BARCINONEN. 709

n. 138. Et hoc valet non solum ad probandam virginitatem mulieris et impotentiam viri (non semel enim in causis im- potentiae ex parte viri, omissa est eiusdem viri inspectio, et tamen concessa est dispensatio a rato non consummato), sed, quasi a fortiori, ad excludendam consummationem, quando inspectio mulieris fieri nequit, vel certo inutilis ac conse- quenter inhonesta foret.

Quapropter Sánchez, VIII, 108, 6, verbum faciens de im- potentia, ait : « Et quamvis utroque coniuge fatente impe- dimentum, ac triennio lapso, sanum consilium sit facere coniuges inspici : at id non est necessarium. Quod cap. 1 Laudabilem, in ultimo casu ubi est sermo de hoc, de frig. et malef. id non petatur. Deinde ne viduis denegetur hoc remedium, utpote quae per aspectum probare nequeunt ma- trimonium non esse consummatum ». Atqui huiusmodi ra- tiones plurimum valent ad praesentem causam benigne con- cedendam : mulier enim obstinate recusans inspectionem, de facto aequiparatur viduae et corruptae, imo saepe saepius de impotentia suspecta dici potest. Et si, docente Coscio, 1, 7, 236, multo magis attendenda esse videtur confessio de non consummatione eorum coniugum, qui propter anti- pathiam a carnali inter se copula abstinuisse iuraverint ; maximi facienda mulieris depositio de propria invincibili aversione erga actum carnale et viri personam.

Ceterum si in iudiciis circa impotentiam, quando urgen- tissimae concurrunt circumstantiae, quae consummationem excludant, saepe omissa inspectione, causa soluta est per dispensationem ad cautelam, nihil prohibet quominus, datis numero et valore depositionum, seu probationum, praesens causa solvi possit per dispensationem, omissa etiam mulieris inspectione ; quae inspectio, ut patet, impossibilis existit, data obstinata uxoris reluctantia.

Porro talia in casu habemus inconsummationis indicia, quae prudentem in contrarium suspicionem excludant. Et maximi momenti habenda est declaratio utriusque coniugis tempore non suspecto seu anni 1850-1852 consummationem