MEMBRUM V.

Utrum homo semper custodiatur ab Angelo vel non ?

Quinto quaeritur, Utrum homo semper custodiatur ab Angelo, vel non?

Videtur, quod non.

1. Bernardus in sermone 7 super Cantica, tractans illud Psalmi cxxxvii, 1: In conspectu Angelorum psallam tibi, dicit sic: " Doleo proinde aliquos vestrum in sacris vigiliis gravi deprimi somno, nec caeli cives revereri, sed in potentia principum tamquam mortuos apparere: cum vestra alacritate permoti ipsi vestris interesse solemniis delectantur. " Et ibidem infra: " Vereor ne nostram desidiam quandoque abominantes, cum indignatione recedant: et unusquisque nostrum sero incipiat dicere cum gemitu: Longe fecisti notos meos a me: posuerunt me abominationem sibi . " Si ergo Angeli aliquando recedunt ab his quos custodiunt: ergo non semper custodiunt.

2. Adhuc, Isa. v, 5, super illud: Auferam sepem ejus, et erit in direptionem: Glossa dicit, Sepem, hoc est, auxilia Angelorum. Et ibidem in eadem Glossa tangitur illud quod est in Evangelio Nazaraeorum, quod tempore passionis Domini auditae sunt voces Angelorum in aere: Transeamus ab his sedibus. Ergo Angeli reliquerunt eos tunc, quos custodierant ante: non ergo semper custodiunt.

3. Adhuc, Jerem, li, 9, super illud: Curavimus Babylonem, et non est sanata: derelinquamus eam: sic dicit Glossa magna marginalis, quae incipit: Curavimus Babylonem, etc. : " Sunt medici sub magno medico Angeli Dei volentes animas nostras a vitiis curare: quos ipsi repellimus, dum consiliis eorum, non acquiescimus: et illi videntes se perdere operam, ad invicem dicunt: Derelinquamus eam. " Et subdit Angelos dicere sic: " Tradita est nobis medicina a Deo, ut animam curemus humanam. Adjutoria et medicamina adhibuimus: contumax est, non vult observare quod dicimus, studium nostrum non sequitur effectus, abeamus unusquisque in terram suam, id est, ad domesticum et proprium negotium suum. " Ex hoc sequitur idem quod prius.

4. Adhuc, Paulo infra in eadem Glossa: " Cave ne quando relinquat te medicus vel Angelus Dei: cave ne abscessio medici damnatio tua sit, ut irremediabilis nolentis cura. "

5. Adhuc, Infra, " Saepe prudens medicus accedit ad languentem: et quantum ars patitur, industria medicinae non cessat a curatione. Sed si aegritudo tanta sit, ut repugnet curationi: aut aeger per impatientiam doloris contra faciat illi quod jubetur: relinquit eum, desperans medicus, ne inter manus eius moriens, ipse medicus mortis reus esse videatur. Ne ergo inter sanctorum Angelorum manus moriamur, relinquunt nos desperantes et dicentes: Non est malagma imponere, neque oleum, neque alligaturam. " Ex hoc accipitur idem quod prius, scilicet quod non semper custodiunt, sed quandoque derelinquunt custoditos.

In contrarium hujus est,

1. Quod dicit Bernardus in sermone 31 super Cantica, sic: " Angelus est qui in omni loco sicut sedulus quidem pedissequus animae, non cessat sollicitare eam, et assiduis suggestationibus monere, dicens illud Psalmi xxxvi, 4: Delectare in Domino, et dabit tibi petitiones cordis tui: et illud Psalmi xxvi, 14: Exspecta Dominum, viriliter age, et confortetur cor tuum, et sustine Dominum. Ad Dominum autem dicit, Psal, xli, 2: Quemadmodum desiderat scervus ad fontes aquarum, ita desiderat anima mea ad te, Deus, hoc est, anima mihi commissa in custodiam. "

2. Adhuc, Ibidem dicit Bernardus: " Discurrit Angelus inter dilectum et dilectam, vota offerens, referens dona. Excitat istam, placat illum. Interdum quoque (licet raro) repraesentat eos pariter sibi, sive hinc istam rapiens ad dilectum, sive huc illum adducens ad dilectam. "

3. Adhuc, De nemine desperandum est in via, ut dicit Augustinus: sed in via sumus dum vivimus: ergo dum vivimus, non est subtrahenda medicina medici: sed Angelus est medicus, et custodia medicina: ergo a nullo dum vivit subtrahitur custodia.

Sed tunc habet locum quaestio beati Dionysiis in Caelesti hierarchia , Utrum scilicet de negligentia culpandi sint Angeli, si aliquando derelinquunt custodiendos, cum praepositi sint rectores hominibus.

Et videtur, quod sic: quia i. Super illud Michaeae, vi, 1: Surge, contende judicio adversus montes, dicit Glossa: " Montes sunt administratorii spiritus, quibus commissa est procuratio humanarum rerum. Adversus hos jubetur contendere judicio: ut si illi montes vel colles inventi fuerint procurasse non bene populum: videatur ut vel culpa Dei sit, qui non idoneos praeposuit: vel ipsorum Angelorum, si non egerint quae ad officium eorum, pertinebant: vel populi, qui bonis praelatis obedire contempserit. Et cum nec in Deo, nec in Angelis culpa possit inveniri, restat quod in populo inveniatur, " Ergo ex hac Glossa videtur quantum ad primam partem, quod Angeli arguantur negligentia: et quantum ad ultimam partem videtur, quod in solo homine inveniatur negligentia.

2. Adhuc, Dionysius in Caelesti hierarchia, ubi praeinductam movet quaestionem, sic concludit: " Non Angelorum rectas dominationes accusari oportet pro aliarum, gentium in non existentes deos errore, hoc est, ad deos falsos aversione: quia gentes propriis inflexionibus ad idola vertuntur . "

3. Adhuc, Numer, xxv, 4, super illud: Tolle cunctos principes populi, et suspende eos contra solem, dicit Glossa: " Si princeps, id est, Angelus commonuit, et locutus in corde meo fuerit, in quo meam conscientiam revocat a peccatis: et ego spretis ejus monitis et conscientiae reticulo in peccato permansi, duplicabitur mihi paena, pro contemptu monitorem, et commissione facinoris. "

Solutio. Dicendum, quod. Angelus numquam recedit a custodito, nec umquam derelinquit hominem dum vivit: ita ut nullum effectum custodiae faciat circa ipsum. Dicitur aliquando tamen derelinquere quantum ad illum effectum qui est conversio a peccato: quia illum videt, quod proficere non potest, contradicente illo qui custoditur. Et in hoc sensu loquitur Bernardus et Glossa super Jeremiam, li, 9. sed tamen facit quod potest, ad minus retinendo ne toties cadat, quoties caderet, si custodem non haberet, et ne ita in profundum cadat. Unde quantum ad illum effectum dicitur derelinquere, et non simpliciter.

Et per hoc patet solutio ad omnes auctoritates pro prima parte inductas.

Ea autem quae adducuntur in contrarium, concedenda sunt quantum ad illum effectum custodiae, qui est retinere ne toties cadat, quoties caderet, si custodem, non haberet.

Ad id quod, ulterius quaeritur, Si Angelus culpetur, ex negligentia ?

Dicendum, quod non: quia numquam negligens invenitur, semper enim facit quod in se est. Unde sicut medicus non arguitur qui nihil omittit de contingentibus, etsi non relevetur aeger: ita nec Angelus culpatur, etiamsi non a peccato revocetur custoditus, quia nihil omittit de contingentibus.

Ad Glossam quae est Michaeae, vi, 1, dicendum, quod non loquitur de judicio quo judicetur vel arguatur Angelus: sed loquitur de judicio quo gravius damnatur custoditus, qui talis custodis monita contempsit. Et hoc patet ex fine ejusdem Glossae, et ex Glossa quae adducta est de Numeris, xxv, 4.

Et iste est etiam intellectus verborum Dionysii.