem intelligendi prior est generatio Filii quam processio Spiritus sancti, ut supra ostensum fuit , et (amen simul sunt natura. Sic ergo large accepto verbo consequendi, cum ibi proprie non sit praecedere et sequi, tripliciter dicitur aliquis esse ingenitus: aut quia non producitur per generationem, aut quia non producitur per generationem nec per generationem habetur sive accipitur, aut quia nec producitur nec accipitur nec consequitur . Hoc igitur modo ingenitus importat nullo modo esse ab alio, et ita primitatem ac per hoc fontalem plenitudinem, sicut ostensum fuit in principio distinctionis praecedentis , et sicut patet ex principio distinctionis sequentis, ubi dicitur, quod " Pater est principiam totius deitatis, quia a nullo est"; et ita in principali intellectu dicit relationem privativa, ex consequenti positive; et ita non dicit negationem, quae nihil ponit.

Unde concedendae sunt rationes ad hoc

1. Ad illud ergo quod obiicitur, quod nihil ponit secundum quod negative; dicendum, quod falsum est, quia non est negatio extra genus, sicut si dicatur; chimaera est ingenita, immo est negatio cum constantia subiecti; et talis negatio in subiecto summam relinquit nobilitatem.

2. Ad illud quod obiicitur, quod dicitur de essentia; dicendum, quod verum est, sed secundum quod solum dicitur privative, et sic non est proprietas Patris; secundum autem quod proprietas Patris, non dicitur de essentia.

3. Ad illud quod obiicitur, quod negationes e contrario se habent affirmationibus; dicendum, quod illud non semper est verum de negatione in genere, sed extra genus. Nonalbum enim, prout est negatio in genere, non dicitur superius ad hoc quod est non quale; similiter ingenitum ad hoc quod est nonrelatum non est superius.

4. Ad illud quod obiicitur ultimo, quod dicit relationem; dicendum, quod secundum quod importat relationem privative, dicitur respectu principii; et ex hoc non sequitur, quod Pater habeat principium, immo quod non habeat, quia non dicitur secundum positionem, sed secundum remotionem. Unde bene dicit Augustinus, " quod dicitur ad nongenitorem ", quia ingenitus significat remotionem genitoris. Secundum vero quod importat relationem positive et ex consequenti, sic respectu principiati; et sic non est inconveniens, quod aliquod nomen privativum aliquid ex consequenti importet, quod non importat affirmativum sibi oppositum. Et sic patent cetera.