316

comprehendi quoslibet clericos, et, laicos etiam regali et imperiali di- gnitate fulgentes; neminem conse- quenter excludi qui vel in proprios usus. convertat, vel usurpet per se vel per'alios, vi vel timore incusso, seu etiam per suppositas personas clericorum aut laicorum, seu qua- cumque arte, aut quocumque quae- sito-colore alicuius Ecclesiae, seu cuiusvis saecularis beneficii, Mon- tium pietatis, aliorumque piorum locorum iurisdictiones, bona, cen- sus, ac iura etiam feudalia et em- phyteutica, fructus, emolumenta, seu quascumque obventiones quae in ministrorum et pauperum ne- cessitates converti debent, vel im- pediat ne ab iis ad quos de iure pertinent percipiantur.

Attamen cum excommunicatio pendeat ex qualitate et malitia spe- ciali actionis, privatae personae numquam excommunicatae censen- dae sunt, nisi actionem ponant et culpa sese commaculent, quae sub lege evidenter comprehendatur, prout superius innuimus.

2°. Hinc ad actiones enumeran- das progredimur.

Et quantum ad usurpationem at- tinet, eam auctoritativam et poten- tialem esse, supra probavimus; si- cut etiam diximus, et evidenter patet, auctoritativas esse debere usurpationes bonorum Ecclesiarum, aliorumque locorum piorum , et Montium pietatis, atque insuper iu- rium pheudalium et emphyteutico- rum, cum hae usurpationes a pri-*

ea rapacem manum immillai, usur- pet, et in proprios usus convertat.

Ex dictis vero inferimus. I o . In Tridentino Capite esse actiones in- terdictas, quae potentiales sunt et auctoritativae.

2°. Esse etiam actiones quae a pri- vatis personis perfici possunt, et perficiuntur.

3°. Has autem specialem vel ino- bedientiam, vel malitiam redolere debere.

4°. Hinc inter vetitas actiones accensendas non esse illas quae vel sunt minoris momenti, vel prope diem contingunt, ut negare mer- cedem, succidere aliquam arborem, uvas, olivas, fructus furari etc. De eiusmodi enim patres Tridentini non loquuntur.

Hinc ad discernendum quinam ex hoc capite excommunicationem incurrunt, attendendum esse cen- semus ad entitatem et malitiam actionis. Quare si haec fuerit mino- ris momenti, et nullam habens specialem malitiam fraudemque, aut nullam expressis Ecclesiae mandatis inobedientiam praesefe- rens, eam sub praesenti excom- municatione non comprehendi pu- tare debemus; secus si actio privata (nam potentiales et auctoritativae tria illa semper complectuntur) hisce circumsepiatur.

Post haec inquiramus Io quae- nam personae huic excommunica- tioni subiiciantur?

Et profecto ex dictis iam patet legem universalem esse, sub eaque