EPISTOLA ENCYCLICA 725

regatur. Debet igitur Iesus Christus magistratum Ecclesiae ma- ximum praefecisse, cui obediens ac subiecta omnis esset chri- stianorum multitudo. Qua de caussa sicut ad unitatem Ecclesiae, quatenus est coetus fidelium, necessario unitas fidei requiritur, ita ad ipsius unitatem, quatenus est divinitus constituta societas, requiritur iure divino unitas regiminis, quae unitatem commu- nionis efficit et complectitur: Ecclesiae autem unitas in duobus attenditur: scilicet in connexione membrorum Ecclesiae ad in- vicem seu communicatione, et iterum in ordine omnium mem- brorum Ecclesiae ad unum caput (1). - Ex quo intelligi licet, excidere homines ab Ecclesiae unitate non minus schismate, quam haeresi : Inter haeresim et schisma hoc esse arbitrantur, quod haeresis perversum dogma habeat: schisma propter epi- scopalem dissensionem ab Ecclesia separetur (2). Quibuscum illa Ioannis Chrysostomi in eamdem rem sententia concordat : Dico et pr otes tor, Ecclesiam scindere non minus esse malum, quam incidere in haeresim (3). Quamobrem si nulla potest esse honesta haeresis, pari ratione schisma nullum est, quod possit iure factum videri: Non est quicquam gravius sacrilegio schi- smatis.... praeeidendae unitatis nulla est iusta necessitas (4).

Quae vero et cuiusmodi summa ista potestas sit, cui chri- stianos parere oportet universos, non aliter nisi comperta co- gnitaque voluntate Christi statuendum. Certe in aeternum rex Christus est, itemque moderari in aeternum tuerique regnum suum e caelo non visus perseverat : sed quia conspicuum illud esse voluit, designare debuit qui gereret in terris vices suas, postea quam ipse ad caelestia rediisset: Si quis autem dicat quod unum caput et imus pastor est Christus, qui est unus unius Ecclesiae sponsus, non sufficienter respondet. Manifestum est •enim, quod ecclesiastica sacramenta ipse Christus perficit: ipse enim est qui baptizat, ipse est qui peccata remittit, ipse est venis sacerdos, qui se obtulit in ara crucis, et cuius virtute •corpus eius in altari quotidie consecratur ; et tamen quia cor- poraliter non cum omnibus fidelibus praesentialiter erat futu- rus, elegit ministros, per quos praedicta fidelibus dispensarci, ut supra (cap. 74) dictum est. Eadem igitur ratione, quia prae-

(1) S. Thomas, 2 a 2 a e , q. X X X I X , a. i.

(2) S. Hieronymus, Commentar, in Epist, ad Titum, cap. III, v. 10-11. (3) Hom. XI. in Epist, ad Ephes., n. 5. (4) S. Augustinus, Contra Epistolam Parmeniani, lib. II, cap. 11, n. 25.