Neque difficultatem facessit,quod Innocentius Xii in cit. Bulla Spe- culatores §. 3 statuerit « Nulli E- »piscopo, seu cuiusvis IOCL Ordi- » nario, tametsi Cardinalatus honore » fulgeat, licere exterum quem- »piam, ac si ratione originis, seu » domicilii, iuxta modum inferius » declarandum, legitime contracti, » non subditum, ad clericalem ton- » suram promovere, cuiusvis bene- » ficu ecclesiastici ei statim ac ton- » sura huiusmodi insignitus fuerit » conferendi, seu ad quod is a pa- » tronis iam praesentatus seu no- » minatus fuerit, praetextu, etiam- »si beneficium praedictum de novo » ea expressa adiecta lege funda- » tum fuisse constiterit , ut quis » immediate post clericalem chara- >> cterem susceptum ad illud insti- t u a t u r .

Haec, inquam, difficultatem non faciunt. Quamquam enim ultro fa- teamur prohibitionem Innocentii XII adhuc vigere; negamus tamen Epi- scopos clericalem tonsuram, alieno Clerico sine Uteris testimonialibus conferentes suspensionem praesen- tis capitis, aut aliam censuram in- currere. Etenim Pius Papa IX ve- teres leges ea adiecta conditione vigere docuit quatenus cum sua Constitutione concordarent. At cer- tum est Innocentii XII legem cum Piana Constit, in re non concor- dare; etenim Pius Papa IX ordi- nantes suspensione ferit; hi vero ii sunt qui ordinem proprie dictum conferunt, non clericalem tonsu-

377

ram, quae ordo non est; atque cum lex sit odiosa stricte est interpre- tanda. Accedit quod ipse Innocen- tius XII, ut ex allegato testimonio patet, de clericali tonsura distincte loquitur tamquam de speciali facto cum ordinibus non confundendo; neque in eo indicendo, verbum ordinantes adhibet, sed ad cleri- calem tonsuram promovere, quo innuit, expresse de ea sibi loquen- dum fuisse, ut sub lege lata com- prehendi posset. Cum itaque Pius Papa IX de clericali tonsura men- tionem expressam non fecerit, ad- hibueritque verbum ordinantes , quo tantum proprie dictos ordines conferentes intelliguntur, sub Pia- na lege immerito clericalis tonsura comprehenditur.

De coetero plurimorum et po- tiorum Commentatorum sententia haec est : ex. gr. Patavini, Ciolli, Conrado, Pinto, P. De Mare. Insti- tutiones Morales Alphonsianae n. 1363, et de la Nouvelle Revue Theologique tom. 17 pag. 492.

In lege, ut diximus, intèrdicun- tur Episcopi alienum subditum or- dinare. Quid ergo de Regularibus? Cum enim a legislatore suspendan- tur alienum subditum ordinantes sine commendatitiis aut dimissoriis epistolis proprii Episcopi, Superio- res vero regulares Episcopi non sint, videri possent ii qui ordines conferunt regularibus praesentem suspensionem effugere.

Attamen hac in quaestione distin- guendi sunt regulares qui exem-