PARTICULA II

Secundum quid conveniant Angelis actus hierarchici, utrum scilicet secundum distinctionem hierarchiarum et ordinum, vel personarum ?

Secundo quaeritur, Secundum quid conveniant eis ?

Videtur enim, quod haec tria non possint convenire secundum unum et idem.

1. Actus enim sunt diversi per definitiones: quod probatur in libro de Caelesti hierarchia , ''ubi Dionysius ponit definitiones horum actuum, et dicit sic: " Oportet itaque, ut aestimo, purgandos quidem puros perfici omnino, et omni liberari dissimilitudinis confusione. Illuminandos vero repleri divino lumine ad contemplativam habitudinem et virtutem in castissimis mentis oculis reducendos. Perficiendos vero participes fieri exploratorum sacrorum perfectae scientiae. " Ex his patet, quod diffinitiones diversae sint horum trium: diversa autem secundum esse et diffinitionem, secundum idem nulli conveniunt.

2. Adhuc, Dionysius, ibidem, " Oportet purgatores magnitudinem purgationis aliis tradere propria castitate. Illuminatores vero ut luculentiores animos ad participationem luminis et distributionem proprie habentes, et ditissime sanctae claritatis repleti omnino suum superexcellens lumen in eos qui digni sunt lumine supervehere. Perfectores vero tamquam praeceptores perfectivae traditionis perficere perficiendos sacratissima doctrina per inspectorum sacrorum scientiam. " Ex his accipitur, quod purgatores purgant castitate, illuminatores vero illuminant lumine, perfectores autem perficiunt praecepto perfectissimae traditionis. Cum ergo haec tria, castitas scilicet, lumen, et praeceptum, diversa sint: videntur illa tria, purgatio scilicet, illuminatio, et perfectio esse diversa: et sic secundum unum et idem Angelis non possunt convenire.

Contra:

1. Dionysius in libro de Caelesti hierarchia sic dicit: " Comprehendens autem et hoc dixerim fortassis non immerito: quia purgatio est et illuminatio et perfectio, divinae scientiae assumptio. Ignorantiam quidem utpote purgans secundum ordinem indita scientia perfectiorum doctrinarum. Illuminans autem ipsa divina cognitione, per quam et purgat non prius contemplantem, quam manifestat per altiorem illuminationem: et perficiens iterum ipso lumine secundum habitum scientia lucidissimarum doctrinarum . " Ergo haec tria fiunt per illuminationem, et sic ad unum, et non ad diversa reducuntur.

2. Adhuc, In omni motu naturali tam corporeo quam incorporeo haec tria perficiuntur per unum. In physicis enim motibus corporalibus per hoc quod agens dat formam, purgat a privatione materiam, et perficit actus formae convenientes. Similiter in motibus animae quibus de insciente fit sciens, per adeptionem scientiae purgatur ab ignorantia et nescientia, et perficitur ad actus doctrinae quam accipit: ex dialecticae enim acceptione, ex non dialectico qui fit dialecticus, et perficitur ad agendum dialectica. Et similiter est in aliis scientiis et doctrinis. Dicit enim Aristoteles in fine primi Physicorum, quod " forma prae-

sentia et absentia sufficit facere mutationem. " Et ideo dicit ibidem, quod " principia motus numero quidem sunt duo, ratione autem tria. "

Juxta hoc quaeritur, Quis sit ordo istorum trium ? et quare dicit Dionysius, quod purgatores purgant castitate, et perfectores praecepto ?

Solutio. Dicendum, quod ista tria in Angelis in praeinducta auctoritate secundum unum et idem fiunt in Angelis, quod est illuminatio. Ex hoc enim ipso, quod quis illuminatur, a dissimilitudinis confusione purgatur per idem lumen acceptum, et ad proprios actus ejusdem illuminationis perficitur. Et sicut dicit Magister Hugo de sancto Victore in commento super idem verbum Dionysii: " Sicut per illuminationem acceptam efficiuntur gratiae et scientiae participes divinae, ita ex perfectione ad actus illuminationis efficiuntur potestatis divinae consortes. "

Unde ultima pars objectionum quae probat hoc, est concedenda.

Ad primum autem dicendum, quod Dionysius considerat ista penes differentiam terminorum et finis. Hoc enim modo purgatio dicit in motu illuminationis terminum a quo, illuminatio autem terminum ad quem, perfectio autem conjunctionem cum ultimo fine quem intendit illuminator in illuminato. Et verum est, quod si differunt ratione et diffinitione et tria sunt: secundum esse tamen formae sola illuminatione haec tria perficiuntur, ut dicit Dionysius.

Ad aliud dicendum, quod castitas qua purgat purgator non dicitur nisi restrictio confusionis potentiae ad unum et idem lumen acceptum: et hoc fit per lumen. Praeceptum autem dicitur hic regula luminis accepti, qua perfectus regitur ut directe compleat et faciat actus luminis: quod etiam fit per illuminationem, eo- dem usu loquendi quo dicimus doctores praeceptores: et quomodo dicit Tullius in fine primae rhetoricae, quod " ars est collectio praeceptorum multorum, ad unum finem tendentium. " Et sic patet, quod licet castitas et praeceptum diversa sint ratione, tamen per unam et eamdem efficiuntur acceptionem illuminationis.

Ad id quod quaeritur de ordine horum trium, dicendum quod purgatio prior est in hoc, quod propinquior est materiae: illuminatio prior est in hoc, quod propinquior est agenti, quia ipsa est forma quam dat agens: perfectio vero habet rationem causae, ipsa enim est quae movet agentem ut agat, et illuminatum, ut purgetur et particeps fiat illuminationis.

ARTICULI PRIMI