QUAESTIO II. Utrum innascibilitas et paternitas importent eandem relationem.

Secundo, supposito quod hoc nomen ingenitus dicatur secundum relationem, quaeritur, utrum importet eandem relationem, quam hoc nomen Pater, utrum scilicet eadem relatio sit innascibilitas et paternitas. Et quod non, ostenditur sic

1. Augustinus quinto de Trinitate : " Aliud est dicere esse patrem, et aliud ingenitum "; sed non secundum essentiam; ergo secundum relationem.

2. Item, hoc videtur per rationem, quia possibile est, aliquem intelligi esse ingenitum et non esse patrem, ut in Adam , et e converso, ut in Cain. Si ergo una relatio potest intelligi, altera non intellecta, et e converso; et poni, altera non posita; ergo sunt diversae relationes.

3. Item, relationes diversificantur penes terminos . quia relatio, secundum quod hujusmodi, ad alterum est ; sed ingenitus dicitur per privationem prioris, scilicet patris, et pater secundum positionem germinis sive filii; ergo dicunt respectum secundum aliam et aliam partem; ergo etc.

4. Item, plus differt generatio et ingenerato quam generatio et spiratio

nam hic est oppositio propria, ibi autem solum disparatio

sed alia relatio est generatio et spiratio; ergo et generatio et in generatio. Sed generatio et paternitas est eadem, ut supra ostensum est ; ergo innascibilitas et paternitas non sunt eaedem relationes.

Contra; 1. Omnis relatio in divinis est personae ad personam; si ergo ingenitus dicit relationem, aut ergo ad Filium, aut ad Spiritum sanctum, aut ad utramque. Non ad utrumque, quia Pater non comparatur unica relatione, sed diversis ad Filium et Spiritum saucium; non ad personam Spiritus sancti

hoc constat

ergo ad Filium. Si ergo relatio ad Filium est paternitas; ergo innascibilitas est eadem relatio.

2. Item, relationes in divinis personis non accidunt, sed esse tribuunt personae ; ergo si unius personae unicum est esse, unica erit eius relatio. Sed Pater est una persona, et convenit ei innascibilitas et paternitas; ergo etc.

3. Item, sicut se habet nascibilitas in Filio ad filiationem, ita innascibilitas in Patre ad paternitatem; sed in Filio eadem est relatio nascibilitas et filiatio; ergo etc.

4. Item, Philosophus. ; " Primum et principium idem dico "; sed innascibilis dicit illud quod dicit in ratione primi, pater in ratione principii; ergo dicunt eandem habitudinem et relationem; non ergo sunt duae relationes, sed una tantum.

CONCLUSIO.

Innascibilitas est alia notio ac paternitas, cum utraque aliam relationem importet tum secundum intellectum principalem, tum secundum intellectum consequentem.

Respondeo; Dicendum, quod hoc quod est innascibilis aliam relationem importat, quam hoc quod est pater, sive quantum ad principalem intellectum, sive quantum ad consequentem. Quantum ad principalem, manifestam est, quia importat respectum ad principium per modum privationis, pater autem importat respectum ad principiatum per modum positionis et generationis; et ita dicunt diversas habitudines, quarum una est vera habitudo, altera privatio habitudinis.

Quantam ad consequentem intellectum similiter differunt, licet non tantum. Nam pater dicit relationem principii solum respectu Filii et per modum generationis, sed innascibilis universalem dicit principalitatem sive fontalem plenitudinem in producendo, non tantum quantum ad generationem, sed etiam quantum ad spirationem, non tantum respectu Filii, sed etiam respectu Spiritus sancti. Et hoc patet, quia innascibilis dicitur, eo quod non generatur nec generationem consequitur; ergo in nomine innascibilis aufertur ratio nascendi et procedendi; et si hoc, ponitur ratio omnimodae principaliatis, et ideo fontalis plenitudinis.

1. Ad illud ergo quod obiicitur, quod dicit respectum personae ad personam; dicendum, quod privative sive negative non dicit respectum ad personam. Et quod dicit, quod omnis relatio dicit respectum ad personam, intelligitur de illa quae dicit positionem. Secundum autem quod accipitur quantum ad consequentem intellectum, dicit respectum ad utramque personam.

Quod obiicitur, quod non est una communis relatio; dicendum, quod verum est quantum ad principalem intellectum, tamen bene potest esse quantum ad consequentem, ut aliquod nomen dicat plenitudinem respectu utriusque.

2. Ad illud quod obiicitur, quod relatio dat personae existere; dicendum, quod non quaecumque, sed quae est relatio personalis. Quae autem sit illa, infra patebit .

3. Ad illud quod obiicitur, quod in Filio idem est nascibilitas et filiatio; ergo etc; dicendum, quod non sequitur, quia non opponuntur eodem genere oppositionis; quia paternitas et filiatio opponuntur relative, non sic nascibilitas et innascibilitas, immo magis contradictorie vel contrarie.

4. Ad illud quod obiicitur, quod primum et principium est idem; dicendum, quod primum dicitur dupliciter; aut per privationem prioris; et sic primum et principium idem sunt re, et non ratione. Alio modo primum dicitur respectu secundi; et sic primum et principium idem sunt re et ratione, et sic non significatur primum per hoc nomen innascibilis. Importat enim primitatem per privationem prioris, ut patet ex ipsa nominis impositione.