Albert the Great, Commentarii In Psalmos

pite malorum, scilicet Anti christo, consequenter agitur de corpore malorum, ut praemuniatur justus contra persecutores et molestias a talibus inferendas, exspectando liberationem et remunerationem : et hoc innuitur secundum utramque litteram. Duplex enim est littera tituli. Prima talis : " In finem, intellectus David pro Amalec : " ad cujus intelligentiam notanda est primo historia, quae habetur I Reg. xxvii, de data civitate Si- celeg ipsi David. Et xxx, de recuperatione, quam tulerant Amalecitae per David : et tunc exponatur : In hoc subjecto Psalmo est " intellectus David, " id est, habitus David, " pro Amalec, " pro eo quod fecerat Amalec, et quod fecit David in Amalec : intellexit enim in illo facto captivationem bonorum a membris Antichristi, et liberationem illorum per Christum, secundum illud Psal. lxxi, 12 : Liberabit pauperem a potente: et pauperem cui non erat adjutor. Luc. XI, 22 : Si autem fortior eo superveniens vicerit eum, universa arma ejus auferet,... et spolia ejus distribuet.

Et bene per Amalec mali intelliguntur : interpretatur enim populus lingens : et mali, sicut dicitur Mich. VII, 17 : Lingent pulverem sicut serpentes. Et hic intellectus est dirigens nos " in finem. "

Alia littera habet " pro Maeleth ," qui interpretatur parturiens, et significat Ecclesiam parturientem filios spirituales in dolore. Joan. XVI, 21 : Mulier cum parit, tristitiam habet. Apoc. XII, 2: Mulier cruciabatur ut pariat. Hic est ergo intellectus David, habitus pro Ecclesia liberanda dirigens nos in finem, vel Christum, vel temporis in quo fient ista.

Psalmus autem potest dividi in duas partes. Primo quidem agitur de malis per Amalec designatis secundum primam litteram tituli. Secundo, de bonis per Maeleth figuratis secundum litteram secundam tituli, ibi, " Quis dabit ex Sion. "

Item, in prima duo. Primo, arguit malorum culpam. Secundo, minatur paenam, ibi, " Nonne scient? " in prima duo. Primo arguit culpam. Secundo, culpae generalitatem, ibi, " Dominus de caelo prospexit, "

In prima duo. Primo arguit culpam infidelitatis. Secundo, morum, ibi, " Corrupti sunt. "

Primum legitur dupliciter : quia insipiens potest appellari generaliter, sive sit Gentilis, sive Judaeus, et negari de Deo proprietas : vel specialiter Judaeus, et negari de Christo Deo divinitas.

Primo ergo modo sic : " Dixit insipiens, " omnis scilicet male vivens. Omnis peccans ignorans est: non enim habet veram sapientiam, quae desursum est . Vel saltem initium illius sapientiae, scilicet timorem Dei. Psal. CX, 10 : Initium sapientiae timor Domini, Ad Pioniam I, 21: Obscuratum est insipiens cor eorum. Non ore, quia non auderet, sed " in corde suo. " Quomodo ergo David cognovit hoc, si corde hoc dicebat? Resp. Prophetico spiritu. Psal. XI, 3 : In corde, et corde locuti sunt. Sed quid? " Non est Deus, " id est, non est punitor malorum Deus, nec justus : qui enim negat ipsum justum, negat ipsum Deum. Sed contra: Cum David dicat saepius quod Deus non dereliquit nos in omnimoda sui ignorantia, sed sui cognitionem nobis naturaliter inseruit, quomodo dicere potuit, " Non est Deus? " Et patet responsio : quia non dixit non esse simpliciter divinitatem, sed divinitatis non intellexit proprietatem : et idcirco ex. consequenti, quia quidquid in ipso est, ipse est, negat et destruit substantiam.

Vel insipiens hic dicitur Judaeus. " Dixit insipiens, " Judaeus scilicet excaecatus malitia sua. Sapient. II, 21 : Excaecavit illos malitia corum. " Non est Deus, " Christus, vel Jesus. Jer. v, 12 : Negaverunt Dominum, et dixerunt : Non est ipse. Joan. X, 33 : Et tu homo cum sis,facis teipsum Deum. Isa. I, 3 : Cognovit hos possessorem suum, et asinus praesepe domini sui: Israel autem me non cognovit, etc. Et vere insipiens excaecatus. Ad Roman. xI, 25 : Caecitas ex parte contigit in Israel, qui verum solem ante se positum non cognovit, de quo Malach. Iv, 2: Orietur vobis timentibus nomen meum sol justitiae.

" Corrupti sunt. " Hic secundum, ubi de corruptione interiori cordis. Secundo, exteriori operis, ibi, " Non est qui faciat bonum, "

In prima duo. Primo, corruptio. Secundo, corruptionis abominatio ipsi Deo videnti, ibi, " Deus de caelo prospexit. "

Sic quantum ad fidem, et etiam " corrupti sunt " interius in mente : quippe infidelitas necessario corruptum relinquit affectum. I ad Corinth. v, 6 : Modicum fermentum totam massam corrumpit. Est autem duplex corruptio. Corporalis et paena quae est involuntaria: et mentis quae voluntaria est, et tanto magis culpabilis est. Augustinus de Libero arbitrio : " Omnium corruptionum " sola quae vitiosa est, recte vituperatur. " Sed quia corruptionem sequitur foetor, " corporalem corporalis, et spiritualem " spiritualis, sequitur . "

" Corrupti sunt, et abominabiles facti sunt in iniquitatibus suis, " Ezech. viii, 9 : Vide abominationes pessimas, quas isti faciunt. Job, xv, 16: Abominabilis et inutilis homo, qui bibit quasi aquam iniquitatem. Proverb. xvI, 5 : Abominatio est Domino omnis arrogans. " Non est qui faciat bonum, " exterius in operatione. Et dicit minus, et pius significat, id est, faciunt malum: quippe mala arbor non potest bonos fructus facere . Sed contra : Nonne Patriarchae, et Apostoli, et Prophetae bona fecerunt ? Imo et ipsi mali qui sunt de corpore ejus multa faciunt frequenter bona. Resp.

secundum Cassiodorum : " Non est qui " faciat bonum sua virtute, sed tantum " virtute principalis agentis. "

" Dominus de caelo. " Hic secundum, in quo probatur malitia) generalitas per divinam inquisitionem : et dicuntur duo. Primo, divina inquisitio. Secundo, inventio universalis malitiae, ibi, " Omnes declinaverunt. "

Item, in prima duo. Primo, inquisitio quantum pertinet ad adspectum.Secundo, quantum pertinet ad affectum, ibi, " Aut requirens. "

Legitur autem dupliciter, quia respectus hic potest sonare misericordiam, vel simpliccm inquisitionem. Ait enim : Sic omnes peccant in fide et in moribus, quia Dominus " prospexit " oculo misericordiae, " super filios hominum, proximorum parentum : et hoc, " de caelo, " supple mittendo Filium. Hic respectus de quo Sapient. Iv, 15 : Gratia Dei et misericordia est in sanctos ejus, et respectus in electos illius. Exod. In, 7: Vidi afflictionem populi mei, qui est in aegypto. Vel " Dominus respexit, " diligenter attendendo, " super filios hominum : " et hoc, " de caelo, " scilicet de sanctis animabus in quibus celatur, et quasi latens absconditur. Isa. lxvi, 1: Caelum sedes mea, supple, est. Sap. vii, 27 : In animas sanctas se transfert. Psal. CI, 20 : Prospexit de excelso sancto suo.

" Ut videat si est intelligens, " quantum ad adspectum, " aut requirens Deum, " quantum ad affectum, quem requirit. Psal. VII, 10 : Scrutans corda, et renes Deus. Quantum ad primum potuit invenire nihil, Isa. v, 13: Propterea captivus ductus est populus meus, quia non habuit scientiam. Osee, Iv, 1: Non est veritas, non est misericordia, non est scientia in terra. Quantum ad secundum, Jerem. VIII, 6 : Attendi et auscultavi, nemo quod bonum est loquitur: nullus estqui agat paenitentiam super peccato suo, dicens : Quid feci ?

Omnes declinaverunt. " Hic inventio carentiae boni in omnibus. Et primo, carentiae boni in corde. Secundo, in ore, ibi, " Simul inutiles. " Tertio, in opere, ibi, " Non est qui faciat bonum. "