MEMBRUM IV.

Utrum omnes Angeli omnibus loquantur, vel quidam quibusdam ?

Quarto quaeritur, Utrum omnes omnibus loquantur, vel quidam quibusdam ?

Et videtur, quod, non omnes omnibus.

1. I ad Corinth. xiii, 1, super illud: Si linguis, Glossa: " Linguis quibus praepositi minoribus quod de Dei voluntate primi sentiunt, significant. " Ergo videtur, quod majores minoribus loquantur, et non omnes omnibus.

2. Adhuc, Damascenus in libro II de Fide orthodoxa: " Qui eminent, inferioribus tradunt suas intelligentias et consilia , " tradere autem intelligentias et consilia, est loqui, ut habitum est: ergo videtur, quod eminentes inferioribus loquantur, et non e converso: ergo non omnes omnibus loquuntur.

3. Adhuc, Dionysius, " Superiores illuminant inferiores: " illuminare est tradere intelligentias et consilia: et hoc est loqui, ut dicit Damascenus: ergo videtur, quod superiores tantum inferioribus loquuntur.

Contra:

1. In nullo ordine sic est, quod inferior non potest loqui superiori: discipulus enim loquitur magistro, servus domino, et sic de aliis: sed ordines angelici maxime sunt ordinati: ergo videtur, quod et in illis inferior potest loqui superiori.

2. Adhuc, Dionysius dicit, tractans illud Isaiae, lxiii, 1: Quis est iste qui venit de Edom ? quod inferiores quaestiones faciunt superioribus: et quaerere est loqui: ergo inferiores loquuntur superioribus: ergo omnes omnibus.

3. Adhuc, I ad Corinth. xiv, 30, super illud: Quod si alii revelatum fuerit sedenti, prior taceat, Glossa: " Aliquando datur inferiori, quod non datur superiori. " Cum ergo Ecclesiastica hierarchia descendat a caelesti etiam in caelesti hierarchia datur inferiori, quod non datur superiori: et de hoc potest inferior loqui superiori, et illuminare ipsum.

4. Adhuc, In praehabitis probatum est, quod Angeli inferiores aliquid didicerunt ab Ecclesia et ab Apostolo de mysterio Incarnationis: constat autem, quod homines in carne existentes inferiores sunt Angelis: ergo in ordine hierarchiae ad hierarchiam inferior loquitur superiori, et illuminat eum de quibusdam.

Ad hoc dixerunt quidam, quod Angeli sunt ministrantes, et assistentes: et ministrantes plura cognoscunt ad ministerium pertinentia, quae sunt circa nos, et de his loquuntur superioribus. Assistentes autem plura cognoscunt de divinis, et de his loquuntur inferioribus, et illuminant eos. Sed hoc stare non potest: quia sive illa cognitio sit de divinis, sive

de humanis ad ministerium pertinentibus: aut est gratuita, aut naturalis. Si gratuita: tunc plane falsum est: in omnibus enim gratuitis superiores majorem habent cognitionem, quam inferiores: et sic tantum superiores loquerentur inferioribus, et non e converso. Si de naturali: cum naturalium cognitionem omnes a creatore acceperint, omnes omnibus loquuntur.

Si quis dicat, quod Deus revelat assistentibus sive superioribus plura de his quae pertinent ad assistentiam: ministrantibus autem sive inferioribus plura revelat de his quae pertinent ad custodiam: et sic de pertinentibus ad virtutem assistricem superiores loquuntur inferioribus, de pertinentibus vero ad vim ministratricem inferiores loquuntur superioribus. Hoc erit directe contra Dionysium. Revelatio enim illa fit per theophanias a Deo descendentes in Angelis: in omnibus autem tam pertinentibus ad assistentiam, quam pertinentibus ad ministerium, theophaniae semper descendunt per superiores ad inferiores: ergo superiores loquerentur inferioribus, et non e converso.

Solutio. Dicendum, quod omnes omnibus loquuntur. Sed aliud est loqui simpliciter ad interpretationem conceptus: hoc enim est de naturalibus Angelorum, et non pertinet ad distinctionem assistentium et ministrantium. Et aliud est loqui ad illuminationem: illuminatio enim est lumen per theophanias descendens a Deo: et his purgatur Angelus a dissimilitudinis habitu, et illustratur divino lumine, quo ponitur in similitudinem luminis divini, et perficitur per reductionem et conversionem.

Dicendum ergo, quod, omnes omnibus loquuntur locutione simplici et naturali, quae est interpretatio conceptuum: sed superiores inferioribus loquuntur locutione ad illuminationem pertinente. Secundum hanc enim locutionem dicit Dionysius, quod " lex divinitatis est per prima media, et per media ultima reducere. " Et, Zachar, ii, 4, super illud: Curre, et loquere ad puerum istum, dicens: Absque muro habitabitur Jerusalem, Gregorius dicit, quod Angelus superior de media hierarchia loquebatur Angelo inferiori de infima hierarchia illuminando eum: et ille illuminavit Prophetam de hoc, quod absque muro habitabitur Jerusalem,

Et de hac ratione procedunt primae tres rationes inductae.

Ad id quod primo objicitur, dicendum quod locutione quae est simplex interpretatio conceptus, omnes omnibus loquuntur, et superiores inferioribus, et e converso.

Ad aliud dicendum, quod quaerere non est loqui ad illuminationem, sed est petere illuminationem, et expetendo illuminationem interpretari conceptum cordis. Ad aliud dicendum, quod quando revelatio fit inferiori in Angelis, theophania descendit in Angelum a Deo: et de hac potest loqui inferior superiori locutione interpretativa, sed non ad illuminationem: quia illuminatio abundantior est in superiori, quam in inferiori. Similiter cum datur inferiori, quod, non datur superiori in Ecclesia, merito Ecclesiae fit, et merito humilitatis, de quo dicitur, Matth. xi, 25: Confiteor tibi, Pater, Domine caeli et terrae, quia abscondisti haec a sapientibus et prudentibus, et revelasti ea parvulis. Et de hoc inferior potest superiori interpretari, sed illuminare eum non potest, quia solus ille illuminator verus est, qui illuminat omnem hominem venientem in hunc mundum. Et ideo dicitur, Matth. xxiii, 8, ut dicit Augustinus in libro de Magistro, quod " unus est Magister noster, qui in caelis est: et quod frustra extra laborat lingua Doctoris, nisi intus adsit illuminatio conditoris et gratia. "

Ad aliud dicendum, quod hoc verum est, quod aliquid didicerunt Angeli ab Ecclesia de mysterio Incarnationis quantum ad circumstantia mysterium et determinantia ipsum quantum ad tempus et locum et effectus: sed illuminatio perficiens hujusmodi disciplinam semper descendens fuit secundum ordinem theophaniae a Deo: talis enim, cognitio experimentalis fuit hoc modo quo Angeli boni et mali experimentalem habent cognitionem, ut in praehabitis dictum est: et esset imperfecta, nisi theophania desuper descendente perficeretur.

Ad solutiones quae inductae sunt, dicendum quod non valent, et bene improbatae sunt.