708 BARCINONEN.

summatum non fuit. Eo igitur ipso quod talis non consum- matio concludenter probatur, sive cohabitaverint, et condor- mi verint coniuges, sive non, semper verum erit quod ma- trimonium est simpliciter ratum ».

Ceterum exclusio copulae maximam probabilitatem su- scipit ex probata aversione inter sponsos, quamvis alter ex coniugibus copulam voluerit. Porro aversio haec certissima habetur ex testimonio septimae manus, depositionem spon- sorum confirmante.

Deficit in casu inspectio mulieris contra praescripta Be- nedicti XIV et Instructionis S. C. C. diei 20 Aug. 1840. Sed talis inspectio moraliter impossibilis fit ob tenacem et contumacem reluctantiam sponsae: nec speranda obstinatae mulieris annuentia. Siquidem recusavit sese peritorum inve- stigationi subiicere, et coram Iudice in interrogatorio, et post duplicem citationem ante conclusionem actorum ipsi canonice factam. Huiusmodi defectus, data praesertim certi- tudine potentiae viri haud levis momenti haberi debet, sed datis totius causae adiunctis, gratiae dispensationis conces- sionem haud excludit. Inspectio enim corporis mulieris est probatio adminicularis, quae sola per se non sufficit ; iurata vero coniugum et septimae manus depositio essentialis est et veram vim probativam habet. Et etiam hac in re mira- bilis est S. Matris Ecclesiae charitas et benignitas, quae, gravibus accedentibus causis, vigorem canonicarum praescri- ptionum circa inspectionem relaxare consuevit : « Expedit legis vinculum quandoque relaxare, iusta scilicet concur- rente causa » Trid. Sess. 25, cap. 18, de Ref., ut centies mediante S. C. C. peractum scimus, ne scilicet corruptio vel obstinatio mulieris virum privaret iure cum alia nubendi, vel gratia dispensationis pontificiae a rato non consummato ad eundem effectum. In cap. Laudabilem, ad probandam virginitatem non praescribitur copulative septima propin- quorum manus et recognitio facienda per obstetrices, sed aperte statuitur sufficere solam confessionem coniugum cum septima manu propinquorum; Ursaya, Disc. Eccl. t. 3, disc.21*