et quaesitum secundum.

Quae sint proprietates Cherubin ?

Secundo quaeritur, Quae sint proprietates Cherubin ?

Quas enumerat Dionysius in libro de Caelesti hierarchia, sic dicens: " Ipsa vero Cherubin nominatio manifestat cognoscibile eorum, et deividum, et altissimae luminum dationis acceptivum, et contemplativum in prima operatrice virtute, divinae pulchritudinis et sapientificae traditionis repletum, et communicativum copiosae ad secunda fusioni donatae sapientiae . "

Objicitur autem de proprietatibus illis.

i. Et primo de hoc quod dicit, Cognoscibile. Cognoscibile enim est in quod transit cognitio alicujus: proprietas autem plenitudinis scientiae, a proprietate cognoscentis deberet determinari, et non cognoscibilis: unde deberet dici, Cognoscitivum, et non cognoscibile.

2. Adhuc, Cognoscibile aptitudinem dicit, et non actum: proprietas autem laudabilis est ab actu, et non ab aptitudine: quia aptitudo imperfectum quid est, actus autem perfectum quid est.

3. Adhuc, Objicitur de et) quod dicitur, Deividum. Hoc enim non videtur esse proprium Cherubin, sed commune omnibus Angelis. Matth. xviii, 10: Angeli in caelis semper vident faciem Patris mei qui in caelis est.

4. Adhuc quaeritur, Quid sit hoc dictum, Altissimae luminum dationis acceptivum ? Aut enim dicitur altissimae in comparatione ad omnes ordines: et hoc falsum est, quia Seraphin, altius accipiunt, cum sint in altiori ordine. Aut dicitur hoc, quia ab altissimo qui est Deus accipiunt: et sic non erit proprium Cherubin, quia omnes accipiunt illuminationes a Deo, et maxime illi de prima hierarchia.

5. Adhuc, Quaeritur de eo quod dicitur, Contemplativum in prima operatrice virtute. Prima enim operatrix virtus, est virilis creatrix, in qua Angeli contemplantur faciem Dei visione matutina: et factum quod ad laudem Creatoris referunt, visione vespertina: et hoc omnibus Angelis est commune, et non Cherubin proprium,

6. Adhuc quaeritur, In quo differt proprietas ista ab illa quae est deividum ? Prima enim operatrix virtus Deus est: et videre in ea, est videre in Deo: et sic idem videtur esse in prima virtute operatrice, quod est deividum esse.

7. Adhuc, Quaeritur de hoc quod est, Divinae pulchritudinis et sapientificae traditionis repletum. Dicit enim Dionysius in libro de Divinis nominibus: " Supersubstantiale pulchrum pulchritudo quidem dicitur, propter traditam ab ipso omnibus existentibus juxta proprietatem uniuscujusque pulchritudinem, et sicut universorum consonantiae et claritatis causa ad similitudinem luminis cum fulgore immittens universis pulchrificas fontani radii ipsius traditiones, et sicut omnia ad seipsum vocans . ''" Ex hoc accipitur, quod de intentione pulchri duo sunt, scilicet fulgor. consonantiae, et quod propter se appetatur, aliter enim non vocaret ad se desiderium: quia sicut omnia ad seipsum vocans, ut dicit Dionysius, bonum et pulchram secundum omnium causam cuncta desiderantur: unde et Graece kalos dicitur, quasi tota in totis congregans, Unde videtur, quod ista proprietas potius sit Seraphin, quam Cherubin: amoris enim est converti in bonum et pulchrum.

8. Adhuc, Haec proprietas eadem videtur esse cum illa quam dicit, Sapientificae traditionis repletum: quia pulchrificae fontani radii traditiones eaedem sunt cum sapienti ficis traditionibus.

9. Adhuc, Aristoteles in I Metaphysicorum: " Sapientis est non ordinari, sed ordinare: neque habet ab alio suaderi, sed suadere habet alii minus sapienti. " Ex hoc videtur, quod sapientificae traditionis sit ordinare alia, et suadere aliis et replere: et hoc videtur esse contemplationis inspicientis ordinem universi: et sic iste ordo non convertitur in Deum tantum, sed super rationem ordinis universi: ergo non deberet esse de prima hierarchia, sed de secunda, vel tertia.

10. Adhuc, Videtur Dionysius diminutus in enumeratione proprietatum. Isti enim ordini attribuitur, quod Dominus sedet super eum. Daniel, iii, 55: Benedictus es, qui intueris abyssos, et sedes super Cherubim. Et in Psalmo lxxix, 2 et 3: Qui sedes super Cherubim, manifestare coram Ephraim, Benjamin, et Manasse,

11. Adhuc, Sedere Dominum super aliquem ordinem, magis videtur Thronis convenire, quam Cherubin: et hoc Dionysius non assignat.

Si forte dicatur, quod cum dicitur sedere super Cherubin, super ponitur pro ultra, quasi Sedere Dominus dicatur in altiori gradu dignitatis, quam sit Cherubin. Tunc potius diceretur sedere super Seraphin: quia per hoc notatur, quod omnes virtutes angelicas transcendit.

12. Adhuc quaeritur, Quare Dominus praecipit imagines Cherubin fieri in templo, et non aliorum ?

Solutio. Dicendum, quod proprietates tactae a Dionysio accipiuntur secundum quod sunt proprietates scientiae plenae et perfectae. Ad hoc autem, quod scientia plena et perfecta sit, tria exiguntur, scilicet perspicacitas et subtilitas cognoscentis sive scientis. Et quod cognoscibile sive cognitum sit altissimum et admirabilissimum, sicut accipitur ab Aristotele in prima propositione libri de Anima ubi dicit: " Bonorum honorabilium notitiam opinantes, magis autem alteram altera ex hoc, quod meliorum et honorabiliorum sit. " Tertium est, quod medium sit proprium et efficax ad scientiam faciendam: quia aliter nisi esset proprium, id quod sciretur per ipsum, non sciretur in propria natura, sed in universali et in potentia: quod scire est imperfectum, ut dicit Aristoteles in II Priorum. Unde penes perspicacitatem cognoscentis accipitur proprietas prima, quae est cognoscibile corum. Penes altitudinem et admirabilitatem cogniti in se considerati, accipitur proprietas secunda, quae est deividum. Si autem idem cognitum consideretur in ordine scitorum: tunc est illa quam vocat, Sapientificae traditionis repletum, quam sexto loco enumerat Dionysius. Si autem accipitur ex parte medii, et accipitur ex parte medii sub quo cognoscitivus efficitur intellectus, quod est lumen theophaniae, elevans intellectum ad divinorum cognitionem: tunc est illa proprietas quam tertiam ponit Dionysius, quae est altissimae luminum dationis acceptivum. Si autem accipitur penes medium in quo cognoscuntur cognita: cum illud. medium tripliciter comparetur ad cognitum, scilicet ut efficiens, et ut formale, et ut finale. Si in ratione efficientis accipitur: tunc est illa quam ponit quartam, scilicet contemplativum in prima operatrice virtute. Si autem accipitur in comparatione formae: tunc est quinta, scilicet divinae pulchritudinis repletum: sic enim dicitur a Boetio:

Mundum trien te gerens pulchrum pulcherrimus

[Ipse,

Et sicut dicit Augustinus, generator est speciei: quia in ipso species omnium fulgent per rationes ideales. Si autem accipitur per comparationem causae finalis, secundum quod disponuntur inferiora ad ipsum per illuminationem acceptam: tunc est illa quam ponit sextam, haec scilicet, Sapientificae traditionis repletum: sapientifica enim traditio omnia ordinat in suum principium, quod est Alpha et Omega, principium et finis. Et istae sex proprietates accipiuntur penes illuminationem acceptam a Deo secundum quod accepta est. Sed quia uniuscujusque ordinis est illuminationem acceptam transfundere in alium et communicare sibi quod accipit, penes hoc accipitur septima quae est communicativum copiosae ad secunda fusioni donatae sapientiae.

Ad primum ergo dicendum, quod cognoscibile Dionysii dicit cognoscitivum: eo quod perspicacitate intelligentiae aptum est cognoscere divina. Sed quia hoc ab alio habet, hoc est, a Deo, potius ponit hoc in aptitudine passiva quam activa: paqein enim Graece est recipere Latine.

Ad aliud dicendum, quod proprietas ab aptitudine accepta, secundum quod aptitudo dicit potentiam per habitum completam, sumitur a perfecto secundum formam, licet non sumatur a completo secundum agere.

Ad aliud dicendum, quod licet omnes quantum ad objectum beatitudinis immediate videant Deum, et sint deividi, tamen ex speciali theophania et illuminatione in ordine et gradu ponente hierarchias, specialiter et proprie dicuntur Cherubin deividi.

Ad aliud dicendum, quod altissimae dicitur quantum ad modum acceptionis illius illuminationis specialis, quae post incendium charitatis ponit in gradu, et ordine hierarchiae: illam enim nullus accipit nisi Cherubin secundum aequalitatem altitudinis dignitatis.

Ad aliud dicendum, quod in prima operatrice virtute contingit contemplari dupliciter, communiter scilicet et proprie. Communiter visione matutina, quas convenit omnibus Angelis ex conversione ad Verbum. Proprie, quando hoc convenit ex speciali illuminatione quae Angelum ponit in gradu et in ordine hierarchiae: et sic convenit Cherubin, ut dictum est: hanc enim habent specialiter super communem conversionem ad Verbum.

Ad aliud jam patet solutio: deividum enim dicit illuminationem ad id in quo videtur sicut in causa et in objecto. Videre autem in prima operatrice virtute, distinctam visionem dicit effectuum secundum quod a causa exeunt.

Ad aliud dicendum, quod pulchrum sive pulchritudo dicit relationem universorum ad formam exemplarem idealem, in qua primo omnia fuerunt lux in prima, causa, ut dicitur, Joan. i, 4. Et sic pulchrum determinatur per illuminationem sapientiae et scientiae. Bonum autem quod amoris est objectum, omnium dicit congregationem ad finem: et sic congregare tota in totis, est amoris, et Seraphin. Priori autem modo congregare tota in totis per specialem illuminationem, convenit Cherubin.

Ad aliud dicendum, quod sapientifica traditio magis respicit ordinem pulchrorum et bonorum, quia sapientis est ordinare. Pulchritudo autem magis respicit lucem formae exemplaris, qua cuncta pulchra et venusta efficiuntur. Et sic quamvis subjecto idem sint divina pulchritudo et sapientifica traditio, tamen differunt ratione.

Ad aliud dicendum, quod verum est dictum Aristotelis, et jam patuit. sed contemplari ordinem talem contingit dupliciter, scilicet in se: et hoc non facit nisi visione matutina in Verbo sive sapientia divina: et per illuminationem specialem ad hoc data: et sic convenit Cherubin specialiter et proprie.

Ad aliud solvendum est per dictum Gregorii in Homilia de centum ovibus

et decem drachmis, ubi dicit: " Cum in Thronis Deus sedeat, tamen per Psalmistam dicitur, Psal, lxxix, 2: Qui sedes super Cherubim, etc.,, quia videlicet cum in ipsis distinctionibus agminum Cherubin Thronis junguntur, sedere etiam super Cherubin Deus ex vicini agminis aequalitate perhibetur. Sic quippe in illa summa civitate specialia quaedam singulorum sunt, ut tamen sint communia omnium: ut quod in se quisque ex parte habet, hoc in altero totum possideat. Sed idcirco uno eodemque vocabulo communiter non censentur, ut ille ordo vocari privato uniuscujusque rei nomine debeat, qui hanc in numere plenius accepit. "

Si autem objicitur, quod secundum haec Gregorii dicta deberet dici sedere super Seraphin, sicut sedere super Cherubin, et super quemlibet aliorum ordinum. Dicendum, quod ab illuminatione scientiae vel sapientiae dicitur Cherubin. Et quia Deus per theophaniam sive illuminationem sapientiae et scientiae omnes Angelos illuminat, et quiescit in eis ut illuminator: quo lumine purgat eos et perficit, ut dicit Dionysius, propter hoc specialiter super Cherubin sedere dicitur, quia Cherubin ab illuminatione denominantur. Et Daniel, iii, 55, dicitur sedere super alas Cherubin: quia, sicut dicit Dionysius, alae significant altivolum in divinas contemplationes: sicut et oculosum signat multividum in divinis. Hoc tamen non oportuit assignari inter propria: quia sicut dictum est, aliquo modo commune est omnibus: omnibus enim beatis insidet Deus per illapsum talis contemplationis, quamvis hoc appropriate speciali ratione Cherubin videatur convenire.

Ad aliud dicendum, quod super hic non ponitur pro ultra, sicut bene probat objectio: sed in speciali ratione per appropriationem ponitur, sicut dictum est: plenitudini enim sapientiae appropriatur descensus in omnes alios quos Deus illuminat, ut dictum est.

Ad ultimum dicendum, quod dispositio templi sive tabernaculi, figura est dispositionis caelestis patriae: ut significetur, quod omnis distributio Ecclesiasticae hierarchiae a plenitudine sapientiae hierarchiae caelestis descendit, et illam in figura quadam demonstrat. Propter hoc imagines Cherubin, quae sunt imagines plenitudinis sapientiae, fieri fecit in templo: ut in omni dispositione sacram militantem significet Ecclesiam, sicut hierarchia Ecclesiastica descendit a caelesti.