PARTICULA III.

Utrum tres actus, hierarchici conveniant eis ex aequo, vel per prius et posterius ?

Tertio quaeritur, Utrum hi tres actus conveniant eis ex aequo, vel per prius et posterius?

Et videtur, quod per prius et posterius.

1. Illi enim hierarchiae quae propinquior est divino lumini, per prius convenire videtur, quod sit illuminatrix aliarum hierarchiarum: et ei quae distantior est, videtur convenire posterius: sicut soli convenit illuminare per prius mundum, et lunae posterius, et stellis ultimo loco.

2. Adhuc, In motibus naturalibus sic est, quod unus est motor primus, cui per prius convenit movere, et virtute cujus omnes secundi movent: ergo videtur, quod in motu illuminationum similiter sit: videtur ergo, quod virtute primae hierarchiae omnes aliae illuminentur: et sic per prius convenit superiori, par posterius secundae, et postremo tertiae.

3. Adhuc, Hoc videtur secundum Dionysium in Caelesti hierarchia , ubi dicit super illud Isaiae, vi, 6: Volavit ad me unus de Seraphim, quod unus de inferioribus illuminavit Prophetam virtute superioris: et ideo nomen ejus assumpsit, quia actum ejus exercuit.

Contra:

1. Dionysius in Caelesti hierarchia sic dicit: " Ipse hierarchiarum unusquisque ordo sacre et decenter positus est. Et omnem hierarchiam videmus in primas et medias et ultimas virtutes divisam . " Videtur ergo, quod non secundum hierarchias, sed secundum, ordines in eis positos descendant illuminationes ad primum et secundum, et sic deinceps.

2. Adhuc, Videtur quod unusquisque seipsum purget, illuminet, et perficiat: quia ibidem sic dicit Dionysius: " Secundum seipsum unusquisque et caelestis animus, et humanus speciales habet et primas et medias et ultimas ordinationes et virtutes addictas per unumquemque hierarchicarum illuminationum proprias anagogas proportionaliter manifestatas, per quas unusquisque in participatione fit, sicut in ipsum fas est et possibile, super incogruissimae purgationis plenissimi luminis ante perfectae perfectionis. " Est enim nihil per se perfectum, non indigens universalis perfectionis, nisi perfectissimum et ante perfectum, hoc est, ab aeterno perfectum.

Solutio. Dicendum, quod hi tres actus, purgare, illuminare, et perficere, tripliciter conveniunt Angelis, scilicet secundum ordinem hierarchiae, et secundum dispositionem ordinum in hierarchia, et secundum omnem dispositionem personarum in ordine. Primo modo prima hierarchia illuminata a Deo est, illuminans mediam et ultimam, non illuminata ab alia hierarchia vel Angelo: et ideo ipsi maxime convenit illuminare. Media autem est illuminata a prima, et illuminans tertiam: et ideo secundam analogiam habet ad illuminationem. Tertia vero illuminata est, non illuminans aliquam hierarchiam angelicam, sed ecclesiasticam tantum: et ideo tertiam habet analogiam ad illuminationem. In ordinibus autem, sicut dicit Dionysius in qualibet hierarchia est primus, medius, et tertius. Et in hoc ordine primus est illuminans non illuminatus, secundus illuminatus et illuminans, tertius illuminatus tantum. Similiter in quolibet ordine sunt personae supremae, mediae, et extremae, et in quolibet semper supremae potentiores sunt ad illuminandum quam mediae, et mediae quam extremae.

Ad primum ergo dicendum, quod hoc argumentum concedendum est: et bona est similitudo adducta.

Ad aliud dicendum, quod primus illuminator est Deus, virtute cujus omnes aliae illuminant: tamen in illuminationibus descendentibus a prima m secundam, et a secunda in tertiam sic est ut probat objectio.

Ad aliud dicendum eodem modo, quod inferior illuminavit virtute superioris: quia illa illuminatio descendit a superiore in inferiorem.

Ad id quod in contrarium adducitur, dicendum quod Dionysius nihil aliud dicit, nisi quod jam dictum est, hierarchiae scilicet dispositionem et ordinis positi in hierarchia.

Ad aliud dicendum, quod Dionysius non dicit, quod aliquid illuminet seipsum, quia hoc impossibile est: sequeretur enim quod unum et idem et secundum idem esset agens et patiens, quod est impossibile. Sed dicit, quod unusquisque animorum tripliciter se habet ad primas et medias et ultimas illuminationes: quia qui est in maxima perspicacite intelligentiae, se extendit ad primas, in media autem extendit se ad medias, et in postrema ad postremas. Et hoc modo verum est: eo quod necesse est proportionem esse inter quamlibet intelligentiam et suum intelligite.