ET QUAESITUM PRIMUM.

De Cherubin quid sit ? Deinde quaeritur de Cherubin. Et quaeruntur duo, scilicet quid sit, et quae sint proprietates ejus.

Ad primum sumantur verba Dionysii , ubi sic dicit: " Cherubin nominatio manifestat multitudinem scientiae, aut fusionem sapientiae, "

1. Et objicitur de hoc quod dicitur, Multitudinem scientiae. Multitudo enim consistit in pluribus discretis: et si scientia est de his, est scientia de ente creato, cujus principia et partes sive differentiae et passiones in multitudine consistunt: et haec scientia non est scientia gloriae. A tali ergo non denominatur Cherubin, sed denominatur a scientia quae est a Deo in theophaniis accepta: et haec scientia consistit in unitate, et non in multitudine. Cherubin ergo non manifestat multitudinem scientiae, sed unitatem.

2. Adhuc, Dionysius in libro de Divinis nominibus , dicit quod rationis investigantis unum per alterum, et discurrentis de uno in alterum, sunt discursiva? scientiae. Intelligentiae autem stantis in uno, et ex illo uno omnia intelligentis, est scientia unica et simplex: et haec convenit Angelis, prior autem hominibus. Cherubin ergo non debent definiri per multitudinem scientiae, sed potius per intelligentiam simplicem in uno divino principio omnium omnia scientem.

3. Adhuc, Augustinus in libro super Genesim ad litteram dicit, quod scientia de humanis est, sapientia autem de divinis. Per humana autem nihil determinatur ad gradum gloriae, sed per divina. Ergo videtur, quod Cherubin in gradu suo non debet determinari per multitudinem scientiae, sed per multitudinem sapientiae et intellectus, Dicit enim Gregorius, quod sapientia et intellectus de divinis sunt.

4, Adhuc, Gregorius in Homilia dominicali de centum ovibus et decem drachmis sic dicit: " Cherubin plenitudo scientiae dicitur: quia illa sublimiora agmina idcirco Cherubin vocata sunt, quia tanto perfectiori scientia plena sunt, quanto claritatem Dei vicinius contemplantur, ut secundum creaturae modum eo plene omnia sciunt, quo visioni conditoris per meritum dignitatis appropinquant . " Ex hoc accipitur, quod illi qui plus propinquant, plus habent plenitudinem scientiae: sed Seraphin inter omnes plus appropinquant: ergo plus habent plenitudinem scientiae: plus ergo debent denominari a plenitudine scientiae, quam Cherubin.

5. Adhuc, Bernardus in sermone 19 super Cantica sic dicit: " Illa caeli agmina quae Cherubin nuncupantur (si eis sui vocabuli servetur interpretatio) arbitror nihil habere a Thronis, quod per Thronos accipiant, cum de ipso fonte ad plenum haurire liceat, ipso ea per se Domino Jesu verbo (quod videre est visio matutina) dignanter introducente in omnem plenitudinem veritatis, thesauros sapientiae et scientiae, qui in eo omnes absconditi sunt, largissime revelante. " Et tangit hoc quod habetur, ad Coloss, ii, 3, ubi dicit Apostolus, quod in Christo sunt omnes thesauri sapientiae et scientiae absconditi, Ex hoc accipitur, quod Cherubin prae omnibus habet thesaurum sapientiae et scientiae.

Sed contra hoc videtur esse, quod

1. Dicit Glossa super illud Apocalypsis, xxi, 16, Latera civitatis sunt aequalia, ubi sic dicit: Quia, in illa caelesti Jerusalem quantum quisque cognoscit, tantum diligit et comprehendit. Si ergo Cherubin plus omnibus cognoscit, plus omnibus diligit: ergo plus diligit, quam Seraphin, quod falsum est. Et haec objectio ponitur a Magistro in libro II Sententiarum, dist. IX, cap. Sed oritur hic quaestio.

2. Adhuc, Quaeritur de hoc quod dicit, quod introducit eos in omnem ple- nitudinem veritatis, et thesauros sapientiae et scientiae. Hoc enim non videtur convenire alicui creato, sed Deo tantum: quia sicut solus Deus est omnipotens, ita solus Deus est omnisciens: videtur ergo, quod haec non conveniant Angelis qui dicuntur Cherubin.

3. Adhuc, I ad Corinth. xiii, 9, dicitur quod ex parte cognoscimus, et ex parte prophetamus. Et ibidem, vv. 8 et 10, dicitur, quod scientia destruetur : quia cum venerit quod perfectum est, evacuabitur quod ex parte est. Ab eo autem quod imperfectum est, non debet denominari aliquis ordo Angelorum. Ergo a scientia non debent denominari Cherubin.

Solutio. Dicendum, quod Cherubin denominantur in accipiendo illuminationem a plenitudine scientiae. In communicando autem eamdem inferioribus, denominantur a fusione sapientiae quam largissime fundunt in inferiora. Et haec est causa, quod Dionysius in interpretatione nominis Cherubin, utrumque istorum ponit, et plenitudinem scientiae, et fusionem sapientiae.

Ad primum dicendum, quod licet scientia a qua denominatur Cherubin, una sit unitate medii, quod est verbum per quod scitur: quod est principium et medium et finis hujus scientiae, principium a quo emanat, medium quod sicut speculum aeternitatis omnia continet in se, eo quod in ipso omnia sunt exemplaria et rationes, finis in quem referuntur illuminationes secundum omnia cognita Angelorum: tamen haec scientia virtute valde multa est, et in multitudine magna consistit secundum cognita quae noscuntur in illo uno, sicut patet in auctoritatibus Gregorii et Bernardi inductis: et hoc notans Dionysius dicit de multitudine scientiae.

Ad aliud dicendum, quod Cherubin non habent discursivam sapientiam, propter hoc quod multorum est scientia ipsorum: multa enim accipere in uno, non est discursiva scientia, sed simplex: sed multa accipere in multis et per multa, est discursiva scientia.

Ad aliud dicendum, quod Augustinus dicit, quod Philosophi Stoici sic diviserunt sapientiam et scientiam, quod scientia sit de humanis, et sapientia de divinis: quia illi non consideraverunt nisi comparationem scientiae ad scibile per principia immediata scibilis acceptae. Hic autem dicitur scientia perfectio intellectus acepta per illuminationes divinas: et illa est bene de divinis, quia est aliquid sapientiae: sicut etiam dicit Philosophus in primo primae philosophiae, quod scientia illa cujus finis est sciendi gratia in seipsa, hoc est, quam volumus scire propter seipsam ad nihil aliud referendo, et quae est per altissima et difficilia homini scire, vocatur sapientia. Et illa est a qua denominatur Cherubin, et claudit in se rationem sapientiae et intellectus et prudentiae et artis, secundum quod Aristoteles in VI Ethicorum dicit esse quinque virtutes intellectuales, scilicet sapientiam, intellectum, scientiam, prudentiam, et artem.

Ad aliud dicendum, quod Seraphin plusquam Cherubin habent plenitudinem scientiae, secundum quod superiores inferiorum dona habent excellenter et eminenter. Sed Cherubin habent plenitudinem scientiae, secundum quod hoc donum constituit in gradu dignitatis, qui est gradus secundus, sicut scientia est secunda in donis ubi primum gradum habet charitas, praecipue illa scientia quae in se habet rationem sapientiae et intellectus, ut dictum est.

Ad aliud dicendum, quod Cherubin prae omnibus habent thesaurum sapientiae et scientiae, secundum quod sapientia et scientia est donum constituens in gradu dignitatis, ut. dictum est. Nullus enim alius ordo denominatur a sapientia et scientia, nisi Cherubin. In omnibus enim denominatio fit ab ultimo, quod

est actus respectu omnium praecedentium, quae ut potentiae quaedam ordinantur ad ipsum. Sicut enim in Seraphin ignis et charitas est ultimum, a quo fit denominatio: ita in Cherubin ultimum est plenitudo scientiae, a quo denominationem fieri convenit.

Ad id quod contra objicitur, dicendum quod latera civitatis aequalia sunt per quadrum virtutis: et quantum quisque cognoscit, tantum diligit, et tantum comprehendit, et tantum operatur. Sed haec scientia comprehensionis est: nos autem hic loquimur de scientia illuminationis, quae secundum sui dignitatem constituit in gradu secundo, ut patet per praedicta: unde de Glossa illa non intelligitur Glossa inducta.

Ad aliud dicendum, quod haec quaestio solvitur in verbis Gregorii, ubi dicitur, quod secundum, creaturae modum altius contemplantur. Unde est plenitudo simpliciter, et haec soli Deo convenit. Et est plenitudo secundum analogiam capacitatis intelligentia? creatae, et haec convenit Angelis et animabus sanctis.

Ad aliud dicendum, quod scientia dupliciter dicitur esse ex parte, et dupliciter perfecta: scilicet ex parte scientis, et ex parte ipsius scientiae. Ex parte scientis quando intellectu non perfecte illuminato sed obumbrato intelligit: et sic omnis scientia humana dum in carne vivit, imperfecta est. Sapient, ix, 15: Corpus quod corrumpitur aggravat animam, et terrena inhabitatio deprimit sensum multa cogitantem. Et ibidem, v. 14: Cogitationes mortalium timidae, et incertae providentiae nostrae. Et haec imperfectio evacuabitur, quando, videbimus Deum facie ad faciem. Ex parte autem scientiae dicitur scientia imperfecta duobus modis: scilicet ex parte medii, et ex parte ipsius scientiae secundum se. Ex parte medii, sicut scientia per speculum et aenigma imperfecta est, qualis est cognitio viae: et haec evacuabitur quando videbimus per speciem, et illa est de qua loquitur Apostolus, I ad Corinth. xiii, 8 et seq,.

Ex parte ipsius scientiae omnis scientia est imperfecta, quam propter aliquid aliud volumus quam propter seipsam: et sic omnes scientiae mechanicae imperfectae sunt, et similiter omnes scientiae morales: quia illas non quaerimus nisi propter opus. Et etiam scientiae theoricae quae non omnino liberae sunt, sed obligatae ad materiam, quae multipliciter ancilla est, ut dicit Aristoteles in I primae philosophiae, sicut scientiae naturales et disciplinales, quas non quaerimus nisi ad perfectionem intellectus nostri, qui est cum continuo et tempore. Unde multipliciter talis scientia, humana scilicet, ancilla est, ut dicit Aristoteles. Sola autem scientia divina est, quae de subjecto libero est, et ex qua sicut ex lumine sunt omnes scientiae, et ad quam sicut ad finem. De qua etiam dicit Aristoteles in primo primae philosophiae, quod omnes aliae particulares scientiae sunt ad quaedam: potior autem nulla est quam scientia divina. Et haec sola attingit plenitudinem sive perfectionem rationis scientiae et sapientiae: cum omnis alia scientia aliquo modo vacua sit a perfectione sive plenitudine talis rationis. Et haec est, a qua denominatur Cherubin, et constituitur in secundo gradu dignitatis angelicae primae hierarchiae: sicut donum talis scientiae secundum est in donis in ordine dignitatis donorum.

ARTICULI PRIMI