MEMBRUM III.

De modo custodiendi .''

Tertio, Quaeritur de modo custodiendi.

i. Et ad hoc sumatur auctoritas Bernardi in libro quinto de Consideratione ad Eugenium. Papam, ubi dicit sic: " Inest Angelis suggerens bonum, bona non ingerens: inest hortans ad bonum, non bonum creans . " Ex hoc videtur, quod Angelus sit in nobis ut suggerat et hortetur ad bonum: non ergo modus custodiendi est, ut extrinsecus assistat ut sonus et paedagogus, sed etiam quod intus sit suggerens et hortans.

2. Adhuc, Hoc etiam videtur per dictum Damasceni in libro II de Fide orthodoxa , qui dicit, quod Angelus est ibi, ubi intelligibiliter operatur. Constat autem ex prius habitis, quod interius operatur ad visionem imaginariam, et ad visionem intellectualem, ordinando phantasma et species quibus perficiuntur visiones. Ergo videtur, quod Angeli custodiant in nobis existentes.

3. Adhuc, Falsum videtur quod dicit beatus Bernardus: " Non bona ingerens. " Probatum est enim per Augustinum in antehabitis in libro XII Confessionum, quod animabus ingerunt illuminationes per triplicem visionem, scilicet corporalem, imaginariam, et intellectualem. Ergo videtur, quod bona ingerant.

4. Adhuc, Ibidem dicit Bernardus quod Angelus est cum anima, Deus in anima: ille ut conturbernalis animae inest, Deus ut vita. Videtur ergo, quod Angelus cum anima sit, et non in amma.

5. Adhuc, Beda: " Nihil illabitur animae nisi Deus trinitas. " Angelus ergo non illabitur animae.

6, Adhuc, Bernardus in sermone 7 super Cantica dicit sic: " Credimus Angelos sanctos adstare orantibus, et offerre Deo preces ei vota hominum, ubi tamen sine ira et discrepatione levari puras manus perspexerint. "

7. Adhuc, Bernardus in eodem sermone infra: " Non ambigo, quin gratanter in palatio colligant, quem dignanter in sterquilinio visitant. " Ergo videtur, quod modus custodiendi sit hic visitare, et post mortem colligere in palatio.

8. Adhuc, In Psalmo xc, 11: Angelis suis mandavit de le, ut custodiant te in omnibus viis tuis. Et dicit ibi, v. 13: Super aspidem, etc. Et, v. 12: In manibus portabunt te, ne forte offendas ad lapidem pedem tuum. Videtur ex hoc accipi, quod modus custodiendi non est nisi in remotione contrariorum.

Ulterius juxta hoc quaeritur, Utrum Angelus habeat hanc potestatem custodiendi animas ex natura vel gratia ?

Videtur, quod non ex natura:

1. Angelus enim per naturam vertibilis est sicut et homo debilis: ergo non datur debili in custodem: cum ergo aequaliter debiles sint ex natura et Angelus, et homo, Angelus ex natura non habet potestatem custodiendi hominem.

2. Adhuc, Numer, xviii, 12, super illud: Quidquid offerunt primitiarum, dicit Origenes sic: " Angeli offerunt primitias hominum, et pro merito alius princeps multorum esse ponitur, alius principatui subjectus: sicut in bonis servis, quibus pro diversitate meritorum datur potestas, alii super decem civitates, alii super quinque. " Hoc autem fit ex gratia, non ex natura.

3. Adhuc, Hierarchia Ecclesiastica descendit a caelesti: in hierarchia autem Ecclesiastica nullus alteri praeponitur ex natura: quia, sicut dicit Gregorius, " natura omnes homines aequaliter genuit. " Unde contra naturam superbire, est hominem, homini velle praeesse. Et hoc totum continetur in Glossa super illud Genesis, i, 28: Dominamini piscibus maris. Ergo videtur, quod in caelesti hierarchia non praeponitur Angelus Angelo, vel Angelus animae nisi ex gratia.

Si forte aliquis dicat, quod anima est unibilis corpori: Angelus autem separata substantia est: et per hanc naturam Angelus praeponitur homini in custodem secundum animam. Contra hoc est, quod anima Christi unibilis est corpori: ergo secundum hoc habuisset Angelum custodem, quod omnino absurdum est.

Solutio. Ad primum quaesitum dicendum quod modus custodiendi Angeli diversus est secundum diversos effectus custodiae, sicut paulo ante dictum est. Et aliquando Angelus per effectum est intus in corpore contubernalis animae, aliquando concomitans per corpus assumptum, et ordinando species ad imaginationem et intellectum, dicitur suggerens et hortans, non creans: praeparatoriae enim operatur tantum, sicut agricolae ad fruges: Deus autem solus creat species, quas immittit spiritui et intellectui. Et hoc intendit dicere Bernardus, et non aliud.

Et per hoc patet solutio omnium eorum quae adducta sunt de Bernardo. Angeli enim et intus et extra operantes, praeparant animas ut idoneae fiant ad gratiae susceptionem, quam solus Deus creat: non tamen illabuntur in animam, sed praeparatorie operantur.

Ad id quod ulterius quaeritur, dicendum quod potestas custodiendi quae datur Angelo super animam, consideratur duobus modis, scilicet secundum aptitudinem, et actum. Secundum aptitudinem quidem habet Angelus ex natura potestatem ad custodiendum per hoc quod substantia separata est, infirmitati carnis non unita: sic enim fortis est, et custode non indiget, sed custodire potest. Officium autem et potestatem ad actum habet ex gratia, qua scilicet confirmatus est in bono, et cadere non potest: sic enim et custodire et fulcire potest eum qui est in periculo casus.

Ad primum ergo dicendum, quod licet Angelus vertibilis sit secundum electionem, vertibilitatem tamen illam non habet ex aliqua natura infirmitatis quae sit in seipso, sicut habet anima ex infirmitate corporis: sed habet vertibilitatem illam ex creatione, quia ut dicit Dama-

scenus, " Omne creabile, vertibile est. " Unde illa vertibilitas non impedit, quin ex natura habeat aptitudinem custodiendi hominem, qui ex carnis infirmitate pronus est ad casum. In daemonibus tamen licet sit eadem natura, tamen obscurata est per peccatum et corrupta, et prona ad casum: et ideo ex natura aptitudinem custodiendi non habet daemon.

Et hoc intendit dicere Origenes in Glossa Numerorum, xviii, 12.

Et sic etiam descendit Ecclesiastica hierarchia a caelesti. In Ecclesiastica enim hierarchia non constituuntur custodes secundum instituta Ecclesiastica patrum, qui ad actum custodiae repugnantiam, habent ex natura, ut moriones, et imbecilles, sed qui perfecti sunt perfectione vitae et scientiae ad regendum et custodiendum: et quando secus fit, hoc non descendit a caelesti hierarchia, sed a perversitate diaboli.

Ad hoc quod objicitur de Christo, quod unitus fuit carni, dicendum, quod licet Christus unitus fuerit carni, quae subjecta fuit infirmitati paenalitatum naturalium, non tamen unitus fuit carni, quae subjecta fuit pronitati ad omne malum, ut dicit Anselmus in libro de Conceptu virginali: et praeter hoc unita fuit anima ejus deitati unione inseparabili, et ideo cadere non potuit, nec indiguit Angelo custode. Unde non est simile de Christo, et de aliis hominibus.