QUAESTIO III. Utrum notio de notione praedicetur.

Tertio quaeritur de comparatione unius notionis ad aliam. Et quaeritur, utrum una notio sive proprietas unius personae praedicetur de alia . Et quod sic, videtur;

1. Syllogismo expositorio. De necessitate enim sequitur, ut dicitur in arte Priorum , hoc A est B; hoc A est C eodem demonstrato; ergo C est B; et fundatur iste syllogismus super illud principium per se notum: quaecumque uni et eidem sunt eadem , inter se sunt eadem. Fiat ergo talis syllogismus; Pater est paternitas; Pater est innascibilitas; ergo paternitas est innascibilitas. Si tu dicas, quod accidens peccat contra istam consequentiam et contra illud principium, ut patet hic: Petrus est individuum; Petrus est homo; ergo homo est individuum; contra hoc obiicitur, quia ubi est accidens, ibi est accidentalis praedicatio; sed cum dicitur; Pater est paternitas, Pater est innascibilitas, non est accidentalis praedicatio, quia est in abstractione; ergo non est ibi accidens.

Item, bene sequitur concretive: Pater generat; Pater est innascibilis; ergo innascibilis generat; et tamen magis importatur sic praedicatio per modum accidentis; ergo multo fortius sequitur in abstracto; ergo haec est vera; paternitas est innascibilitas.

2. Item, hoc ostenditur a minori sic; maior est unio proprietatum in una persona sive in supposito incommunicabili quam proprietatum in una natura communi; sed tanta est unio proprietatum in una natura communi, quod una est alia, ut bonitas est sapientia; ergo multo fortius in persona una proprietas praedicatur de alia.

3. Item, maior est unio proprietatum in una persona quam proprietatis et essentiae in persona

quia ibi unio quantum ad rem est aequalis, et quantum ad modum magis convenit proprietas cum proprietate, quam proprietas cum natura sive essentia

sed tanta est unio essentiae et proprietatis in persona, quod una de alia praedicatur, ut paternitas est deitas: ergo etc.

4. Item, maior est unio proprietatum in una persona quam duarum naturarum in eadem persona; sed propter convenientiam naturarum in una persona Christi est communicatio idiomatum, quia Deus est homo, et homo Deus; ergo pari ratione propter convenientiam proprietatum in una hypostasi una de alia praedicatur.

Contra; 1. Sicut se habet persona ad personam, ita notio ad notionem; sed una persona non praedicatur de alia persona: ergo nec una notio de alia notione.

2. Item, quod praedicatur de aliquo in abstractione non facit numerum cum illo ;: ergo si notio de notione praedicatur, non sunt plures notiones, sed una.

3. Item, si notio praedicatur de notione, ergo spiratio est generatio, et spirare est generare; ergo cum haec sit vera; Pater spirat Spiritum sanctum, et haec similiter erit vera; Pater generat Spiritum sanctum.

CONCLUSIO.

Duae notiones unius personae in concreto de se invicem praedicari possunt, non vero in abstracto.

Respondeo; Dicendum, quod est praedicatio per identitatem et praedicatio per inhaerentiam. Praedicatio per inhaerentiam est in concretione, et hoc est ratione suppositi, ut album est musicum. Praedicatio vero per identitatem est in abstractione et ratione formae, non suppositi, ut iustitia est bonitas.

Dico ergo, quod notio ad notionem dupliciter potest comparari; vel in concretione, vel in abstractione. Si in concretione, sic una praedicatur de alia, ut generans est spirans, et Pater est innascibilis, et hoc, quia conveniunt in supposito. Si autem in abstractione, quia tunc notio pure importat ipsum respectum, et in una eademque persona sunt diversi respectus sine sui compositione, et hoc secundum diversas comparationes; sic una de alia non praedicatur.

1. Ad illud ergo quod obiicitur de syllogismo, dicendum, quod contra illum syllogismum peccat accidens, sicut patet in exemplo prius posito; unde non valet forma syllogismi. Similiter illud principium intelligendum est secundum idem. Non enim sequitur, quodsi aliqua duo sunt similia uni, quod sint similia inter se, nisi sint similia secundum idem. Similiter oportet etiam in relationibus ad hoc, quod sit identitas unius ad aliam, quod non tantum in eodem et secundum idem, verum etiam sint ad idem.

Quoniam igitur relationes diversae in eadem persona non sunt ad idem sive ad eundem, ideo non sequitur, quodsi conveniant in supposito, quod propter hoc conveniant inter se. Et sic patet, quod nec syllogismus nec principium convenit.

Ad illud quod obiicitur, quod non est ibi accidens; dicendum, quod fallacia accidentis non solum attenditur quantum ad praedicatum accidentale, sed etiam attenditur quantum ad principii variationem, ita quod in una sola acceptione conveniat, in alia sit extraneum; sic est in proposito. Nam Pater secundum aliam comparationem est innascibilitas, secundum aliam est paternitas ; ita quod paternitas nullo modo dicit comparationem ad prius, nec positive, nec privative, quantum est de sua ratione; et ideo patet etc.

2. 3. Ad illud quod obiicitur per similitudinem unionis duorum in tertio, dicendum, quod praedicatio per identitatem potest esse tripliciter; aut ita quod essentia comparetur ad essentiam, aut essentia ad proprietatem, aut proprietas ad proprietatem. Quando igitur est praedicatio per identitatem per comparationem essentiae ad essentiam, notatur identitas essentialis, ut cum dicitur, magnitudo est bonitas. Quando iterum per comparationem essentiae ad proprietatem, similiter notatur identitas essentialis. Quando vero est comparatio proprietatis ad proprietatem, quia proprietas non importat nisi rationem et relationem sive respectum; tunc notatur identitas rationis. Et hinc est, quod una proprietas essentialis praedicatur de altera, et proprietas de essentia, quia uniformis modus praedicandi est in his ad se invicem et ad illud in quo conveniunt, quia per identitatem essentiae. Sed non sic est, cum proprietas praedicatur de proprietate. Nam cum proprietas praedicatur de persona, notatur convenientia in substantia et essentia et supposito . Cum autem praedicatur de alia proprietate, notatur convenientia in ratione et respectu. Et ideo non est simile, immo est ibi accidens; conveniunt in substantia, ergo in respectu.

4. Ad ultimum de convenientia naturarum in una persona patet responsio, quia non est communicatio idiomatum in abstractione, sed in concretione , quia deitas non est humanitas, sed Deus est homo; similiter in proposito est. Ideo patent omnia .